Strażnica KOP „Wiazyń”

Strażnica KOP „Wiazyń” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1924 w składzie 3 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 10 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 17 strażnic^[1]. Strażnica KOP „Wiazyń” w latach 1928 – 1939 znajdowała się w strukturze 1 kompanii KOP „Dubrowa”^{[2][3][4] [5][6][7][8]} batalionu KOP „Krasne”^[9]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej^[10].

W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku prywatnym^[5]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączyła droga utrzymana o nawierzchni twardej długości 8 km^[7].

 Osobny artykuł: strażnice Korpusu Ochrony Pogranicza.

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[11]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza^[10].

Strażnica KOP „Wiazyń” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 4 kilometrów 330 metrów od słupa granicznego nr 596 do 603^[5], a w 1938 pododcinek szerokości 6 kilometrów 20 metrów od słupa granicznego nr 593 do 603^[7].

Wydarzenia

• W meldunku sytuacyjnym KOP za okres od 11 do 20 listopada 1928 odnotowano: Pododcinek Dubrowa, strażnica Wiazyń. Przez stację kolejową Olechnowicze przepuszczono z Rosji sowieckiej dwa pociągi i ze strony Polskiej także dwa. Wszystkie konwojowane i sprawdzane były przez załogę strażnicy^[12].

Sąsiednie strażnice

• strażnica KOP „Hurnowicze” ⇔ strażnica KOP „Szapowały” - 1928^[2], 1929^[3], 1931^[4] , 1932^[5], 1934^[6]
• strażnica KOP „Powiazyń” ⇔ strażnica KOP „Szapowały” - 1938^[7]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.