4. 1.

4. januar/siječanj (4. 1.) je 4. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 361 dan (362 dana u prijestupnoj godini).

Događaji

• 1494. — štamparija u Cetinju štampala prvu knjigu na srpskom jeziku, „Oktoih prvoglasnik“ Đurđa Crnojevića i štampara Makarija, jednu od najviše korišćenih bogoslužnih knjiga u Srpskoj pravoslavnoj crkvi.
• 1717. — Engleska, Francuska i Holandija formirale Trojnu alijansu da bi se suprotstavile ambicijama Španije u južnoj Evropi.
• 1797. — francuski general Napoleon Bonaparta pobedio Austrijance kod Rivolija u Italiji.
• 1842. — u dvorani Teatra na Đumruku vojni kapelmajstor Josif Šlezinger, kapelnik kneza Miloša Obrenovića, priredio prvi javni koncert u Beogradu.
• 1932. — vlada Indije proglasila ilegalnim Indijski nacionalni kongres i uhapsila vođu Mahatmu Gandija, što je izazvalo talas štrajkova u zemlji.
• 1944. — savezničke snage u Drugom svetskom ratu počele napad na nemačke položaje na Monte Kasinu, duž najvišeg dela Apeninskog poluostrva. U žestokim borbama razoren gradić Kasino i najstariji benediktinski manastir, koji je 529. podigao osnivač tog reda Sveti Benedikt od Nursije.
• 1948. — Velika Britanija priznala Burmu kao nezavisnu republiku s prvim premijerom Takinom Nuom.
• 1951. — severnokorejske i kineske trupe u Korejskom ratu zauzele Seul.
• 1958. — sovjetski „Sputnjik I“, prvi veštački satelit lansiran u oktobru 1957, raspao se i pao na Zemlju.
• 1973. — pokraden Muzej umetnosti u Montrealu. Odnete slike vredne dva miliona dolara, među kojima i jedna Rembrantova, vredna milion dolara.
• 1993. — bosanski Srbi i Muslimani odbili, na konferenciji u Ženevi, Vens-Ovenov mirovni plan za Bosnu. Pregovori supendovani, rat u Bosni nastavljen još žešće.
• 1994. — gradu Foča u Bosni posle 500 godina, po odluci Skupštine Republike Srpske, promenjen naziv u Srbinje.
• 1995. — domaća i svetska javnost oštro protestovale zbog toga što je država preuzela list „Borba“ i pritiska vlasti na ostale nezavisne medije. Taj nezavisni beogradski dnevnik privatizovan početkom 90-ih u vreme reformske vlade Ante Markovića.
• 1998. — šef izraelske diplomatije David Levi podneo ostavku, rekavši da više ne želi da se jedini brine o pitanjima mira i socijalnim problemima u zemlji.
• 2002. — nekoliko ljudi izgubilo život u snežnim olujama koje su zahvatile Grčku, Bugarsku i Tursku. Grčke i bugarske vlasti u najugroženijim regionima uvele vanredno stanje.
• 2003. — islamska militantna grupa iz zasede napala vojni konvoj u severoistočnom Alžiru i ubila 43, ranila 19 vojnika, u najkrvavijem napadu na alžirske trupe u poslednjih pet godina.
• 2006. — Izraelski premijer Ariel Sharon doživio teški moždani udar.

.

Rođenja

• 1581. — James Ussher, sjevernoirski teolog i tvorac Ussher-Lightfootovog kalendara.
• 1604. — Jakob Balde, njemački isusovac i novolatinski pjesnik ( u. 1668.).
• 1643. — Isak Njutn, britanski naučnik (u. 1727).
• 1710. — Giovanni Battista Pergolesi, talijanski skladatelj (u. 1736.).
• 1785. — Jakob Grim, nemački pisac (u. 1863).
• 1808. — Matija Smodek, hrvatski pravnik, knjižničar JAZU i redovni profesor na Kraljevskoj pravoslovnoj akademiji u Zagrebu (u. 1881.).
• 1809. — Louis Braille, francuski tvorac pisma za slijepe (u. 1852.).
• 1874. — Josef Suk, kompozitor i violinist (u. 1935).
• 1890. — Moša Pijade, srpski slikar, novinar i revolucionar jevrejskog porekla (u. 1957).
• 1892. — Milan Bogdanović, srpski pisac i kritičar.
• 1903. — Johann Georg Elser, njemački stolar (u. 1945.).
• 1932. — Fabijan Šovagović, hrvatski kazališni i filmski glumac (u. 2001).
• 1939. — Igor Čislenko, bivši ruski, sovjetski nogometaš (u. 1994).
• 1954. — Oleg Romantsev, ruski nogometaš i trener.
• 1957. — Vesna Zmijanac, srpska folk pevačica.
• 1960. — John Michael Stipe, američki pjevač i član grupe "R.E.M.".
• 1960. — Branimir Brstina, srpski glumac.
• 1962. — Aljoša Buha, basista u prvoj postavi Crvene jabuke († 1986.).
• 1965. — Guy Forget, umirovljeni francuski teniser.
• 1972. — John Ruiz, bivši američki profesionalni boksač.
• 1986. — Andro Bušlje, hrvatski vaterpolista.
• 1986. — James Milner, engleski nogometaš.
• 1986. — Matko Knešaurek, hrvatski kazališni, televizijski i filmski glumac.
• 1990. — Toni Kroos, njemački nogometni reprezentativac.

.

Smrti

• 1941. — Henri Bergson, francuski filozof (r. 1859.).
• 1960. — Alber Kami, francuski književnik (r. 1913).
• 1961. — Erwin Schrödinger, austrijski fizičar (r. 1887.).
• 1965. — Tomas Sterns Eliot, engleski pisac (r. 1888).
• 1967. — Donald Malkolm Kempbel, engleski vozač brzih automobila (r. 1921).
• 1986. — Christopher Isherwood, engleski pisac.
• 1987. — Lovro Matačić, hrvatski dirigent (* 1889.).

.

Praznici i dani sećanja

• Sveta velikomučenica Anastasija - Oci

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar