Associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi

Associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi
Associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi met rietorchis, heelblaadjes en grote ratelaar
Associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi met rietorchis, heelblaadjes en grote ratelaar
Syntaxonomische indeling
Klasse:Molinio-Arrhenatheretea
(klasse van matig voedselrijke graslanden)
Orde:Molinietalia
(pijpenstrootje-orde)
Verbond:Calthion palustris
(dotterbloem-verbond)
Associatie
Lychnido-Hypericetum tetrapteri
Meltzer 1945 em. Van 't Veer
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons

De associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi (Lychnido-Hypericetum tetrapteri) is een associatie uit het dotterbloem-verbond (Calthion palustris). Het is een zeer bloemrijke plantengemeenschap van hooilanden op veenbodem in Nederland, België en Groot-Brittannië.

Naamgeving en codering

  • Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r16Ab02
  • BWK-karteringscode: hc
  • Natura2000-habitattypecode (EU-code): H7140B
  • Corine biotope: 37.21 Atlantic and sub-Atlantic humid meadows
  • Eunis Habitat Types: E3.41 Atlantic and sub-Atlantic humid meadows

De wetenschappelijke naam Lychnido-Hypericetum tetrapteri is afgeleid van de botanische namen van twee opvallende soorten voor de associatie, de echte koekoeksbloem (Silene flos-cuculi, synoniem Lychnis flos-cuculi)) en het gevleugeld hertshooi (Hypericum tetrapterum).

Een close-up met de beide naamgevende soorten in bloei; links echte koekoeksbloem en rechts gevleugeld hertshooi.

Fysiognomie

Vegetatie van de associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi zijn meestal soortenrijk en bloemrijk. De kruidlaag kan hoog opschieten en het uitzicht van een rietland verkrijgen. Verder omvat ze een combinatie van typische graslandsoorten als echte koekoeksbloem en gestreepte witbol, en meer moerasgebonden soorten als watermunt en moeraswalstro

De boom- en struiklaag zijn afwezig. Een moslaag is dikwijls goed ontwikkeld, met dominantie van slaapmossen als gewoon dikkopmos en gewoon puntmos.

Ecologie

Deze plantengemeenschap komt vooral voor op natte, oligotrofe, zoete tot licht brakke zwak zure veenbodem met kleilagen in de ondergrond.

Meestal gaat het over onbemeste of licht bemeste hooilanden, verlande venen, kreekranden, en oude kleiputten, die ten hoogste eenmaal per jaar gemaaid worden.

Verspreiding

Het verspreidingsgebied van de associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi is beperkt tot Nederland, België en Groot-Brittannië.

In Nederland vindt men ze vooral in het laagveengebied, aan de rand van kreken in Zuidwest-Nederland, en in het rivierengebied.

In Vlaanderen komen nog exemplaren van deze gemeenschap voor aan de kust, op de duin-polder-overgang, en in de Oude Landen in Ekeren.

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

Deze associatie heeft de rietorchis en het gevleugeld hertshooi als kensoorten, met de naamgevende echte koekoeksbloem als meest voorkomende kensoort uit het hogerliggende verbond, meestal in combinatie met andere verbonds-, orde- en klassekensoorten. In Vlaanderen wordt paddenrus beschouwd als een differentiërende soort ten opzichte van de andere associaties binnen het dotterbloem-verbond, en bepalen heelblaadjes dikwijls het beeld.

Kruidlaag
Kentaxon Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
kA - > 70% rietorchis Dactylorhiza praetermissa
kA - > 40% gevleugeld hertshooi Hypericum tetrapterum
kV - > 70% echte koekoeksbloem Silene flos-cuculi
kV - > 30% moerasrolklaver Lotus pedunculatus
kV - > 30% gewone dotterbloem Caltha palustris
kV - > 30% grote ratelaar Rhinanthus angustifolius
kV - > 20% tweerijige zegge Carex disticha
kO - > 80% kale jonker Cirsium palustre
kO - > 70% gewone engelwortel Angelica sylvestris
kO - > 10% biezenknoppen Juncus conglomeratus
kK - > 60% gestreepte witbol Holcus lanatus
kK - > 50% pinksterbloem Cardamine pratensis
kK - > 40% veldzuring Rumex acetosa
kK - > 30% scherpe boterbloem Ranunculus acris
kK - > 10% gewone hoornbloem Cerastium fontanum
dA paddenrus Juncus subnodulosus tov. andere associaties in het verbond
bg - heelblaadjes Pulicaria dysenterica
bg - > 90% gewoon riet Phragmites australis
bg - > 50% moeraswalstro Galium palustre
bg - > 50% watermunt Mentha aquatica
bg - > 50% gewoon reukgras Anthoxanthum odoratum
bg - > 40% koninginnekruid Eupatorium cannabinum
bg - > 40% echte valeriaan Valeriana officinalis
bg - > 40% wolfspoot Lycopus europaeus
bg - > 40% ruw beemdgras Poa trivialis
bg - > 30% hennegras Calamagrostis canescens
bg - > 30% melkeppe Peucedanum palustre
Moslaag
Kentaxon Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
kK - > 20% gewoon haakmos Rhytidiadelphus squarrosus
bg - > 50% gewoon puntmos Calliergonella cuspidata
bg - > 50% gewoon dikkopmos Brachythecium rutabulum

Fotogalerij

  • Close-up met onder andere veel vruchtdragende rolklavers
    Close-up met onder andere veel vruchtdragende rolklavers
Bronnen, noten en/of referenties
  • Schaminée, J.H.J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
  • (en) Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology
  • A.Zwaenepoel, F.T’Jollyn, V.Vandenbussche & M.Hoffmann, 2002: 6.3 Graslanden, Natte hooilanden op (matig) voedselarme gronden. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.

· · Sjabloon bewerken
Indeling van de Molinio-Arrhenatheretea (klasse van matig voedselrijke graslanden)


Orde: Molinietalia (pijpenstrootje-orde)

Verbond: Junco-Molinion (verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje)
Associaties:
Cirsio dissecti-Molinietum (blauwgrasland)
Crepido-Juncetum acutiflori (associatie van veldrus en gevlekte orchis)

Verbond: Calthion palustris (dotterbloem-verbond)
Associaties:
Rhinantho-Orchidetum morionis (associatie van harlekijn en ratelaar)
Lychnido-Hypericetum tetrapteri (associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi)
Ranunculo-Senecionetum aquatici (associatie van boterbloemen en waterkruiskruid)
Scirpetum sylvatici (bosbies-associatie)
Angelico-Cirsietum oleracei (associatie van gewone engelwortel en moeraszegge)


Orde: Arrhenatheretalia (glanshaver-orde)

Verbond: Alopecurion pratensis (verbond van grote vossenstaart)
Associaties:
Fritillario-Alopecuretum (kievitsbloem-associatie)
Sanguisorbo-Silaetum (associatie van grote pimpernel en weidekervel)

Verbond: Arrhenatherion elatioris (glanshaver-verbond)
Associaties:
Arrhenatheretum elatioris (glanshaver-associatie)

Verbond: Cynosurion cristati (kamgras-verbond)
Associaties:
Lolio-Cynosuretum (kamgrasweide)
Galio-Trifolietum (associatie van ruige weegbree en aarddistel)