Dişyuvasıl ünsüz

Dişyuvasıl ünsüzler, eklemleme yerinin [en] diş yuvası [en] olduğu ünsüzlerdir. Eklemleme sürecinde dil, diş yuvası sırtına değdirilir. Bu süreç kimi dillerde (ör. İngilizce) dil ucuyla, kimi dillerdeyse (ör. Fransızca ve İspanyolca) dil palasıyla gerçekleşir.

Örnekler

Uluslararası Fonetik Alfabe'de (IPA) yer alan dişyuvasıl ünsüzler şunlardır:

IPA	Tanım	Örnek
		Dil	Ortografi	IPA	Anlam
n̥	Ötümsüz dişyuvasıl genizsil ünsüz	Birmanca[1]	နှာ	[n̥à]	'burun'
	Ötümlü dişyuvasıl genizsil ünsüz	İngilizce	run	[ɹʌn]	'koş, koşmak'
	Ötümsüz dişyuvasıl patlamalı ünsüz	İngilizce	stop	[stɒp]	'dur, durmak, durdur, durdurmak'
	Ötümlü dişyuvasıl patlamalı ünsüz	İngilizce	debt	[dɛt]	'borç'
	Ötümsüz dişyuvasıl sürtünmeli ünsüz	İngilizce	suit	[suːt]	'takım elbise; yakışmak'
	Ötümlü dişyuvasıl sürtünmeli ünsüz	İngilizce	zoo	[zuː]	'hayvanat bahçesi'
	Ötümsüz dişyuvasıl patlamalı sürtünmeli ünsüz	İngilizce	pizza	[pit͡sə]	'pizza'
	Ötümlü dişyuvasıl patlamalı sürtünmeli ünsüz	İtalyanca	zaino	[ˈd͡zaino]	'sırt çantası'
	Ötümsüz dişyuvasıl yansürtünmeli ünsüz	Galce	llwyd	[ɬʊɪd]	'gri'
	Ötümlü dişyuvasıl yansürtünmeli ünsüz	Zuluca	dlala	[ˈɮálà]	'oynamak'
t͡ɬ	Ötümsüz dişyuvasıl patlamalı yansürtünmeli ünsüz	Tsezce	элIни	[ˈʔe̞t͡ɬni]	'kış'
d͡ɮ	Ötümlü dişyuvasıl patlamalı yansürtünmeli ünsüz	Pa Na [en][2]		[d͡ɮau˩˧]	'derin'
	Dişyuvasıl sürtünmesiz ünsüz	İngilizce	red	[ɹɛd]	'kırmızı'
	Dişyuvasıl yansürtünmesiz ünsüz	İngilizce	loop	[lup]	'döngü'
	Artdamaksıllaşmış dişyuvasıl yansürtünmesiz ünsüz	İngilizce	milk	[mɪɫk]	'süt'
	Dişyuvasıl çarpmalı ünsüz	İngilizce	better	[bɛɾɚ]	'daha iyi'
	Dişyuvasıl yan çarpmalı ünsüz	Venda		[vuɺa]	'açmak'
	Dişyuvasıl titrek ünsüz	İspanyolca	perro	[pero]	'köpek'
	Dişyuvasıl gırtlak duraklı ünsüz	Gürcüce	ტიტა	[tʼitʼa]	'lâle'
t͡sʼ	Dişyuvasıl gırtlak duraklı patlamalı sürtünmeli ünsüz	Nuhalkça	xłp̓x̣ʷłtłpłłskʷc̓	[xɬpʼχʷɬtʰɬpʰɬːskʷʰt͡sʼ]	'elinde bir böğürtlen bitkisi vardı'
	Dişyuvasıl gırtlak duraklı sürtünmeli ünsüz	Amharca	ጼጋ	[sʼɛɡa]
t͡ɬʼ	Dişyuvasıl gırtlak duraklı patlamalı yansürtünmeli ünsüz	Navahoca	tłʼóoʼdi	[t͡ɬʼóːʔtɪ̀]	'dışarı, dışarıda'
	Dişyuvasıl gırtlak duraklı yansürtünmeli ünsüz	Adigece	плӀы	[pɬ’ə]
	Ötümlü dişyuvasıl içpatlamalı ünsüz	Vietnamca	đã	[ɗɐː]	(geçmiş zaman belirticisi)
ƭ	Ötümsüz dişyuvasıl içpatlamalı ünsüz	Serer [en]	[Örnek gerek]
	Dil uçlu dişyuvasıl şaklamalı bırakım (farklı ünsüzleri vardır)	Khoekhoe	!oas	[ᵑ̊ǃˀoas]	'içi boş'
	Dişyuvasıl yan şaklamalı bırakım (farklı ünsüzleri vardır)	Khoekhoe	ǁî	[ᵑ̊ǁˀĩː]	'konuşulmuş, tartışılmış'

Bibliyografya

• Ladefoged, Peter; Maddieson, Ian (1996). The Sounds of the World's Languages. Oxford: Blackwell. ISBN 978-0-631-19815-4. 

Kaynakça