2. 1.

2. januar/siječanj (2. 1) je 2. dan u godini po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 363 dana (364 u prijestupnoj godini).

Događaji

• 366. — Alamani prelaze zaleđenu Rajnu u velikim količinama, vršeći invaziju Rimskog carstva.
• 533. — Merkurije postaje papa Ivan II, prvi papa koji usvaja novo ime pri uzdizanju.
• 1492. — Rekonkvista: Granada, poslednje mavarsko uporište u Španiji, se predaje pred kraljem Ferdinandom II Aragonskim.
• 1757. — Ujedinjeno Kraljevstvo zauzima Kalkutu u Indiji.
• 1788. — Džordžija postaje četvrta država da ratifikuje Ustav Sjedinjenih Država.
• 1793. — Rusija i Pruska dele među sobom Poljsku.
• 1799. — Trupe francuskog generala Napoleona Bonaparte ušle u Siriju.
• 1815. — Lord Bajron se oženio Anom Izabelom Milbank u Sihamu.
• 1818. — Osnovana britanska Institucija civilnih inžinjera.
• 1839. — Luj Dager, francuski pronalazač i začetnik fotografije0, snimio prvu fotografiju Meseca.
• 1859. — Erastus Bidl izdaje knjigu The Dime Book of Practical Etiquette.
• 1860. — Objavljeno otkriće planete Vulkan na sastanku Akademije nauka z Parizu.
• 1870. — Počinje pravljenje Bruklinskog mosta.
• 1871. — Amadeus I postaje kralj Španije.
• 1872. — Brigam Jong uhapšen zbog bigamije (25 žena).
• 1882. — Džon D. Rokfeler ujedinjuje svoje naftne firme u Standard Oil fondaciju.
• 1890. — Alis Senger postaje prva žena u osoblju Bele Kuće.
• 1900. — Džon Hej objavljuje Politiku otvorenih vrata da promoviše trgovinu sa Kinom.
• 1900. — Otvara se Čikago kanal.
• 1905. — Rusko-japanski rat: Rusija prinuđena da Japanu preda lučki grad Port Artur. Japanci su zarobili rusku flotu u luci tako što su potopili trgovačke brodove i zatvorili ulaz u luku.
• 1915. — Okončana petodnevna bitka kod Sarikamisa u Prvom svetskom ratu, tokom koje je ruska vojska nanela težak poraz vojsci Ahmet Paše. Turci su izgubili 77.000 od 95.000 vojnika.
• 1917. — Kraljevska banka Kanade preuzima Banku Kvebeka.
• 1921. — Prvi religiozni radio prenos (KDKA AM u Pitsburgu, Pensilvanija).
• 1921. — Otvara se DeJong muzej u Golden Gejt parku u San Francisku.
• 1923. — Ministar unutrašnjih poslova Sjedinjenih Država Albert Fol daje ostavku zbog Tipot Doum skandala.
• 1929. — Kanada i Sjedinjene Države sklapaju plan da sačuvaju Nijagarine vodopade.
• 1935. — Bruno Hauptman odlazi na suđenje zbog ubistva Čarlsa Lindberga mlađeg, sina avijatičara Čarlsa Lindberga.
• 1941. —.
  • Drugi svetski rat: Nemačko bombardovanje znatno oštetilo Landaf katedralu, sagrađenu 1290. na obali reke Taf u Kardifu, Vels.
  • Američka vlada objavila Liberty ship, program sa ciljem da se napravi 200 tovarnih brodova. Do kraja rata, biće sagrađeno preko 2.700 brodova.
• 1942. —.
  • Drugi svetski rat: Japanske snage zauzimaju Manilu.
  • Amerika mornarica otvara bazu za dirižable u Lejkherstu, Nju Džerzi.
• 1943. — Odstupajući pred sovjetskom Crvenom armijom, Nemci u Drugom svetskom ratu počeli povlačenje s Kavkaza.
• 1946. — U nemogućnosti da nastavi svoju vladu nad Albanijom posle Drugog svetskog rata, Kralj Zog je abdicirao, ali je zadržavo svoje pravo na tron.
