1493

Ovo je članak o godini 1493.
Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 14. vijek – 15. vijek – 16. vijek
Decenija: 1460-e  1470-e  1480-e  – 1490-e –  1500-e  1510-e  1520-e
Godine: 1490 1491 1492 – 1493 – 1494 1495 1496
1493. po kalendarima
Gregorijanski 1493. (MCDXCIII)
Ab urbe condita 2246.
Islamski 898–899.
Iranski 871–872.
Hebrejski 5253–5254.
Bizantski 7001–7002.
Koptski 1209–1210.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1548–1549.
• Shaka Samvat 1415–1416.
• Kali Yuga 4594–4595.
Kineski
• Kontinualno 4129–4130.
• 60 godina Yin Voda Vo(l)
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11493.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1493 (MCDXCIII) bila je redovna godina koja počinje u utorak (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).

Događaji

+ Maksimilijan I pobeđuje Francuze kod Sanlisa (i Dournona?).
  • 4. 3. - Kolumbo na povratku zbog oluje pristao u Lisabon.
  • 15. 3. - Kolumbov povratak u španski Palos de la Frontera; ubrzo se štampa "Kolumbovo pismo o Prvom putovanju" i širi Evropom.
  • 15. 3. - Blaž Baromić tiska svoj prvi brevijar u Veneciji.
  • 3. 5. - Andaluski plemić Alonso Fernández de Lugo dovršava osvajanje kanarskog ostrva La Palma i osniva grad Santa Cruz de La Palma.
  • 4. 5. - Papa Aleksandar VI. izdaje bulu Inter caetera: naslednici kastiljske krune dobijaju sve zemlje 100 liga zapadno i južno od Azorskih i Zelenortskih ostrva.
  • 23. 5. - Senliski ugovor: Šarl VIII zvanično okončava rat sa Sedamnaest Provincija (habsburškom Nizozemskom), Artoa i Flandrija prepušteni Svetom Rimskom Carstvu.
  • 8. 6. - Caru Fridrihu III amputirana leva noga.
  • ca. srpanj - Ban Emerik Derenčin odbio Bernardina Frankapana od Senja i opsjeo ga u Brinju (tokom opsade poginuo ban Ivan Bot od Bajne).
  • ca. kolovoz - Bosanski Hadum Jakub-paša napada Jajce, upada do Slovenije, u Štajerskoj ga odbio habsburški Jakov Sekelj (i car Maksimilijan došao u te krajeve); u povratku zapalio okolinu Modruša (tamošnji biskup prelazi u Novi Vinodolski).
  • 19. 8. - Maksimilijan I nasleđuje umrlog oca Fridriha III kao svetog rimskog cara.
  • 9. 9. - Krbavska bitka - težak poraz Hrvata od Osmanlija, zarobljen ban Derenčin.
    • Doroteja Kurjaković mora plaćati danak Turcima nakon ove bitke.
  • 24. 9. - Kolumbo kreće iz Kadiza sa 17 brodova na svoje drugo putovanje na zapad.
  • 20. 10. - Car Maksimilijan I upućuje pismo u Hrvatsku da će se njegovi kapetani pridružiti odbrani Hrvatske čim Hrvati to zatraže.
  • 28. 10. - Ugarski sabor u Budimu, Lovro Iločki okuplja opoziciju kralju.
  • 3. 11. - Kolumbo se iskrcao na Marie-Galante; opazio i imenovao Dominiku; narednih dana se kreće Malim Antilima.
  • 4. 11. - Kolumbo otkriva ananas na Gvadalupi.
  • 14. 11. - Kolumbo na ostrvu Saint Croix, dolazi do oružanog sukoba sa Indijancima.
  • 15. 11. - Papa Aleksandar VI. proglasio ništetnom neizvršenu ženidbu Ivaniša Korvina i Bjanke Marija Sforca.
  • 19. 11. - Kolumbo se iskrcao na dan. Portoriko; tri dana kasnije opet na Hispanioli.
  • 22. 11. - Novi hrvatski ban je Ladislav Kanižaj, privrženik njemačkog cara.
  • novembar - Povodom proslave zaruke Maksimilijana I i Biance Marije Sforza u Milanu otkriven glineni model kolosalnog Leonardovog konja.

