Venedik Cumhuriyeti

Serenissima Repubblica di Venezia (İtalyanca)
Serenìsima Repùblega de Venèsia (Venedikçe)

697-1797

Üst: Standart ve bayrak (1659)
Alt: Savaş bayrağı

${{{arma_açıklaması}}}$

Arma
(16-18. yüzyıl)

Slogan
Viva San Marco

Fransız Devrimi'nin hemen öncesinde, 1789 yılında Venedik Cumhuriyeti

15/16. yüzyılda Venedik Cumhuriyeti'nin Dominii'si.

Başkent

Eraclea
(697-742)
Lido
(742-810)
Venedik
(810-1797)

Resmî dil(ler)

*İtalyanca
- Venedikçe
- Latince

Yaygın dil(ler)

Furlanca
Lombardca
İstriotça
Dalmaçyaca
Arnavutça
Yunanca
Sırp-Hırvatça
Slovence

Resmî din

Katolik Kilisesi

Demonim

Venedikli

Hükûmet

Denizci bir oligarşi altında üniter karma parlamenter klasik cumhuriyet

Doçe

• 697-717	Paolo Lucio Anafesto (ilk)
• 1789-1797	Ludovico Manin (son)

Yasama organı

Onlar Konseyi (1310'dan beri)

Tarihî dönem

• Kuruluşu	697
• Bizans-Venedik Antlaşması	1082
• Konstantinopolis Kuşatması (1204)	1204
• İnebahtı Deniz Muharebesi	1571
• Pasarofça Antlaşması	1718
• Campo Formio Antlaşması	1797

Para birimi

Düka

Öncüller

Ardıllar

Ravenna Eksarhlığı

Venedik (eyalet)
Avusturya İmparatorluğu
Cisalpin Cumhuriyeti
Yunanistan bölümleri

İtalya tarihi

Erken

Tarih öncesi İtalya
Etrüskler (12th–6th c. BC)
Magna Graecia (8th–3rd c. BC)

Antik Roma

Krallık (753 BC–509 BC)
Cumhuriyet (509 BC–27 AD)
İmparatorluk (27 AD–286 AD)
- Roma İtalyası
Batı İmparatorluğu (286 AD–476 AD)
- İtalya praetoria idaresi

Roma sonrası krallıkları

Odoacer	476-493
Ostrogotlar	493-553
Vandallar	435-534
Lombardlar (bağımsız)	565-774

Orta Çağ

Denizci cumhuriyetler

Amalfi (958-1037) · Ancona (1000-1532) · Cenova (1005-1815) · Pisa (1016-1406) · Ragusa (1358-1808) · Venedik (697-1797)

Yeni Çağ

Cumhuriyet · Krallık

20. Yüzyıl

Faşist İtalya

İtalyan Sosyal Cumhuriyeti

İtalyan Cumhuriyeti

Özel Konular

İtalya'nın askeri tarihi

İtalya'nın kültürel tarihi

İtalya'nın ekonomik tarihi

İtalya'nın sosyal tarihi

Venedik Cumhuriyeti (İtalyanca: Repubblica di Venezia, Venedikçe: Repùblica Vèneta ya da Repùblica de Venesia), 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadası'nda bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyetiydi.^[1] Genellikle "En sükunetli" anlamına gelen Serenissima^[2] sözcüğüyle anılırdı. MS 697'den MS 1797'ye kadar hüküm sürdü.^[3]^[4] Müreffeh Venedik şehrinin lagün toplulukları üzerinde yoğunlaşan cumhuriyet, Orta Çağ'da bir ticaret gücü haline geldi ve Rönesans'ta bu konumunu güçlendirdi.

Atlas Okyanusu üzerinden Amerika ve Doğu Hint Adaları'na yeni ticaret yollarının açılması, güçlü bir deniz cumhuriyeti olan Venedik'in düşüşünün başlangıcı oldu. Venedik 19. yüzyılda birleşik İtalya'nın bir parçası haline geldi.