• 1949. — Luis Munjos Marin postao prvi demokratski izabran Guverner Portorika.
• 1955. — U Panami ubijen predsednik, pukovnik Hose Antonio Remon. Nasledio ga prvi potpredsednik Hose Ramon Gisado, koji je bio na vlasti manje od dve sedmice. Oboren je pod optužbom da je učestvovao u zaveri u kojoj je ubijen predsednik Remon.
• 1957. — San Francisko i Los Anđeles berze se spajaju.
• 1959. —.
  • CBS Radio ukida 4 sapunice: Backstage Wife Our Gal Sunday, Road of Life i This is Nora Drake.
  • lansiran prvi vasionski brod ka Mesecu, sovjetska „Luna I“ bez ljudske posade.
• 1967. — Dr. Kristijan Barnard izvodi drugu uspešnu transplantaciju srca.
• 1971. — Na fudbalskom stadionu „Ajbroks park“ u Glazgovu poginulo 66 navijača kada se, tokom utakmice Seltika i Rendžersa, srušio deo tribine.
• 1974. — Ričard Nikson potpisuje akt po kome se smanjuje maksimalna brzina u SAD-u na 55 milja na čas kako bi se sačuvao benzin tokom OPEC embarga.
• 1979. — Sid Višes odlazi na suđenje za ubistvo Nensi Spandžen.
• 1980. — u Velikoj Britaniji počeo štrajk radnika u čeličanama, prvi od 1926. Štrajk je prekinut 2. 4.a.
• 1981. — Piter Satklif, jorkširski trbosek, uhapšen.
• 1983. — Mjuzikl Eni se izvodi poslednji put posle 2.377 predstava na Brodveju.
• 1991. — Šeron Prat Dikson se zaklinje kao major Vašington DC-a, postajući prvi Afrička američka žena da vodi grad te veličine i važnosti.
• 1992. —.
  • Predsednici Srbije i Hrvatske, Slobodan Milošević i Franjo Tuđman, prihvatili su Sporazum o planu mirovnih operacija u Jugoslaviji, Vensov plan, kojim je prediviđena demilitarizacija zona u Hrvatskoj zahvaćenih ratom, povlačenje Jugoslovenske narodne armije iz tih oblasti i stavljanje tih zona pod zaštitu UN; vojni komandanti u Hrvatskoj prihvatili su prekid vatre radi raspoređivanja 10.000 pripadnika mirovnih snaga UN.
  • Paragvaj postaje članica Konvencije u Bernu, ugovoru o autorskim pravima.
• 1994. — Više od 70 ljudi poginulo i najmanje 670 ranjeno, tokom dvodnevnih borbi sukobljenih islamskih frakcija u glavnom gradu Avganistana Kabulu.
• 1998. —.
  • Vlasti Nigera uhapsile bivšeg premijera Hamu Amadua, pod optužbom da je učestvovao u zaveri u kojoj je ubijen šef države Ibrahim Bare Mainasara.
  • Rusija počinje sa cirkulacijom novih rublji kako bi se obuzdala inflacija i promovisala samouverenost.
• 1999. — Brutalna snežna oluja zahvata Srednji zapad SAD-a, izazivajući 359mm snega u Milvokiju i 487mm u Čikagu. U Čikagu, temperature dostižu -25 °C, a prijavljeno je 68 smrti.
• 2002. —.
  • Levi Mvanavasa postaje treći predsednik Zambije.
  • Peronista Eduardo Dualde postao novi predsednik Argentine preuzevši težak zadatak da izvuče zemlju iz najveće ekonomske i finansijske krize u istoriji zemlje. To je bio peti izbor predsednika države u periodu od dve nedelje.
• 2003. — Komitet za zaštitu novinara, objavio da je u prethodnoj godini u svetu ubijeno 19 novinara, što je najmanji broj od 1985. godine, od kada se beleže njihova stradanja.
• 2004. — Stardast letelica uspešno prošla pored komete Wild 2, uzimajući uzorak koji će da se vrati na Zemlju dve godine kasnije.

