XIV Batalion Saperów
| Historia | |
| Państwo |
|
|---|---|
| Sformowanie | 19 stycznia 1919 |
| Rozformowanie | 1929 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | kpt. Wacław Szymański |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Poznań |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
| Odznaczenia | |
 | |
XIV Batalion Saperów (XIV bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
Historia batalionu
Na podstawie rozkazu Nr 109 Dowództwa Głównego Siły Zbrojnej byłego zaboru pruskiego z 23 kwietnia 1919 został sformowany II batalion Saperów Wielkopolskich[1]. 16 kwietnia 1919 na stanowisko dowódcy batalionu został wyznaczony kapitan Wacław Szymański[2]. Jako zawiązek tego batalionu wydzielono dwie nadliczbowe kompanie I batalionu Saperów Wielkopolskich (4. i 5.), które przemianowano na 1. i 2. kompanię[2]. 20 maja zorganizowano 3 kompanię, a cztery dni później 4 kompanię[2].
7 czerwca 1919 przy II batalionie Saperów Wielkopolskich rozpoczęto organizację samodzielnej kompanii kolejowej pod dowództwem porucznika Tadeusza Ruge. 17 czerwca 1919 kompania została rozwinięta w I batalion kolejowy.
Pod koniec czerwca 1 kompanię wysłano na odsiecz Lwowa. Pozostałe kompanie sukcesywnie wysyłano na Front Litewsko-Białoruski. Okres pobytu na froncie to okres częstych i ciężkich walk saperów z nieprzyjacielem i nieprzerwanych prac techniczno-budowlanych, z tych prac na wyróżnienie zasługuje budowa w dniach od 3 do 12 września 1919 mostu długości 183 m na Berezynie pod Bobrujskiem. 13 października 1919 dowództwo batalionu objął kpt. inż. Zygmunt Psarski. 16 października rozkazem dowództwa Frontu Litewsko-Białoruskiego II batalion Saperów Wielkopolskich został przemianowany na XIV batalion saperów[3].
17 kwietnia 1920 została rozformowana 4 kompania, a saperów i sprzęt wcielono do pozostałych trzech kompanii[4].
5 grudnia 1920 Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz dekretem L. 13879 Adj. Gen. V.M. nadał batalionowi Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6144[5] za męstwo wykazane 14 sierpnia 1920 w walce pod Okuniewem[6]. Następnego dnia w Zelwie marszałek Józef Piłsudski osobiście udekorował batalion[7].
Żołnierze batalionu
- Dowódcy batalionu
- kpt. Wacław Szymański (do 13 X 1919[8])
- kpt. inż. Zygmunt Psarski (13 X 1919[8] – 1920)
- kpt. Otton Gloeh (1921)
- kpt. Władysław Wlekliński (1922[9])
- kpt. Czesław Pobóg-Prusinowski (1923 - † 31 III 1924)
- mjr Czesław Zawistowski (do XI 1927)
- kpt. Kazimierz Biesiekierski (1927 - 1928)
- mjr Tadeusz Józef Kostecki (od 26 IV 1928)
- dowódcy 1 kompanii
- ppor. Leitgeber[2]
- ppor. Suwalski[2]
- por. Czesław Pobóg-Prusinowski[10]
- dowódcy 2 kompanii
- por. Kandziora[2]
- por. Otton Gloeh (od 17 IV 1920[4])
- dowódcy 3 kompanii
- dowódca 4 kompanii
- ppor. Leitgeber[2]
- por. Otton Gloeh (do 17 IV 1920[4])
- Oficerowie batalionu
- ppor. Szczepanowski – adiutant baonu[2]
- por. Tadeusz Ruge
- Kawalerowie Virtuti Militari
Osobny artykuł: Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921.
- por. Zygmunt Bałachowski – jako dowódca II plutonu 2. kompanii za walkę pod Prużaną 26 lipca 1920[11]
- st. sierż. Teodor Engel (później kapitan, dowódca ksap. KOP „Wilejka”)
- por. Otton Gloeh
- kpr. Stanisław Malinowski
- por. Zygmunt Marszałek
- sierż. Stefan Konieczka
- sierż. Szymon Mocek
- plut. Józef Mazurek
Przypisy
- ↑ Mańkowski 1934 ↓, s. 9.
- ↑ a b c d e f g h i j Mańkowski 1934 ↓, s. 10.
- ↑ Wojska Inżynieryjno - Saperskie (...), str. 9
- ↑ a b c Mańkowski 1934 ↓, s. 20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 26 stycznia 1923, s. 65.
- ↑ Mańkowski 1934 ↓, s. 24.
- ↑ Mańkowski 1934 ↓, s. 25.
- ↑ a b Mańkowski 1934 ↓, s. 16.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 47 z 25 listopada 1922, s. 853.
- ↑ Mańkowski 1934 ↓, s. 17.
- ↑ Mańkowski 1934 ↓, s. 23.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
- Włodzimierz Becker, Franciszek Idkowiak, Wojska Inżynieryjno-Saperskie na terenie Wielkopolski 1918-1939, Wydawnictwo Instytutu Generała Stefana „Grota” Roweckiego, Leszno-Poznań 2011, ISBN 978-83-61960-10-2.
- Witold Mańkowski: Zarys historji wojennej 7-go Pułku Saperów Wielkopolskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934, seria: Zarys historii wojennej formacji polskich 1918–1920.
- p
- d
- e
Saperzy i pionierzy II RP
| Instytucje centralne | |
|---|---|
| Szkolnictwo | |
| Grupy saperów |
|
| Brygady saperów |
|
| Pułki saperów | |
| Bataliony saperów (1921-1929) | |
| Bataliony saperów (1929-1939) |
|
| Bataliony saperów (1939) |
|
| Kompanie saperów KOP (1931-1939) | |
| Szwadrony pionierów (1939) | |
| Ośrodki Zapasowe Saperów (1939) |
- p
- d
- e
Wojsko Polskie II Rzeczypospolitej
