İbahilik

Makale serilerinden
Alevîlik
Allah  • Muhammed  • Hak-Muhammed-Ali  • Muhammed-Ali  • Kur'an  • İslâm Peygamberleri  • Nefesler  • Dört Kapı Kırk Makam  • Şeriat  • Tarikat  • Hakikat  • Marifet  • Tâkıyye  • Tevella  • Teberru  • Nûr  • Vahdet-i Vücud  • Keşf  • Nefis  • İhsan
Önderler
Etkin kişiler
Hızır  • Veysel Karani  • Salmân-ı Fârisî  • Câbir bin Hayyan  • Z'ûl-Nûn el-Mısrî  • Ebâ Yezîd-i Bistâmî  • El-Hallac  • Ebu'l Vefâ  • Ebû’l Hasan Kharakânî  • Yusuf Hemedani  • Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev  • Ahmed Yesevî  • Ahmed Er Rufai  • Abdülkâdir Geylânî  • Kutb'ûd-Dîn Haydar  • Muhyiddin İbn Arabi  • Ahi Evran  • Hacı Bektaş-ı Veli  • Mevlâna Celâleddîn  • Hacı Bayram-ı Veli  • Sadreddin Konevî  • Tac'ed-Dîn Zahid Gilani  • Baba İlyas  • Sarı Saltık Baba  • Barak Baba  • Taptuk Emre  • Yunus Emre  • Âşık Paşa  • Safiyüddin İshak  • Karaca Ahmet  • Sadreddin Musa  • Abdal Musa  • Nesîmî  • Şah Ni'metullah Velî (Nûr'ed-Dîn Kirmanî)  • Şeyh Cüneyt  • Şeyh Haydar  • Sultan Ali  • Hatai  • Kaygusuz Abdal  • Balım Sultan  • Gül Baba  • Pir Sultan Abdal  • Fuzûlî  • Kul Himmet  • Virani  • Yedi Ulu Ozan  • Nurbakşî  • Galibî
EmevîlerEbû Müslim El-HorasanîBabek AyaklanmasıBabek HürremiAbbâsîlerAlavîlerFatımîlerİlhanlılarBaba İshak ayaklanmasıBaba İshakŞeyh BedreddinBörklüce MustafaOsmanlı İmparatorluğu'nda Alevi zulmüŞah Kulu Baba Tekeli isyanıŞah KuluÇaldıran MuharebesiYavuz Sultan SelimCelâlî ayaklanmalarıBaba Zünnun İsyanıKalender Çelebi İsyanıKalender ÇelebiAbaza Mehmed PaşaKuyucu Murat PaşaSafev’îyyeSafevîlerAvşarlarKaçarlarBektâş’îyyeVaka-i HayriyeII. Mahmud1830 Yezidi İsyanıDersim ayaklanmalarıNuri DersimiKoçgiri İsyanıSeyit RızaDersim katliamıMaraş katliamıÇorum katliamıSivas katliamı
CemCemeviSemahCuma NamazıDuaOruçZekâtKurbanAdakMevlitKeramet • Ziyaret • Musâhip • Düşkünlük
A) İslâmî-Sufi/Tasavvufî Kökenliler

    • 1) Alavîler
      • Horasan Melametîliği
        • Kalenderîlik
          • Haydarîlik
        • Nakşibendiye
        • Mevlevîlik
        • Yesevilik
          • Bektâşîlik
            • Ahilik
    • 2) Kadiriye
      • Nimetullahîlik
        • Nurbakşîlik
      • Rufailik
        • Galibilik
    • 3) Zahidiyye
      • Halvetiyye
        • Bayramiyye
          • Halvetiye
      • Safeviyye
        • Kızılbaşlar
          • Çepniler
          • Tahtacılar

B) Hürremîyye (Kızıl-Giyinenler)
    • 1) Celâlîyye
    • 2) Vefâîyye
      • Babailer
        • Baba İlyasçılar
        • Baba İshakçılar
        • Barak Babacılar
          • Hurûfîyye (Dîn)
            • Dedebabalık
              • Ali’îyye
              • Harabat’îyye
            • Nûktâvîlik

C) Nusayrîyye (Arap Aleviliği) (Din)
    • 1) Haydariyye
    • 2) Şemsiyye / Şimaliyye
    • 3) Kameriyye / Kilaziyye
    • 4) Gaybiyye

D) Yezdânizm (Kürt Alevîliği)
    • 1) Yâresân (Yarsanizm)
    • 2) Yezidi (Ezidilik) (Dîn)