.

Rođenja

• 1642. — Mehmed IV, otomanski sultan (u. 1693).
• 1727. — Džejms Vulf, britanski general u Francuskom i indijskom ratu (u. 1759).
• 1752. — Philip Morin Freneau, američki književnik (u 1832.).
• 1777. — Kristijan Danijel Rauh, nemački vajar (u. 1857).
• 1816. — Bendžamin Hobson, medicinski misionar u Kini.
• 1822. — Rudolf Klausijus, nemački fizičar, doprineo termodinamici (u. 1888).
• 1836. — Mendele Mojker Sforim, ruski pisac (u. 1917).
• 1837. — Milij Balakirjev, ruski kompozitor, pijanista i dirigent (u. 1910).
• 1859. — Ana Zaher, austrijski hotelijer (u. 1930).
• 1861. ili 1862. — Mikhail Dolivo-Dobrovolsky, poljsko-ruski elektrotehničar (u. 1919.).
• 1870. — Ernst Barlah, nemački vajar, grafičar i pesnik (u. 1938).
• 1877. — Slava Raškaj, hrvatski slikar (u.1906).
• 1886. — Florens Lorens, kanadska glumica (u. 1938).
• 1896. — Dziga Vertov, ruski režiser (u. 1954).
• 1898. — Ljubinka Bobić, srpska glumica.
• 1905. — Majkl Tipet, engleski kompozitor (u. 1998).
• 1913. — Ana Li, engleska glumica (u. 2004).
• 1917. — Vera Zorina, igračica, glumica (u. 2003).
• 1920. — Isak Asimov, američki pisac naučne fantastike (u. 1992).
• 1930. — Julijus LaRosa, pevač.
• 1936. — Rodžer Miler, američki pevač kantri muzike (u. 1992).
• 1938. — Ian Brejdi, britanski serijski ubica.
• 1938. — Hans Herbjornsrud, norveški autor.
• 1939. — Konstance Vernon, igrač.
• 1940. — Džim Baker, američki televanđelista.
• 1942. — Hju Šelton, američki predsednik zajedničkih šefova osoblja.
• 1944. — Princ Norodom Ranarid, kambodžanski političar.
• 1945. — Slobodan Praljak, hrvatski filmski redatelj, političar i vojskovođa.
• 1947. — Džek Hana, američki zoolog.
• 1947. — Stjepan Tomaš, hrvatski pisac.
• 1949. — Kristofer Durang, američki pisac predstava.
• 1951. — Milan Šarić, matematičar.
• 1951. — Ivica Todorić, hrvatski industrijalac i poduzetnik, vlasnik Agrokora. Jedan od najbogatijih i najutjecajnijih ljudi u Hrvatskoj i na prostoru bivše SFR Jugoslavije.
• 1951. — Stipe Božić, hrvatski alpinist i putopisac.
• 1954. — Henri Bonila, američki političar.
• 1954. — Don Silva, pevačica (The Brides of Funkenstein, P-Funk).
• 1954. ili 1955. — Pavle "Pavo" Jurina, hrvatski trener i bivši hrvatski rukometaš. († 2011.).
• 1954. — Milovan Rajevac, srpski nogometni trener i bivši nogometaš.
• 1954. — Jasna Ornela Bery, bosanskohercegovačka filmska, TV i kazališna glumica.
• 1955. — Teks Brašir, američki glumac.
• 1959. — Kirti Azad, indijski igrač kriketa.
• 1961. — Gabrijel Karteris, američka glumica.
• 1961. — Tod Hejns, američki filmski režiser.
• 1961. — Gabrielle Carteris, američka glumica.
• 1961. — Zoran Lesendrić (Kiki), srpski rock glazbenik, skladatelj i producent.
• 1963. — Dejvid Koun, američki igrač bejzbola.
• 1964. — Pernel Vitaker, američki bokser.
• 1967. — Tia Karere, američka glumica.
• 1967. — James Marshall, američki glumac.
• 1968. — Cuba Gooding, Jr., američki glumac.
• 1969. — Kristi Tarlington, američki model.
• 1969. — Tomi Morison, američki bokser.
• 1972. — Tej Digs, američki glumac.
• 1974. — Triša Helfer, kanadska glumica i model.
• 1974. — Tomáš Řepka, češki nogometaš.
• 1975. — Dag Rob, američki pevač (Hubastenk).
• 1976. — Pas Vega, španska glumica.
• 1981. — Maxi Rodríguez, argentinski nogometaš.
• 1983. — Kate Bosworth, američka glumica.
• 1986. — Igor Marenić, hrvatski jedriličar, olimpijski, svjetski i europski prvak, sudionik Olimpijskih igara.
• 1988. — Marko Kešelj, srpski košarkaš.