Tarihi

Venedik kenti başlangıçta Bizans İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. 7. yüzyılda bağımsız oldu. Orta Çağ'ın ortalarında büyük bir deniz filosu kurarak Akdeniz ülkeleriyle yaptığı ticaret sonucu zengin bir ülke haline geldi. 1204 yılında Konstantinopolis'i (İstanbul) talan eden Dördüncü Haçlı Seferi'nin başını çekti. Venedik bu seferin sonucu olarak Girit adasını eline geçirdi.

1271-1295 yılları arasında Venedikli tüccar Marko Polo ilk defa Avrupa'dan İpek Yolu'nu izleyerek Çin'e kadar ulaştı. Moğol kağanı Kubilay Han'ın huzuruna çıktı ve yolculuklarının öyküsünü bir kitap haline getirdi.

1348 yılında çıkan bir veba salgını Venedik'in nüfusunun yarısının ölmesine neden oldu.

Osmanlı Devleti'nin Yunan Yarımadası, Sırbistan, Arnavutluk, Bosna-Hersek'i fethetmesiyle Venedik birdenbire Osmanlı Devleti'yle deniz ve kara komşusu haline geldi. 1463-1478 arasında süren uzun bir savaş sonunda Venedik Osmanlı Devleti'yle barış anlaşması yapmaya razı oldu. Venedikliler Arnavutluk'ta İşkodra ve Akçahisarı, Ege'de Limni ve Eğriboz adalarını ve Güneybatı Peleponnesos'ta Maina Yarımadası'nı Osmanlılar'a bıraktı. Osmanlılar da Mora, Arnavutluk ve Dalmaçya'da aldıkları Venedik topraklarından bazılarını iki ay içinde iade etmeyi kabul ettiler. Venedikliler iki yıl içinde 100.000 düka altın tazminat ödemeye söz verdiler, ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'nda ithalat ve ihracat vergisi ödemeden serbest ticaret yapabilme hakkı için yıllık 10.000 düka ödemeyi de kabul ettiler. Venedik'in Osmanlı başkentinde yaşayan ve iş yapan Venedikliler üzerinde sivil yetkiye sahip bir balyosu İstanbul'da bulundurmasına izin verildi.^[5] Ayrıca bu anlaşmanın bir parçası olarak 72. Venedik dükü Giovanni Mocenigo ressam Gentile Bellini'yi Fatih'in tablosunu yapmak üzere İstanbul'a gönderdi.

1489 yılında Venedik donanması Kıbrıs'ı ele geçirdi. Ama 1571 yılında adayı Osmanlı Devleti'ne kaybetti. 1645 yılında Girit'i, 1669'da adadaki Kandiye kalesini, 1718'de de yakın küçük adacıkları Osmanlı Devleti'ne bırakmak zorunda kaldı.

15. ve 16. yüzyıllarda Venedik Cumhuriyeti İtalya yarımadasındaki Floransa, Roma ve Cenova gibi diğer kent-devletlerle birlikte Rönesans döneminin en önemli kentleri arasında yer aldı.1797 yılında Napolyon Bonapart Venedik'i işgal etti ve kenti Avusturya'ya devretti. Böylece Venedik Cumhuriyeti'nin 1100 yıl süren bağımsızlığı sona ermiş oldu. 1866 yılında da kent ilk defa olarak İtalya'nın bir parçası haline geldi.^{[kaynak belirtilmeli]}

Devlet yönetimi

Cumhuriyetin ilk yıllarında Venedik Doçe'si ülkeyi otokratik bir şekilde yönetirdi. Sonradan promissione ducale adlı, her doçenin göreve gelmeden ettiği yeminle doçenin gücü azaltıldı. Bununla beraber doçe gücünü 480 patrici aile üyesinden oluşan Venedik Büyük Konseyi ile bölüştü.

