Safaridska Monarhija

Safaridska Monarhija
سلسله صفاریان

←

861. – 1003.

→

Karta Safaridska Monarhije

Glavni grad

Zarandž

Jezik/ci

perzijski

Religija

sunitski islam

Vlada

Monarhija

Šah

- 867.-879.

Jakub Laith Safari (prvi)

- 963.-1003.

Abu Ahmad Halaf (zadnji)

Historija

srednji vijek

- Uspostavljena

861.

- Ukinuta

1003.

Safaridska Monarhija (perz. سلسله صفاریان) je naziv za iransku državu koja je od 9. do 11. vijeka obuhvaćala jugoistok današnjeg Irana, jugozapadni Afganistan i sjeverozapadni Pakistan. Dinastija Safavida nazvana je po njenom osnivaču Jakubu Laithu Safariju, čovjeku skromne obiteljske pozadine koji je karijeru započeo kao kovač bakra (perz. ṣaffār), a potom je krenuo u ratničke vode. U početku vojne karijere osvojio je regiju Sistan, a potom je proširio vlast na veći dio Iranske visoravni prilikom čega je pala i iranska Tahiridska Monarhija. Vladao je iz Zarandža u današnjem Afganistanu, a kraj vojne karijere obilježio je poraz protiv Abasida u bitci kraj Bagdada. Moć Safaridskog Carstva nije potrajala dugo nakon njegove smrti; njegov brat i nasljednik Amr bin Laith poražen je 900. godine u bitci protiv Ismaila Samanija, nakon čega je bio prisiljen predati kontrolu nad većinom teritorija. Safaridi su kratko nastavili vladati kao samanidski vazali, te su konačno 1003. godine potpuno politički apsorbirani u Gaznavidsku Monarhiju.

Literatura

(en) (2011.) Saffarid Dynasty, Encyclopædia Britannica.
(en) (2011.) Saffarid Dynasty, Iran Chamber.
(en) Bosworth, Clifford Edmund (1994.). The History of the Saffarids of Sistan and the Maliks of Nimruz. Costa Mesa, California: Mazda Publishers, ISBN 1568590156.
(en) Bosworth, Clifford Edmund (18. 6. 2010.). Saffarids, Encyclopædia Iranica. New York: Columbia University.

Ostali projekti

U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Safaridska Monarhija

Iranska historija

Prahistorija

Neiranske arh. kulture	Kašafrudska kultura (o. 800.000. pne.) • Crvenokeramička kultura (o. 6000. pne.) • Sivokeramička kultura (o. 5200. pne.) • Zajanderudska kultura (o. 4000. pne.) • Kursko‑araksanska kultura (3400. – 2000. pne.) • Džiroftska kultura (3200. – 2100. pne.) • Moganska kultura (o. 1000. pne.)
Pra(indo)iranske arh. kulture	Poltavkanska kultura (2700. – 2100. pne.) • Abaševska kultura (2500. – 1900. pne.) • Srubna kultura (2000. – 1100. pne.) • Sintaštska kultura (2100. – 1800. pne.) • Andronovska kultura (2200. – 1000. pne.) • Baktrijsko‑margijanski arheološki kompleks (2300. – 1700. pne.) • Jaška kultura (1500. – 1100. pne.)

Stari vijek

Prediranske civilizacije	Proto‑Elam (3200. – 2700. pne.) • Elam (2700. – 539. pne.) • Gutija (2400. – 2000. pne.) • Lulubija (2400. – 650. pne.) • Mitanija (1600. – 1200. pne.) • Kasitija (1600. – 1150. pne.) • Maneja (850. – 609. pne.) • Urartu (860. – 590. pne.)
Drevne iranske monarhije	Medijska Monarhija (728. – 550. pne.) • Ahemenidska Monarhija (550. – 330. pne.) • Seleukidska Monarhija (312. – 247. pne.) • Partska Monarhija (247. pne. – 224.) • Sasanidska Monarhija (224. – 651.)
Marginalne monarhije	Atropatena (323. pne. – 200.) • Grčko‑baktrijska Monarhija (256. – 125. pne.) • Indo‑partska Monarhija (12. pne. – 100.) • Kušanska Monarhija (30. – 375.) • Hefthaliti (408. – 670.)

Srednji vijek

Doba arapskih kalifata	Rašidunski Kalifat (651. – 661.) • Omejadski Kalifat (661. – 750.) • Abasidski Kalifat (750. – 821.)
Iranske islamske monarhije	Tahiridska Monarhija (821. – 873.) • Safaridska Monarhija (861. – 1003.) • Samanidska Monarhija (819. – 999.) • Bujidska Monarhija (934. – 1055.) • Gaznavidska Monarhija (963. – 1187.) • Guridska Monarhija (1148. – 1215.) • Seldžučka Monarhija (1037. – 1194.) • Horezmijska Monarhija (1077. – 1231.)
Lokalne iranske dinastije	Dabujidi (642. – 760.) • Bavandidi (665. – 1349.) • Zajdidi (864. – 928.) • Sadžidi (890. – 929.) • Zijaridi (928. – 1043.) • Salaridi (941. – 1062.)
Iransko-mongolske monarhije	Ilhanidska Monarhija (1256. – 1335.) • Timuridska Monarhija (1370. – 1507.)
Iranske i turkijske dinastije	Kartidi (1231. – 1389.) • Muzafaridi (1314. – 1393.) • Čupanidi (1337. – 1357.) • Džalajeridi (1339. – 1432.) • Kara-Kojunlu (1375. – 1468.) • Ak-Kojunlu (1378. – 1501.)

Novi vijek

Rani novi vijek	Safavidska Monarhija (1501. – 1736.) • Hotakijska Monarhija (1709. – 1738.) • Afšaridska Monarhija (1736. – 1796.)
Kasni novi vijek	Zandijska Monarhija (1750. – 1794.) • Kadžarska Monarhija (1785. – 1925.) • Iranska ustavna revolucija (1905. – 1911.)

Najnovije doba

Doba monarhije	Pahlavijska dinastija (1925. – 1979.) • Iranska revolucija (1978. – 1979.)
Doba republike	Iranska privremena vlada (1979.) • Islamska Republika Iran (1978. – danas)

Historija po temama	Diplomacija • Ekonomija • Grbovi • Književnost • Novac • Odlikovanja • Pečati • Potresi • Pravo • Sport • Vojska • Zastave
Srodni članci	Arheologija • Historiografija • Kronologija • Kartografija • Iranski narodi (drevni) • Iranski kulturni kontinent • Terminologija Irana i Perzije • Popis historijskih prijestolnica • Popis vladara