.

Smrti

• 1694. — Henri But, engleski političar (r. 1651).
• 1726. — Domeniko Zipoli, italijanski kompozitor (r. 1688).
• 1893. — Džon Obadaja Vestvud, britanski entomolog (r. 1805).
• 1904. — Džejms Longstrit, američki general Konfederacije (r. 1821).
• 1913. — Leon Teserank d Bort, francuski meteorolog (r. 1855).
• 1917. — Edvard Barnet Tejlor, engleski antropolog (r. 1832).
• 1918. — Edmon Rostan, francuski pisac.
• 1924. — Sabin Bering-Gold, engleski kompozitor i romanopisac (r. 1834).
• 1939. — Roman Dmovski, poljski političar (r. 1864).
• 1960. — Fausto Kopi, italijanski biciklista (r. 1919).
• 1963. — Dik Pauel, američki glumac (r. 1904).
• 1963. — Džek Karson, američki glumac (r. 1910).
• 1974. — Teks Riter, američki glumac i pevač (r. 1905).
• 1977. — Erol Garner, američki džez muzičar (r. 1921).
• 1982. — Ivana Lang, jugoslavenska kompozitorica, klavirska pedagoginja i pijanistica (r. 1912.).
• 1983. — Stjepan Draganić, književnik.
• 1986. — Una Merkel, američka glumica (r. 1903).
• 1986. — Bil Vik, bejzbol menadžer (r. 1914).
• 1993. — Rudi Supek, hrvatski filozof, sociolog i pedagog (r. 1913.).
• 1990. — Alan Hejl Junior, američki glumac (r. 1918).
• 1995. — Mohamed Sijad Bare, bivši predsednik Somalije .
• 1996. — Karl Targovnik, psihijatar i preživeo Holokaust (r. 1915).
• 2000. — Patrik O'Brajan, romanopisac (r. 1914).
• 2000. — Elmo R. Zamvolt Junior, američki admiral (r. 1920).
• 2000. — Net Ederli, američki muzičar i kompozitor (r. 1931).
• 2005. — H. Dejvid Dalkvist, pronalazač posuđa za kuvanje (r. 1918?).
• 2005 — Siril Flečer, britanski komičar (r. 1913).
• 2005 — Frenk Keli Fris, američki umetnik (r. 1922).
• 2005 — Ronald 'Bo' Gin, američki kongresmen iz Džordžije (r. 1934).
• 2005 — Meklin MekKarti, američki genetičar (r. 1911).
• 2005 — Edo Murtić, hrvatski slikar (r. 1921).
• 2017 - John Berger, britanski likovni umjetnik (r. 1926).

.

Praznici i dani sećanja

• Osmi dan i deveta noć od Božića u zapadnom Hrišćanstvu.
• Katolicizam i Anglikanizam — dan svetog Bazila Velikog i Gregorija Nacijancena.
• Škotska — drugi dan Hogomanaj javnog praznika.
• Sveti Ignjatije Bogonosac; Sveti Danilo Drugi, Arhiepiskop srpski (Pretprazništvo Roždestva)

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar