Chlorek rtęci(I)

Chlorek rtęci(I)
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.

dichlorek dirtęci

Inne nazwy i oznaczenia
Stocka

chlorek rtęci(I)

farm.

łac. hydrargyrum chloratum, Hydrargyrum chloratum mite, hydrargyri subchloridum

inne

pot., kalomel, daw. chlorek rtęciawy

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

Hg
2Cl
2

Masa molowa

472,09 g/mol

Wygląd

biały lub żółtawobiały, ciężki, miałki proszek, bez smaku i zapachu[1]

Minerały

kalomel rodzimy

Identyfikacja
Numer CAS

10112-91-1

PubChem

24956

Właściwości
Gęstość
7,16 g/cm³[2]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
praktycznie nierozpuszczalny: 0,004 g/kg (25 °C)[2]
w innych rozpuszczalnikach
praktycznie nierozpuszczalny w etanolu i eterze dietylowym[1][2]
Temperatura sublimacji

383 °C[2]

Punkt potrójny

525 °C[2]

Budowa
Typ hybrydyzacji i VSEPR

sp – liniowa

Moment dipolowy

0 D

Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanego źródła[3]
Czaszka i skrzyżowane piszczele Środowisko
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H301, H312, H315, H319, H335, H410

Zwroty P

P261, P273, P280, P301+P310, P302+P352+P312, P305+P351+P338

Numer RTECS

OV8740000

Dawka śmiertelna

LD50 210 mg/kg (szczur, drogą pokarmową)[3]

Podobne związki
Inne aniony

bromek rtęci(I), jodek rtęci(I)

Inne kationy

chlorek rtęci(II)

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

S01AX01

Farmakokinetyka
Działanie

przeciwgrzybicze

Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania

miejscowo

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Chlorek rtęci(I), pot. kalomel, Hg
2Cl
2 – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu solnego i rtęci na I stopniu utlenienia.

W temperaturze 400 °C lub pod wpływem światła (wówczas powoli czarnieje[4]) ulega dysproporcjonowaniu na rtęć i chlorek rtęci(II)[5][4]:

Hg
2Cl
2 ⇄ Hg + HgCl
2

Zastosowanie

Zastosowanie w medycynie

Ze względu na wysoką toksyczność, stosowany był bardzo rzadko w dermatologii (w wyjątkowych przypadkach), w leczeniu zewnętrznym zmian kiłowych oraz kłykcin – maść 30–33%[7], trądziku i niektórych innych chorób skóry w stężeniach mniejszych 10–20%[potrzebny przypis].

Dawniej stosowany był do leczenia kiły. Pomimo tego, że ze względu na słabą rozpuszczalność w wodzie jego toksyczność jest mniejsza niż chlorku rtęci(II)), jest on na tyle szkodliwy, że jego stosowanie mogło doprowadzić do śmierci pacjenta[8].

Przypisy

  1. ↑ a b Farmakopea Polska IV, Ministerstwo Zdrowia, t. 1, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1965, s. 1393, OCLC 603050816 .
  2. ↑ a b c d e CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-73, ISBN 978-1-4987-5429-3  (ang.).
  3. ↑ a b Chlorek rtęci(I), karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, 9 października 2021, numer katalogowy: 449199 [dostęp 2022-04-11] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. ↑ a b c d e f Kalomel w WIEM.pl.[niewiarygodne źródło?]
  5. ↑ a b c d Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 182, ISBN 83-7183-240-0 .
  6. ↑ HelmuthH. Galster HelmuthH., pH Measurement and Control, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, s. 11, DOI: 10.1002/14356007.e19_e01  (ang.).
  7. ↑ StefaniaS. Jabłońska StefaniaS., Choroby Weneryczne, 1955, s. 230 .
  8. ↑ PerP. Enghag PerP., Encyclopedia of the elements. Technical data, history, processing, applications, Weinheim: Wiley-VCH, 2004, s. 800, ISBN 978-3-527-61233-8, OCLC 212131349 .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
S01: Leki oftalmologiczne
S01A – Leki stosowane w zakażeniach oczu
S01AA – Antybiotyki
S01AB – Sulfonamidy
S01AD – Preparaty przeciwwirusowe
S01AE – Fluorochinolony
S01AX – Inne
S01B – Leki przeciwzapalne
S01BA – Kortykosteroidy
S01BB – Kortykosteroidy w połączeniach
z lekami rozszerzającymi źrenice
S01BC – Niesteroidowe leki przeciwzapalne
S01C – Połączenia leków
przeciwzapalnych z przeciwinfekcyjnymi
S01CA – Połączenia kortykosteroidów
z lekami przeciwinfekcyjnymi
S01CB – Połączenia kortykosteroidów,
leków przeciwinfekcyjnych
i leków rozszerzających źrenice
S01CC – Niesteroidowe leki
przeciwzapalne w połączeniach
z lekami przeciwinfekcyjnymi
S01E – Leki stosowane
w jaskrze i zwężające źrenicę
S01EA – Sympatykomimetyki
stosowane w jaskrze
S01EB – Parasympatykomimetyki
S01EC – Inhibitory
anhydrazy węglanowej
S01ED – Leki β-adrenolityczne
S01EE – Analogi prostaglandyn
S01EX – Inne
S01F – Leki rozszerzające źrenicę
S01FA – Preparaty przeciwcholinergiczne
S01FB – Preparaty sympatykomimetyczne
(bez preparatów stosowanych w jaskrze)
S01G – Leki zmniejszające
przekrwienie oraz przeciwalergiczne
S01GA – Sympatykomimetyki stosowane
jako leki zmniejszające przekrwienie
S01GX – Inne
S01H – Środki znieczulające miejscowo
S01HA – Środki znieczulające miejscowo
S01J – Preparaty diagnostyczne
S01JA – Środki barwiące
S01K – Preparaty pomocnicze w chirurgii oka
S01KA – Substancje wiskoelastyczne
S01KX – Inne
S01L – Leki stosowane w leczeniu
zaburzeń naczyniowych oka
S01LA – Leki przeciwneowaskularyzacyjne
S01X – Pozostałe leki oftalmologiczne
S01XA – Inne preparaty oftalmologiczne
  • p
  • d
  • e
1. Litowców
2. Berylowców
  • BeCl
    2
  • MgCl
    2
  • CaCl
    2
  • SrCl
    2
  • BaCl
    2
  • RaCl
    2
3. Skandowców
  • ScCl
    3
  • YCl
    3
  • LaCl
    3
  • AcCl
    3
4. Tytanowców
  • TiCl
    2
  • TiCl
    3
  • TiCl
    4
  • ZrCl
    2
  • ZrCl
    3
  • ZrCl
    4
  • ZrOCl
    2
  • HfCl
    4
  • HfOCl
    2
5. Wanadowców
  • VCl
    2
  • VCl
    3
  • VCl
    4
  • VOCl
  • VOCl
    2
  • VOCl
    3
  • NbCl
    3
  • NbCl
    5
  • NbOCl
    3
  • TaCl
    5
6. Chromowców
  • CrCl
    2
  • CrCl
    3
  • MoCl
    2     (Mo
    3    Cl
    6    )
  • MoCl
    3
  • MoCl
    4
  • MoCl
    5
  • WCl
    2
  • WCl
    4
  • WCl
    5
  • WCl
    6
7. Manganowców
  • MnCl
    2
  • MnCl
    3
  • TcCl
    3
  • ReCl
    3
  • ReCl
    5
8. Żelazowców
  • FeCl
    2
  • FeCl
    3     (Fe
    2    Cl
    6    )
  • Fe
    2    Cl
    5
  • RuCl
    3
  • RuCl
    4
  • OsCl
    2
  • OsCl
    3
  • OsCl
    4
9. Kobaltowców
  • CoCl
    2
  • CoCl
    3
  • RhCl
    3
  • IrCl
    2
  • IrCl
    3
  • IrCl
    4
10. Niklowców
  • NiCl
    2
  • PdCl
    2
  • PtCl
    2
  • PtCl
    3
  • PtCl
    4
11. Miedziowców
  • CuCl (Cu
    2    Cl
    2    )
  • CuCl
    2
  • Cu(OH)Cl
  • AgCl
  • AuCl
  • AuCl
    3     (Au
    2    Cl
    6    )
12. Cynkowców
  • ZnCl
    2
  • Zn(OH)Cl
    2
  • CdCl
    2
  • Cd(OH)Cl
    2
  • Hg
    2    Cl
    2
  • HgCl
    2
13. Borowców
  • BCl
    3
  • AlCl
    3
  • GaCl
    2
  • GaCl
    3
  • InCl
  • InCl
    2
  • InCl
    3
  • TlCl
  • TlCl
    3
14. Węglowców
  • CCl
    4
  • SiCl
    4
  • GeCl
    2
  • GeCl
    4
  • GeOCl
    2
  • SnCl
    2
  • SnCl
    4
  • Sn
    2    OCl
    2
  • SnOCl
    2
  • PbCl
    2
  • Pb(OH)Cl
  • PbCl
    4
15. Azotowców
  • NCl
    3
  • NH
    4    Cl
  • NOCl
  • PCl
    2
  • PCl
    3
  • POCl
    3
  • PCl
    5
  • AsCl
    3
  • AsCl
    5
  • SbCl
    3
  • SbCl
    5
  • BiCl
    3
  • BiCl
    2
  • BiOCl
16. Tlenowców
  • S
    2    Cl
    2
  • SCl
    2
  • SCl
    4
  • SOCl
    2
  • SO
    2    Cl
    2
  • Se
    2    Cl
    2
  • SeCl
    4
  • SeO
    2    Cl
    2
  • TeCl
    2
  • TeCl
    4
  • PoCl
    2
  • PoCl
    4
17. Fluorowców
Encyklopedie internetowe (rodzaj indywiduum chemicznego):