Büyüme hormonu

GH yapısı
Büyüme hormonu etkileri

Büyüme hormonu, Growth hormon (GH) veya Somatotropin; ön hipofizden salgılanan, peptit yapılı, insanlarda ve hayvanlarda büyüme, hücre üretimi ve yenilenmesini uyaran hormondur. Ön hipofizin somatotropik (asidofilik) hücrelerinde 191 aminoasitlik tek bir polipeptit zincir şeklinde üretilmektedir. GH sentez ve salınımı, hipotalamustan salgılanan GH-releasing hormon (GH-RH) tarafından kontrol altında tutulmaktadır.

Somatostatin, GH salınımını azaltır. Bunun yanında insülin, glukagon, TSH, FSH, ACTH gibi hormonlar da salınımını baskılamaktadır. Egzersiz, stres ve uykunun derin döneminde artış gösterir.

GH dokuları doğrudan etkilemez. Etkilerini somatomedin denilen peptitler, özellikle somatomedin C (İnsülin-like growth faktör-I; IGF-I) aracılığı ile gösterir.

GH kıkırdak yapımını arttırmakta ve uzun kemiklerde büyümeyi sağlamaktadır. Bu yüzden çocukluk döneminde büyük önem arz etmektedir. Eksikliği büyümede yetersizliğe yol açar ve değişik tipte cücelikler görülür.

Büyüme hormonu aşırı salınımı (genellikle hipofiz tümörüne bağlı) uzun kemik uçlarındaki epifiz plaklarının kapanmasından önce orantılı olarak aşırı büyümeye (gigantizm), epifiz plaklarının kapanmasından sonra ise akromegali hastalığına neden olur.

Günümüzde GH, rekombinant DNA teknolojisi ile üretilebilmekte ve tedavide kullanılabilmektedir.[1]

Kaynakça

  1. ^ Daniels ME (1992). "Lilly's Humatrope Experience". Nature Biotechnology. 10 (7). s. 812. doi:10.1038/nbt0792-812a. 

Dış bağlantılar

  • GH hakkında bilgiler 2 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  • Büyüme hormonu 11 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  • Growth hromone: a reproductive endocrine-paracrine regulator 13 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Reviews of Reproduction, 2000;5;175-182 (İngilizce)
  • g
  • t
  • d
İç salgı
bezleri
Hipotalamus-
hipofiz
Hipotalamus
Arka hipofiz
Ön hipofiz
Adrenal aks
Tiroit
Paratiroid
Gonadal aks
Testis
Yumurtalık
Plasenta
Pankreas
Epifiz
Diğer
Timüs
  • Timozinler
    • Timozin α1
    • Beta timozinler
  • Timopoietin
  • Timulin
Sindirim sistemi
Mide
Duodenum
İleum
  • enteroglükagon
  • peptid YY
Karaciğer/diğer
Yağ doku
İskelet
Böbrek
Kalp
  • Natriüretik peptid
Taslak simgesiTıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb11965032x (data)
  • GND: 4137446-0
  • LCCN: sh85124783
  • NDL: 00576781
  • NKC: ph789979
  • NLI: 987007556066905171