    • 3) Çınarcılık (Işık Alevîliği)
Diğer etkileşim grupları
MelâmîlikKalenderîlikYesevîlikKadirilikRufailik • Haydarîlik MevlevîlikHalvetiyyeEkberilikBayramiyeBektâşîlikÂhilerNimetullahîlikHalvetiyeÇepnilerTahtacılarGalibilikNurbakşîlikVefâîlikBâbâîlikİsmailîlikNizarîlikSafeviyyeKızılbaşCelâl’îyyeHurûf’îyyeBâtınîlikDedebabalıkAli’îHarabat’îNusayr’îyyeDûrz’îyyeBâbîlikBahâîlik • Kürt Alevîleri • YâresânîlikÊzîdîlikYezdânizm • Ghulat-i Şîʿa ve Kürt Alevîliği • ZerdüştMazdaizmZurvanizmKabbalaMazdekçilikIşıkçılıkLuvî mitolojisiMani diniSâbiîlikGnostisizmŞamanizmŞamanTengricilikPanenteizmNebatiler
  • g
  • t
  • d

İbahilik (Arapçaibāḥa), İslâm'da, Sünnî anlayışın yasakladığı ve günah olarak değerlendirdiği bazı şeyleri yasak görmemektir. Hatta bir bölümünün tersini yapmak anlayışıdır. Hristiyan teolojisinde ise, günahlardan arınarak ahiretteki sonsuz kurtuluş ve selâmete sadece kuvvetli imân ve Tanrı'nın mağfireti sayesinde erişilebileceği inancında olan kişileri tanımlamakta kullanılan bir deyimdir.

İ'tikadi kökeni

Bu anlayış (İbaha i'tikadı), Bektaşîlik yolunun temel kurallarından biri durumuna Balım Sultan ile gelmiştir. "Dincilik karşıtlığı" (Anti-Nomizm) olarak da tanımlanabilen bu davranış İslâm'ın Sünnî ekolünündeki bir kesimin oluşturduğu katı kurallara karşı ortaya çıkmış olan bir yorum biçimidir.

Bektaşî Tarikatı'ndaki yeri

Sünnî İslâm'ın ortaya sürdüğü şeyleri, Alevî-Bektaşî anlayışından süzerek ya da geçirerek kabul etme veya kabul etmeme anlayışı ve tavrıdır. Alevî-Bektaşîliğin özgün yanını ve - Sünnîliğe karşın - kimliğini bu anlayış ortaya koyar. Alevî-Bektaşîliğe yorum (Bâtınî te’vil) yolunu açar. Bir başka deyişle Alevî-Bektaşîliğin felsefi altyapısını oluşturur.

Hristiyanlıkta ibâhiyûn kavramı

Hristiyanlıkta ise ibâhiyûn kişi ahlâkî yasaların uygulanabilirliği ile sabit anlamlarını inkâr eden ve kurtuluşa ermenin sadece imân ve ilâhî inayet ile[1] mümkün olabileceğine inanan şahsiyet olarak tanımlanmaktadır.[2][3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Holloran, Peter C. (2017). Historical dictionary of New England (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538102183. 
  2. ^ Rogerson, J. W. (2006). The Oxford handbook of biblical studies. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199237777. 
  3. ^ Arnold, John H. (2017). The Oxford handbook of medieval Christianity. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780198811176. 
  • g
  • t
  • d
Katolik Kilisesi tarafından sapkın ilan edilen inançlar
Antik Çağ
Orta Çağ
Yeni Çağ
  • g
  • t
  • d
Alevilik konuları
İnançlar
Allah  · Muhammed  · Miraç  · Hak-Muhammed-Ali  · Muhammed-Ali  · İmamet  · On İki İmam  · İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi)  · Tasavvuf  · Vech-i Din  · Melamilik  · Dört Kapı Kırk Makam  · Sufi metafiziği  · Ekberilik  · En-el Hak  · Bektaşî inancı  · Kırklar Cemi
Temsili Ali minyatürü, "Gadir-i Hum", (İlhanlılar devrine ait yazma kitaptan alınma)
Arnavutluk-Akçahisar'daki bir Bektaşilik tekkesi.
İbadet
Cem  · Semah  · Gülbenk
Aleviliğin tarihi
Devirler
İsyanlar
Katliamlar
Önderler
Nüfus dağılımı
Alevi itikad
ve
mezhepleri
Mezhepler
İtikadlar
Tarikatlar
Dini kişilik
Eren  · Abdal  · Sarı Ana  · Derviş  · Dede
Dini önderler
Diğer
İslam  · Fıkhi mezhepler  · Sünnilik  · Hariciler  · Muhammira (Hürremiyye  · Babekiyye)  · İbahilik  · Dürzîlik  · Yezdânizm  · Alevilik eleştirisi
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb119752393 (data)
  • GND: 4142726-9
  • LCCN: sh85005718
  • NLI: 987007295553305171