Tokom/tijekom godine

  • U štampariji Đurđa Crnojevića se štampa Oktoih (Osmoglasnik), prva ćirilska inkunabula kod južnih Slovena.
  • Pavle Kiniži preseljava veliki broj Srba iz šire okoline Smedereva[1].
  • Despot Đorđe sa saveznicima uzima i pustoši posede Gerebovih od Vintgarta, među kojima Osijek i Sotin; Banićima iz Lendave uzeo Borovo[2].
  • Turci zauzimaju Imotsku krajinu (do 1717).
  • Trogiranin Vinko Andreis imenovan otočkim biskupom.
  • Šarl VIII okupio reformsku "konsultaciju" sveštenstva u Toursu.
  • Huayna Capac je novi Sapa Inca - vladar Inkanske imperije (do 1527).
  • Kineski car Hongzhi započinje poslednju fazu gradnje Kineskog zida[3].
  • Pokret Bundschuh - niz lokalnih seljačkih pobuna u jugozapadnoj Nemačkoj do 1517.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1493.
  • 10. 1. - Nikola Olah, zagrebački biskup, ugarski primas († 1568)
  • 25. 1. - Massimiliano Sforza, milanski vojvoda († 1530)
  • 5. 5. - Alessandro Pasqualini, italijanski arhitekta († 1559)
  • 10. 6. - Anton Fugger, nemački trgovac († 1560)
  • 28. 9. - Agnolo Firenzuola, italijanski pesnik († ca. 1545)
  • 14. 10. - Shimazu Tadayoshi, japanski daimyo († 1568)
  • 17. 10. - Bartolommeo Bandinelli, italijanski skulptor († 1560)
  • 11. 11. - Bernardo Tasso, italijanski pesnik († 1569)
  • 13. 11. - Wilhelm IV., bavarski vojvoda († 1550)
  • 25. 11. - Ozana Kotorska, katolička blaženica († 1565)
  • novembar-decembar - Paracelsus, lekar, botaničar, alhemičar, okultista († 1541)
  • Simon Grynaeus, nemački teolog i učenjak († 1541)
  • Takeda Nobutora, japanski daimyo († 1574)
  • Matsudaira Shigeyoshi, japanski general († 1580)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1493.
  • maj - Pietro Antonio Solari, arhitekta (* ca. 1445)
  • 14. 6. - Ermolao Barbaro, italijanski učenjak (* ca. 1454)
  • 19. 8. - Fridrih III, sveti rimski car (* 1415)
  • Ivan Bot od Bajne, hrvatski ban
  • 9. 9. (Krbavska bitka):
    • Ivan Frankopan Cetinski
    • Petar II Zrinski
    • Karlo Gusić Krbavski
  • ca. Martín Alonso Pinzón, španski moreplovac (* ca. 1441)
  • 6. 11. - Andrej Boljšoj, ruski knežević (* 1446)
  • Abraham Senior, španski magnat i finansijer (* 1412)
  • Isaac II. Aboab, poslednji kastiljski gaon (* ca. 1433)
  • Topa Inca Yupanqui, inkanski vladar
  • Stjepan V. Báthory, erdeljski vojvoda (* 1430)
  • Koriolan Ćipiko, hrvatski ratnik i humanista (* 1425)

Reference

  1. ↑ Сеобе српског народа у Краљевину Угарску у 14. и 15. веку, rastko.rs
  2. ↑ Ž. Fajfrić, Sveta loza Brankovića, rastko.rs
  3. ↑ de Wiki
  • Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)
1493 na Wikimedijinoj ostavi