Bağlaşıklık

Bağlaşıklık bir cümledeki dilbilgisel unsurların tam, doğru ve birbirleri ile uyumlu şekilde kullanılması ilkesidir. Bu unsurlara örnek olarak cümlenin öğeleri, ekler, yardımcı fiiller, ek-fiiller vs. verilebilir. Bağlaşıklık bir dil bağıntısıdır.^[1]

Türkçede bir cümlenin bağlaşıklık bakımından hatasız olması için, çekim eklerinin yapım eklerinden sonra gelmesi, sıfatların isimlerden önce gelmesi gibi dilbilgisi kurallarına uyulması gerekir. Bağlaşıklık, dildeki unsurların birbirine belli kurallar çerçevesinde bağlanmasıdır.^[1]

Bağlaşıklık konusu daha çok "anlatım bozukluğu" kapsamında, bağdaşıklık kavramı ile karşılaştırmalı olarak ele alınır. Bağlaşıklık, bir cümlenin yapısal olarak doğru olmasını ifade ederken; bağdaşıklık, anlam bütünlüğü ve mantıksal bağlamda doğru olması demektir. Bir cümlede bağlaşıklık veya bağdaşıklık yönünden hatalar olması, anlatım bozukluğuna neden olur.

Türkçede bağlaşıklık problemleri başlıca şu başlıklar altında incelenir:

• Özne eksikliği
• Yüklem eksikliği
• Özne-yüklem uyumsuzluğu
• Nesne (düz tümleç) eksikliği
• Dolaylı tümleç eksikliği
• Edat tümleci eksikliği
• Zarf tümleci eksikliği
• Ek-fiil eksikliği
• Fiilimsilerin yanlış kullanılması
• Yardımcı fiil eksikliği
• Fiil çatısı uyumsuzlukları
• Tamlama hataları
• Eklerin hatalı kullanımı
• Bağlaçların hatalı kullanımı

Kaynakça