1223'te Signoria adı verilen merkezi devlet dairesi oluşturularak doçenin gücü azaltıldı. Signoria devletin siyasi yönetimi konsey şeklinde üstlendi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "Republic of Venice - New World Encyclopedia". www.newworldencyclopedia.org. 30 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
^ "Why is Venice Nicknamed 'La Serenissima'?". ITALY Magazine (İngilizce). 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
^ Dario (7 Eylül 2018). "A BRIEF HISTORY OF VENICE". Venice by Venetians (İngilizce). 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
^ "Venice - History". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
^ The Grand Turk/Sultan Mehmet II-Conqueror of Constantinople,Master of an Empire and Lord of Two Seas, John Freely.

Dış bağlantılar

Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce), Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998 (Aydınoğlu ve Menteşe Beylikleri ile ilişkiler ile birlikte)
Norwich, John Julius (1982). A History of Venice (İngilizce). New York: Alfred A. Knopf.
Pedani, Maria Pia, (2013), "Venedik" TDV İslam Ansiklopedisi Cilt:43 Sayfa:44-47, Online: [1]25 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İtalya Yarımadası'ndaki eski devletler

Kavimler Göçü dönemi (4.–8. yüzyıl.)

Antik Romalılar İtalyası
Batı Roma İmparatorluğu (285–476)
- Korsika ve Sardinya (MÖ 238 – MS 455)
- Sicilya (Roma eyaleti) (MÖ 241–MS 476)
İtalya praetoria idaresi (337–584)
- Odoacer yönetimi (476–493)
- Ostrogot Krallığı (493–553)
- Vandal Krallığı (435–534)
Lombardlar Krallığı (568-774)
- Benevento Dükalığı
- Friuli Dükalığı
- İvrea Dükalığı
- Spoleto Dükalığı
- Tridentum Dükalığı
Ravenna Eksarhlığı (584–751)
Afrika Eksarhlığı (585–698)

Venedik Cumhuriyeti (697–1797)

Domini di Terraferma
Stato da Màr
Ragusa Cumhuriyeti

Güney İtalya
(774-1139)

Bizans	Amalfi Cumhuriyeti Gaeta Dükalığı İtalya Katepanlığı Longobardiya Lucania Theması Napoli Dükalığı Sicilya (thema) ve Bizans Sicilyası Sorrento Dükalığı
Arap	Bari Emirliği Sicilya Emirliği
Lombard	Benevento Prensliği Salerno Prensliği Capua Prensliği
Normanlar	Puglia ve Calabria Düklüğü Aversa Kontluğu Sicilya Prensliği Taranto Prensliği

Sardinya ve Korsika
(9. yüzyıl-1420)

Hakimlikler
- Agugliastra
- Arborea
- Cagliari
- Gallura
- Logudoro
Oristano
Sardinya Krallığı ve Korsika Krallığı
Korsika Cumhuriyeti (1755–1769)

Ortaçağlar
"İtalya Krallığı içindeki devletler",
Akdeniz sahili devletleri
İtalya Krallığı,
Kutsal Roma İmparatorları,
ve Papalık Devleti

Ancona Markizliği
Aosta Dükalığı
Aquileia Patrikliği (devlet)
Brixen Piskoposluğu
Castro Dükalığı
Ceneviz Cumhuriyeti
Ceva Markizliği
Ferrara Dükalığı
Finale Markizliği
Floransa Cumhuriyeti
Floransa Dükalığı
Friuli Markizliği
Gorizia Kontluğu
Gorizia ve Gradisca
Noli Cumhuriyeti
Guastalla Kontluğu
Guastalla Dükalığı
İstriya Markizliği
İvrea Dükalığı
Lucca Cumhuriyeti
Mantova Dükalığı
Mantua Dükalığı
Massa ve Carrara Dükalığı
Merania Dükalığı
Milano Dükalığı
Mirandola Dükalığı
Modena ve Reggio Dükalığı
Montferrat Markizliği
Parma Dükalığı
Piedmonte Prensliği
Piombino Prensliği
Pisa Cumhuriyeti
Reggio Dükalığı
Saluzzo Markizliği
Savoie Dükalığı
Siena Cumhuriyeti
Spoleto Dükalığı
Terra Sancti Benedicti
Trento Piskoposluğu
Turino Markizliği
Toskana Markizliği
Toskana Büyük Dükalığı
Urbino Dükalığı
Verona Markizliği

