1629

Ovo je članak o godini 1629.

**1629. po kalendarima**
Gregorijanski	1629. (MDCXXIX)
Ab urbe condita	2382.
Islamski	1038–1039.
Iranski	1007–1008.
Hebrejski	5389–5390.
Bizantski	7137–7138.
Koptski	1345–1346.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1684–1685.
• Shaka Samvat	1551–1552.
• Kali Yuga	4730–4731.
Kineski
• Kontinualno	4265–4266.
• 60 godina	Yin Zemlja Zmija (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11629.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

1629 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

21. 2. - Hrvatski sabor ponovo poziva na rješenje vlaškog pitanja, nude im povlastice^[1].

4. 3. - Kolonija Zaljeva Massachusetts dobila kraljevsku povelju.
6. 3. - Restitucijski edikt: car Ferdinand II naređuje povratak katoličkoj crkvi sve imovine izgubljene od 1552. (retroaktivno sprovođenje Reservatum ecclesiasticuma).
9. 3. - Osmanski guverner u Jemenu Hajdar-paša predao ključeve Sane Aliju, sinu zejditskog imama Al-Mu'ayyad Muhammada; zejditi iste godine uzeli i Taiz.
10. 3. - Engleski kralj raspustio Parlament, započinje jedanaestogodišnju osobnu vladavinu (ili "tiraniju"); između ostalog biće pojačana Puritanska migracija u Novu Englesku.

30. 4. - 14. 9. - Osamdesetogodišnji rat, opsada 's-Hertogenboscha je holandski uspeh.
proljeće - U Hrvatskoj se, do žetve, umire od gladi zbog nerodne 1628, nakon čega dolazi epidemija; ove godine se nije ubirao porez^[1].

14 - 28. 5. - Hugenotske pobune: Luj XIII nakon opsade osvojio Privas.
22. 5. - Tridesetogodišnji rat: Lübečki mir okončava učešće danskog kralja Kristijana IV u ratu.

4. 6. - Holandski brod Batavia se nasukao uz Zapadnu Australiju, među preživelima se dogodila pobuna, dvojica ubica su prognana na kopno, čime postaju prvi evropski "naseljenici" (sudbina im je nepoznata).
17. 6. - Luj XIII zauzeo hugenotski grad Alès.
17. 6. - Anglo-španski rat (1625-30): Španci zauzimaju ostrva Sveti Kristofor i Nevis.

29. 8. - Cambridgki sporazum znači da će Kolonija Zaljeva Massachusetts biti samoupravna i vodi osnivanju Bostona.

7. 9. - Anglo-španski rat (1625-1630): Bitka za St. Kitts - Španci pod Fadrique Álvarezom uspešno okončali ekspediciju kojom su oduzeli Sveti Kristofor i Nevis (i Tortugu?) engleskim i francuskim kolonistima.
rujan - Kralj Ferdinand naređuje da se protestantski časnici i vojnici u hrvatskoj i slavonskoj Krajini moraju odreći svoje vjere ili ih napustiti^[1].
25. 9. - Altmarčko primirje okončava Poljsko-švedski rat (1625-29) povoljno za Švedsku.
27. 9. - Alèski mir okončava Hugenotske pobune: hugenoti gube vojna, politička i teritorijalna prava, ostaju im samo verska (do 1685).

15. 11. - Umro erdeljski knez Gabrijel Betlen, nasleđuje ga supruga Katarina Brandenburška (do 1630).

22. 12. - Abdicirao japanski car Go-Mizunoo, nasleđuje ga mala Meishō (do 1643).
23. 12. - Umro mletački dužd Giovanni I Corner, u republici traje konflikt između oligarhije i siromašnijeg plemstva.

Abaza Mehmed-paša je beglerbeg u Bosni 1628-29, vrši iznude od bogatih trgovaca^[2]. Oko ove godine neredi u Sarajevu zbog nedostatka kruha, praćeni pokretom siromašnih obrtnika na čelu sa šeih Ibrahim-dedom; u Mostaru su sukobi između ajana i obrtnika^[3].
Osmansko-safavidski rat (1623-39): krajem godine veliki vezir Gazi Husrev-paša vodi vojsku prema Bagdadu.
Vaseljenski patrijarh Kiril Lukaris objavio svoju "Ispovest" u kalvinističkom duhu, što započinje kontroverzu koja će trajati do 1672.
U ratu sa Poljacima zarobljen krimski hanović Islam.
Progon hrišćana u Nagasakiju, prvi put se koriste Fumi-e - slike Isusa i Marije za gaženje.