İhsan Özsoy

İhsan Özsoy (1867, İstanbul-1944, İstanbul), Türk heykeltıraş.

Türkiye'de batılı anlamda sanat eğitimi veren ilk okul olan Sanayi-i Nefise'nin heykel bölümünün ilk Türk öğrencisidir. Sanayi-i Nefise'de heykel bölümü başkanlığı, İnas Sanayi-i Nefise Mektebi'nde öğretmenlik yapan sanatçı, Türkiye'deki tanınmış heykeltıraşların öğrenimlerine katkıda bulunmuştur.

Yaşamı

1867 yılında İstanbul'da doğdu. İlköğrenimini tamamladıktan sonra on üç yaşında iken Sanayi-i Nefise Mektebi'ne girdi ve bu okulun heykel bölümünün ilk Türk öğrencisi oldu. Yeni yapılmış olan okulun binalarını gezerken okulun ilk heykel öğretmeni Osgan Efendi'nin dikkatini çektiği ve onun ilgilenip öğrenci olmasını teklif etmesi üzerine okula kaydolduğu anlatılır.^[1]

1883'te girdiği okuldan 1891 yılında mezun oldu. Kazandığı bir sınav sonucu devlet bursu ile Paris'e gönderildi. Paris'te önce Jean Baptise Gustav Deloye'nin atölyesine girdi; daha sonra oradan ayrılarak École des Beaux-Arts'a devam etti. Carpeaux, Falguiere gibi akademisyenlerden dersler aldı. 1893 ve 1894 Paris Güzel Sanatlar Sergileri'nde eserleri sergilendi.^[1]

1895'te eğitimini bitirerek döndü. Bir arkadaşıyla İstanbul'da özel bir heykel atölyesi açtıysa da, toplumun heykel sanatı karşısındaki olumsuz tutumu nedeniyle, atölyeyi kapatmak zorunda kaldı.^[2] bir süre özel işlerde çalıştı. Bu dönemde iç mekan alçı süslemeleri ve dekorasyon işleri ile uğraştı ayrıca memur olarak da görev yaptı.^[1] 1897'de Asar-ı Atika Müzesine eski eser onarımcısı olarak atandı. Osman Hamdi Bey ile birliket Sayda kazılarında yer aldı. İskender Lahdi'nin onarımında hocası Osgan Efendi ile birlikte çalıştı.^[2]

1904 yılından itibaren Sanayi-i Nefise Mektebi Heykel Bölümünde öğretmen yardımcılığı yaptı. Osgan Efendi'nin 1914'te emekliye ayrılması üzerine heykel bölümünde tek öğretmen olarak kaldı ve Heykel Bölümün Türk asıllı ilk atölye sorumlusu olarak tarihe geçti.^[2] İnas Sanayi-i Nefise Mektebi'nde de hocalık yapan İhsan Bey, 1933'te emekli oldu. 1944 yılında İstanbul'da öldü.

Sanatında Yunan ve Roma heykel sanatının, İtalyan Rönesansı'nın ve 17.yüzyıl Fransız heykeline bağlı Natüralizmin etkileri gözlenmektedir.^[1] Hitit ve Mısır heykellerine ve modern sanata da ilgi duymuştur. Günümüze kalan eserleri: İstanbul'da Süreyya Sineması'nın sahnesi önündeki Dans Eden Çocuklar isimli friz ve giriş cephesindeki müzik ve sahne sanatlarını temsil eden kabartma figürler, İstanbul Resim Heykel Müzesi'ndeki Nimet Hanım ve Uzun Saçlı Kadın Büstü adını taşıyan Kerime Salahor (Osman Hamdi Bey'in kızı) büstüdür. Sanatçı, Süreyya Sineması'na yaptığı rölyefle, figürlü bir kabartmanın büyük halk kitlelerinin yaşamına doğrudan katılmasını başarmıştır.^[3]

Kaynakça