Sicilya Krallığı (1130–1816) ve
Napoli Krallığı (1282-1860)

Presidi Devleti
San Donato Dükalığı
Sora Dükalığı
Taranto Prensliği

Fransa Devrimi ve
Napolyon Bonapart dönemi (1792-1815)

Cumhuriyetler	Bologna Cumhuriyeti Cisalpin Cumhuriyeti Cispadaniya Cumhuriyeti İtalya Cumhuriyeti Ligurya Cumhuriyeti Lucca Cumhuriyeti Partenopea Cumhuriyeti Roma Transpadan Cumhuriyeti
Krallıklar	Birinci Fransız İmparatorluğu Etrurya Krallığı Lucca ve Piombino İtalya Krallığı Napoli Anglo-Korsika Krallığı

Napolyon dönemi sonrası devletleri

Lucca Dükalığı (1815-1847)
Massa ve Carrara Dükalığı (1814-1829)
Modena ve Reggio Dükalığı (1814–1859)
Parma Dükalığı (1814–1859)
Toskana Büyük Dükalığı (1815–1859)
Merkezî İtalya Birleşik Vilayetleri (1859-1860)
Sardinya Krallığı (1814-1860)
Sicilyateyn Kraliyeti (1816–1861)
Lombardiya-Venedik Krallığı (1815–1866)
Papalık Devleti (1814-1870)
İtalyan Sosyal Cumhuriyeti (1943-1945)
İtalya Krallığı (1861–1946)

g t d Denizci cumhuriyetler
Amalfi (958-1037) · Ancona (1000-1532) · Cenova (1005-1815) · Pisa (1016-1406) · Ragusa (1358-1808) · Venedik (697-1797)

Venedik Doçeleri

Bizanslılar Dönemi (697–737)
Paolo Lucio Anafesto (697–717) • Marcello Tegalliano (717–726) • Orso Ipato (726–737)

Magistri Militum Rejimi (738–742)
Domenico Leoni • Felice Cornicola • Teodato Ipato • Gioviano Cepanico • Giovanni Fabriciaco

Dukalık Dönemi (742–1148)
8. yüzyıl	Teodato İpato* (742–755) • Galla Lupanio* (755–756) • Domenico Monegario* (756–764) • Maurizio Galbaio (764–787) • Giovanni Galbaio* (787–804)
9. yüzyıl	Obelerio degli Antenori† (804–811) • Angelo Participazio (811–827) • Giustiniano Participazio (827–829) • I. Giovanni Participazio (829–837) • Pietro Tradonico (837–864) • I. Orso Participazio (864–881) • II. Giovanni Participazio* ((864–881))(887-888) • I. Pietro Candiano (887) • Pietro Tribuno (888–912)
10. yüzyıl	II. Orso Participazio (912–932) • II. Pietro Candiano (932–939) • Pietro Participazio (939–942) • III. Pietro Candiano (942–959) • IV. Pietro Candiano† (959–976) • I. Pietro Orseolo♦ (976–978) • Vitale Candiano♦ (978–979) • Tribuno Memmo (979–991) • II. Pietro Orseolo (991–1009)
11. yüzyıl	Ottone Orseolo* (1009–1026) • Pietro Centranico* (1026–1032) • Domenico Flabanico (1032–1043) • I. Domenico Contarini (1043–1071) • Domenico Selvo* (1071–1084) • Vitale Falier (1084–1096) • I. Vitale Michiel (1096–1102)
12. yüzyıl	Ordelafo Faliero (1102–1117) • Domenico Michele (1117–1130) • Pietro Polani (1130–1148)
*tahttan indirilme † idam edilme veya suikastle ölüm ‡ savaşta ölüm ♦ tahttan feragat etme

