Zamek w Chudowie

Zamek w Chudowie
Symbol zabytku nr rej. A/568 z 5.02.1966[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Chudów

Adres

ul. Podzamcze 6

Rozpoczęcie budowy

XVI w.

Ważniejsze przebudowy

XIX w.

Pierwszy właściciel

Jana Saszowski z Gierałtowic (vel Gierałtowski z Gierałtowic)

Położenie na mapie gminy Gierałtowice
Mapa konturowa gminy Gierałtowice, blisko centrum po prawej na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Chudowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Chudowie”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Chudowie”
Położenie na mapie powiatu gliwickiego
Mapa konturowa powiatu gliwickiego, na dole po prawej znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Chudowie”
Ziemia50°13′25,76″N 18°46′20,63″E/50,223822 18,772397
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zamek w Chudowie – ruiny renesansowego zamku w Chudowie z lat 30. XVI wieku, wzniesionego przez szlachcica Jana Saszowskiego z Gierałtowic (vel Gierałtowski z Gierałtowic, z Domu Saszowskich herbu Saszor)[2][3][4][5] na miejscu drewnianej wieży obronnej. Obiekt murowany z kamienia i cegły, pierwotnie na planie prostokąta, z dziedzińcem centralnym z krużgankami i studnią. Założenie miało dwa trzykondygnacyjne budynki mieszkalne, przekryte wysokimi dachami dwuspadowymi oraz czworoboczną, pięciokondygnacyjną wieżę, przekrytą wysokim dachem czterospadowym, z wejściem głównym od strony południowo-zachodniej z drewnianym mostem nad fosą zamkową. Szósta kondygnacja została dodana podczas XIX-wiecznej przebudowy, dokonanej przez ówczesnego właściciela zamku – Aleksandra von Bally. W 1874 zamek spłonął.

Ruiny zamku w okresie przed rozpoczęciem prac rekonstrukcyjnych

W roku 1995 powołana została Fundacja „Zamek Chudów”, której założycielem i pierwszym prezesem był Andrzej Sośnierz. Po przejęciu obiektu w roku 1999 fundacja zaczęła prowadzić prace rekonstrukcyjne i wykopaliskowe. Do 2004 roku odbudowano i zadaszono zamkową wieżę, w której obecnie mieści się muzeum zamku w Chudowie, prezentujące zabytki pozyskane podczas badań archeologicznych obiektu. Podniesiono również mury wokół dziedzińca i odnowiono bramy. Podjęte zostały także badania archiwalne, w efekcie których nakładem prowadzonego przez fundację wydawnictwa ukazały się publikacje dotyczące historii zamku[6]. Począwszy od roku 1996 na terenie zamku organizowane są plenerowe imprezy kulturalno-oświatowe (Spotkania na Zamku w Chudowie), obejmujące inscenizacje historyczne, zloty, koncerty, projekcje filmowe, występy kabaretowe. Wizytówką i najstarszym elementem Spotkań jest sierpniowy Jarmark Średniowieczny.

Zabytkowa topola odmiany 'Robusta'

W odległości ok. 150 metrów od zamku rośnie najstarsza w Polsce topola bujna, nazywana Teklą. Drzewo ma w przyziemnej części pnia wielką, pustą przestrzeń zaaranżowaną na "Chatkę Puchatka". Topola od 1981 r. ma status pomnika przyrody[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
  2. Franciszek Bohomolec, Marcin Bielski: Zbior dzieiopisow polskich: Kronika Marcina Bielskiego. T. I. Warszawa: W Drukarni J.K. Mci y Rzeczypospolitey, 1764, s. 587.
  3. Szymon Okolski: Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent. T. III. Kraków: In Officina Typographica Francisci Cæsarii, 1641–43, s. 94–98. (łac.).
  4. Kasper Niesiecki: Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami... ozdobiona, potomnym zaś wiekom na zaszczyt i nieśmiertelną sławę pamiętnych w tej ojczyźnie synów podana... roku wolności ludzkiej przez wcielonego Boga windykowanej. T. III. Lwów: w drukarni Collegium Lwowskiego Societatis Jesu, 1740, s. 479.
  5. Bartosz Paprocki: Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584; wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego. Kraków: nakł. Biblioteka Polska (przedruk 1858), 1584, s. 710–711.
  6. Dzieje zamuku w Chudowie D. Adamska, R. Heś, R. Szołtysek
    Pan na Chudowie J.Horwat, J.Szymański
  7. Chudów - Topola "Tekla" - zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2022-01-28] .
  • p
  • d
  • e
Zamki i pałace na Górnym Śląsku
Istniejące
Nieistniejące

  • p
  • d
  • e
powiat będziński
dwory
pałace
zamki
powiat bielski, Bielsko-Biała
dwory
pałace
zamki
Bytom, Dąbrowa Górnicza
pałace
zamki
powiat cieszyński
pałace
zamki
powiat częstochowski, Częstochowa
dwory
pałace
zamki
powiat gliwicki, Gliwice
dwory
pałace
zamki
Jastrzębie-Zdrój
dwory
pałace
Katowice
dwory
pałace
powiat kłobucki
dwory
pałace
zamki
powiat lubliniecki
dwory
  • Łagiewniki Wielkie (1)
  • Łagiewniki Wielkie (2)
  • Panoszów
pałace
zamki
powiat mikołowski
dwory
  • Orzesze-Gardawice
  • Wyry
pałace
powiat myszkowski
dwory
  • Myszków
  • Żarki (nie istnieje)
pałace
strażnice
zamki
powiat pszczyński
dwory
pałace
zamki
powiat raciborski
pałace
zamki
powiat rybnicki, Rybnik
dwory
  • Czerwionka
pałace
zamki
Ruda Śl., Siemianowice Śl.,
Świętochłowice
dwory
pałace
zamki
Sosnowiec
dwory
pałace
zamki
powiat tarnogórski
dwory
pałace
zamki
Tychy, Zabrze, Żory
dwory
pałace
powiat wodzisławski
pałace
powiat zawierciański
dwory
pałace
strażnice
  • Ryczów
zamki
powiat żywiecki
dwory
pałace
zamki