Dwór w Podlesiu
 nr rej. 657 z 18.12.1957 (park dworski)[1] |
| Państwo |  Polska
|
| Miejscowość | Podlesie |
| Adres | Podlesie 4,
42-235 Lelów |
| Typ budynku | dwór |
| Kondygnacje | 1 |
| Ukończenie budowy | koniec XIX w. lub 1829 |
| Kolejni właściciele | Potoccy,
Czapscy,
Karol Lochmann |
Położenie na mapie gminy Lelów |
Położenie na mapie Polski |
Położenie na mapie województwa śląskiego |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego |
 50°45′35,3″N 19°36′27,7″E/50,759806 19,607694 |
Dwór w Podlesiu – zabytkowy dwór w Podlesiu w powiecie częstochowskim. Do rejestru zabytków woj. śląskiego wpisano park dworski z XVIII w. pod nr 657 z datą z 18 grudnia 1957. Dwór znajduje się w zespole dawnych zabudowań folwarcznych ze zniszczoną gorzelnią oraz zaniedbanym parkiem.
Historia
W I połowie XVIII wieku właścicielami Podlesia byli Tęgoborscy, dlatego budynek nazywany jest czasami dworem Tęgoborskich[2]. Jednak w 1810 roku miejscowy folwark trafia do Wojciecha Ostrowskiego z Radoszewnicy pod Koniecpolem, jako posag żony Teresy z Potockich. Następnie przekazany został lekarzowi Franciszkowi Bergerowi, w zamian za bezpłatne leczenie chłopów i mieszczan z dóbr Koniecpolskich.
Budynek dworu powstał pod koniec XVIII wieku za czasów zarządzania majątkiem Podlesia przez rodzinę Potockich i Czapskich. Inne źródła podają, że dwór wybudował niemiecki kolonista Karol Lochmann, który kupił majątek w 1829 roku[3]. W czasach PRL-u we dworze znajdowała się przychodnia zdrowia, poczta[3]. Od 1966 roku w budynku mieściła się szkoła podstawowa. Obecnie budynek w stanie zniszczonym jest własnością prywatną i jest remontowany.
Położenie
Budynek dworu położony jest w północnej części miejscowości przy drodze do Zagacia, naprzeciwko kościoła pw. św. Idziego. Około 400 m na północ od dworu znajdują się pozostałości obronnej siedziby rycerskiej z okresu średniowiecza (przypuszczalnie) w formie dużego i dobrze zachowanego grodziska stożkowatego.
Architektura
Jest to budynek murowany – tynkowany wzniesiony na planie prostokąta o wymiarach 13 × 30 mb, dziewięcioosiowy. Położony jest frontem na południe. Budynek jednokondygnacyjny z dwuspadowym dachem krytym blachą. Fasada niesymetryczna, podzielona przez wejście główne mieszczące się na prawo od osi budynku. Do drzwi wejściowych prowadzą szerokie schody przechodzące w niewielki taras stworzony przez zagłębienie fasady wsparte na dwóch kolumnach toskańskich[3]. Od strony zachodniej znajduje się drugie wejście do budynku. Po jednej i drugiej stronie budynku znajdują się otwory okienne bez cech stylowych.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
- ↑ Podlesie [online], Polskie Szlaki.pl [dostęp 2016-01-22] .
- ↑ a b c Podlesie [online], Polskie Zabytki [dostęp 2016-01-21] .
Bibliografia
- Dwór w Podlesiu na stronie internetowej it-jura.pl informator turystyczny. it-jura.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-05)].
- Dwór w Podlesiu na stronie internetowej Gmina Lelów
nr rej. 657 z 18.12.1957 (park dworski)[1] 
50°45′35,3″N 19°36′27,7″E/50,759806 19,607694 