Cumhuriyet Dönemi (1148–1797)
12. yüzyıl	Domenico Morosini (1148–1156) • II. Vitale Michiel (1156–1172) • Sebastiano Ziani (1172–1178) • Orio Mastropiero (1178–1192) • Enrico Dandolo (1192–1205)
13. yüzyıl	Pietro Ziani (1205–1229) • Jacopo Tiepolo (1229–1249) • Marino Morosini (1249–1252) • Renier Zen (1252–1268) • Lorenzo Tiepolo (1268–1275) • Jacopo Contarini (1275–1280) • Giovanni Dandolo (1280–1289) • Pietro Gradenigo (1289–1311)
14. yüzyıl	Marino Zorzi (1311–1312) • Giovanni Soranzo (1312–1328) • Francesco Dandolo (1328–1339) • Bartolomeo Gradenigo (1339–1342) • Andrea Dandolo (1342–1354) • Marin Falier† (1354–1355) • Giovanni Gradenigo (1355–1356) • Giovanni Dolfin (1356–1361) • Lorenzo Celsi (1361–1365) • Marco Cornaro (1365–1367) • Andrea Contarini(1367–1382) • Michele Morosini (1382–1382) • Antonio Venier (1382–1400)
15. yüzyıl	Michele Steno (1400–1413) • Tommaso Mocenigo (1413–1423) • Francesco Foscari* (1423–1457) • Pasquale Malipiero (1457–1462) • Cristoforo Moro (1462–1471) • Niccolò Tron (1471–1473) • Niccolò Marcello (1473–1474) • Pietro Mocenigo (1474–1476) • Andrea Vendramin (1476–1478) • Giovanni Mocenigo (1478–1485) • Marco Barbarigo (1485–1486) • Agostino Barbarigo (1486–1501)
16. yüzyıl	Leonardo Loredan (1501–1521) • Antonio Grimani (1521–1523) • Andrea Gritti (1523–1538) • Pietro Lando (1538–1545) • Francesco Donato (1545–1553) • Marcantonio Trevisan (1553–1554) • Francesco Venier (1554–1556) • Lorenzo Priuli (1556–1559) • Girolamo Priuli (1559–1567) • Pietro Loredan (1567–1570) • I. Alvise Mocenigo (1570–1577) • Sebastiano Venier (1577–1578) • Niccolò da Ponte (1578–1585) • Pasquale Cicogna (1585–1595) • Marino Grimani (1595–1606)
17. yüzyıl	Leonardo Donato (1606–1612) • Marcantonio Memmo (1612–1615) • Giovanni Bembo (1615–1618) • Nicolò Donato (1618–1618) • Antonio Priuli (1618–1623) • Francesco Contarini (1623–1624) • I. Giovanni Cornaro (1624–1630) • Nicolò Contarini (1630–1631) • Francesco Erizzo (1631–1646) • Francesco Molin (1646–1655) • Carlo Contarini (1655–1656) • Francesco Cornaro (1656–1656) • Bertuccio Valiero (1656–1658) • Giovanni Pesaro (1658–1659) • II. Domenico Contarini (1659–1674) • Nicolò Sagredo (1674–1676) • Alvise Contarini (1676–1683) • Marcantonio Giustinian (1683–1688) • Francesco Morosini(1688–1694) • Silvestro Valiero(1694–1700) • II. Alvise Mocenigo(1700–1709)
18. yüzyıl	II. Giovanni Cornaro (1709–1722) • III. Alvise Mocenigo (1722–1732) • Carlo Ruzzini (1732–1735) • Alvise Pisani (1735–1741) • Pietro Grimani (1741–1752) • Francesco Loredan (1752–1762) • Marco Foscarini (1762–1763) • IV. Alvise Mocenigo (1763–1779) • Paolo Renier (1779–1789) • Ludovico Manin (1789–1797)
† Marino Falier (1354–55) vatana ihanet ile suçlanmış, yargılanmış ve idam edilmiştir. * Francesco Foscari (1423–57)Onlar Konseyi tarafından Doçe'likten hal edilmiştir. * Ludovico Manin Fransa Devrimi İtalya ordusu komutanı Napolyon Bonapart tarafından tahttan indirilip Venedik Cumhuriyeti ortadan kaldırılmıştır.