4. 5.

4. maj/svibanj (4. 5.) je 124. dan godine po gregorijanskom kalendaru (125. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 239 dana.

Događaji

• 1493. — Papa Aleksandar VI, Španac, izdao edikt o podeli Novog sveta između Španije i Portugalije, prema kojem sve novootkrivene zemlje zapadno od Azora treba da pripadnu Španiji.
• 1780. — U Epsomu u Engleskoj održane prve konjičke trke.
• 1881. — Otto von Bismarck je u Njemačkom parlamentu najavio svoj program državnog socijalizma prema kojemu 1883. godine se donosi zakon o zdravstvenom, a 1889. o mirovinskom osiguranju.
• 1919. — Počele demonstracije kineskih studenata protiv odluke Versajske mirovne konferencije da nemački posedi u provinciji Šantung budu predati Japanu. Demonstracije "Pokret 4. maja" prerasle u nacionalni pokret, koji je pokrenuo preko 10 miliona ljudi.
• 1924. — otvorene ljetne olimpijske igre u Parizu.
• 1938. — Daglas Hajd postao prvi predsednik Irske na osnovu novog Ustava, kojim je proklamovana njena nezavisnost.
• 1970. — Američka Nacionalna garda ubila četiri i ranila 11 studenata Univerziteta "Kent" u državi Ohajo, koji su demonstrirali protiv Vijetnamskog rata.
• 1979. — Vođa konzervativaca Margaret Tačer posle pobede nad laburistima na parlamentarnim izborima postala je prva žena-premijer u istoriji Velike Britanije.
• 1994. — Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija potpisali sporazum o početku primene ograničene palestinske autonomije u Gazi i Jerihonu.
• 1994. — Emitovanjem prvog servisa vesti Beogradska nezavisna novinska agencija, Beta, počela rad.
• 1996. — Lider konzervativaca Hose Marija Asnar postao premijer Španije, čime je okončana trinaestogodišnja vladavina socijalista.
• 2001. — Podignuta optužnica protiv Radomira Markovića, koji je u vreme režima Slobodana Miloševića bio načelnik Državne bezbednosti Srbije. Po optužnici za odavanje državne tajne, Marković 6. jula 2001. osuđen na godinu dana zatvora, a po tužbi za umešanost u ubistvo četiri funkcionera Srpskog pokreta obnove na Ibarskoj magistrali, u oktobru 1999, 30. januara 2003. osuđen na sedam godina zatvora.
• 2001. — SAD glasanjem izbačene iz Komisije za ljudska prava pri Ujedinjenim nacijama, što je prvi put u istoriji te međunarodne organizacije.

.

Rođenja

• 1008. — Anri I, francuski kralj († 1060.).
• 1678. — Pir Nureddin al-Džerrahi, osnivač istoimenog derviškog reda u Istanbulu.
• 1825. — Engleski biolog i filozof Tomas Henri Haksli, pobornik teorije evolucije Čarlsa Darvina, autor dela "Mesto čoveka u prirodi", "Evolucija i etika", "Nauka i kultura" i "Priručnik komparativne anatomije kičmenjaka".
• 1827. — Engleski istraživač Džon Haning Spik, prvi Evropljanin koji je, u avgustu 1858, video afričko jezero Viktorija i tvrdio da je ono izvorište Nila.
• 1879. — Leonid Mandelstam, ruski fizičar.
• 1900. — Antun Augustinčić, hrvatski kipar († 1979.).
• 1907. — Lincoln Kirstein, američki pisac i impresario.
• 1921. — Edo Murtić, hrvatski slikar († 2005.).
• 1928. — Hosni Mubarak, egipatski general, političar i državnik.
• 1929. — Audrey Hepburn, američka glumica.
• 1930. — Miljan Miljanić, srpski i jugoslavenski fudbalski trener.
• 1939. — Amos Oz, izraelski književnik.
• 1944. — Monika Bleibtreu, njemačka glumica.
• 1946. — Eddie Aikau, havajski surfer († 1978.).
• 1951. — - Jackie Jackson, američki pjevač.
• 1964. — Goran Prpić, bivši je jugoslavenski i hrvatski profesionalni tenisač i trenutačni izbornik hrvatske muške i ženske teniske reprezentacije.
• 1964. — Rocco Siffredi, italijanski porno glumac.
• 1976. — Luis Amado, španjolski malonogometni vratar.
• 1978. — Igor Bišćan, hrvatski nogometaš.
• 1978. — Kike, umirovljeni španjolski malonogometaš.
• 1983. — Goran Ljubojević, hrvatski nogometaš.
• 1985. — Fernandinho, brazilski nogometaš.
• 1985. — Felipe Ribeiro, brazilski rukometaš.
• 1987. — Cesc Fàbregas, španjolski nogometaš.
• 1987. — Jorge Lorenzo, španjolski motociklist.

.

Smrti

• 1869. — Jovan Hadžić, srpski pisac i političar.
• 1871. — Marija Anuncijata, kći kralja Ferninanda II. (*1843).
• 1893. — Mirko Bogović, hrvatski književnik (* 1816.).
• 1885. — Aleksandar Karađorđević, srpski knez od 1842. do 1858. (*1806.).
• 1903. — Goce Delčev, vođa makedonskog nacionalno-revolucionarnog pokreta.
• 1980. — Josip Broz Tito, jugoslovenski političar, suosnivač pokreta nesvrtanih zemalja.
• 1986. — Branko Belan, hrvatski filmski režiser, teoretičar filma, filmski i televizijski kritičar, romanopisac i novelist.
• 1994. — Josip Palada, hrvatski tenisač (* 1912.).
• 1999. — Potpukovnik Milenko Pavlović, pilot Vojske Jugoslavije i komandant 204. lovačko-avijacijskog puka.(* 1959.).
• 2003. — Sesto Bruskantini, italijanski operski pevač.

.

Blagdani/Praznici

• Srpska pravoslavna crkva slavi:.
  • Sveštenomučenika Januarija.
  • Svetog mučenika TeodoraŠablon:HronologijaDno
    • Svjetski dan vatrogasaca

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar