Wulkan błotny w Sidoarjo

NASA Zdjęcia satelitarne po (górne) i przed erupcją (dolne)

Wulkan błotny w Sidoarjo – wielki wulkan błotny w rejonie Sidoarjo we wschodniej Jawie, powstały w wyniku działalności człowieka. Czasami nazywany także Lusi (od słów lumpur – po indonezyjsku muł i nazwy regionu Sidoarjo).

Powstanie i rozwój wulkanu

Wypływ gorącego (do 60 stopni[1]) mułu nastąpił 29 maja 2006 w odległości 20 km na południe od miasta Surabaya. Jezioro błotne, które powstało w efekcie wypływu szybko ekspandowało, niszcząc dwanaście wsi, a ludność, w liczbie około trzydziestu sześciu tysięcy osób, zmuszając do ewakuacji (stan na maj 2008)[2]. W listopadzie 2006 czternaście osób zginęło w wybuchu gazociągu uszkodzonego przez strumienie błota.

W lutym 2007 dobowy wypływ błota wynosił 150 tysięcy m³. W kwietniu 2008 stwierdzono, że pod wpływem ciężaru warstw błotnych oraz rozmywania podłoża zaczął się proces zapadania gruntu pod wulkanem i wokół niego, co grozi ukształtowaniem wielkiej (do 146 m) depresji i dalszymi zniszczeniami. W maju 2008 powierzchnia zalana błotem zajmowała 6,5 km²[3].

Przyczyny powstania wulkanu

Za przyczynę powstania erupcji uważa się prowadzony błędnie badawczy otwór wiertniczy mający oszacować złoża gazu ziemnego. Otwór zaczęto wiercić 26 maja 2006, a pierwszy, niewielki wypływ na powierzchnię miał miejsce następnego dnia, w odległości 200 m od wiertni, w czasie gdy świder osiągnął blisko 3 km głębokości[4]. 2 i 3 lipca miały miejsce kolejne krótkotrwałe erupcje błota[4], a następnie proces tworzenia wulkanu przybrał ciągły charakter. Sądzi się, że naruszenie przez świder warstwy wodonośnej, gdzie woda i gaz były pod dużym ciśnieniem, przy jednoczesnym niedostatecznym uszczelnieniu kanału wiertniczego, spowodowało gwałtowną erupcję wody, która po drodze porwała z warstw skalnych wielką masę mułu i wyniosła na powierzchnię. Firma wydobywcza, której działania wiąże się z początkiem erupcji twierdzi, że rzeczywistym powodem powstania wulkanu było trzęsienie ziemi, które miało miejsce w tym rejonie kilka dni przed wylewem błota. Jednak niezależni uczeni odrzucają tę tezę[5].

Działania ratownicze

Wioska zalana przez wulkan w Sidoarjo

Podjęto dwukierunkowe działania ratownicze. Z jednej strony zmierzały one do ograniczenia zalewania okolicy przez budowę wałów i barier oraz wypompowywanie uwodnionego mułu do rzeki. Z drugiej strony w lutym i marcu 2007 podjęto próbę zaczopowania otworu w celu odcięcia dopływu nowego błota. Do krateru wulkanu wrzucono kilkaset betonowych kul, które miały zamknąć krater. Próba ta rzeczywiście przyniosła spodziewany skutek, ale tylko na 30 minut[6]. W tej sytuacji ciągły dopływ nowego błota oraz opisane wyżej szybkie osiadanie gruntu ograniczają skuteczność stworzonych barier ochronnych.

Przypisy

  1. ↑ Normile D. Geology. Mud eruption threatens villagers in Java.. „Science”. 5795 (313), s. 1865, wrzesień 2006. DOI: 10.1126/science.313.5795.1865. PMID: 17008493. 
  2. ↑ Грязевой вулкан в Индонезии начал проваливаться под собственным весом | Экология | Лента новостей «РИА Новости»
  3. ↑ The Strange, Slow-Motion Disaster of the Mud Volcano. [w:] ABC [on-line]. 02.12.2007. [dostęp 2007-12-30].
  4. ↑ a b Richard J. Davies, Richard E. Swarbrick, Robert J. Evans and Mads Huuse. Birth of a mud volcano: East Java, 29 maja, 2006. „GSA Today”. 2 (17), s. 4, luty 2007. DOI: 10.1130/GSAT01702A.1. [dostęp 2008-08-23]. 
  5. ↑ Грязевой вулкан в Индонезии создали геологи, доказали учёные | Наука и технологии | Лента новостей «РИА Новости»
  6. ↑ Sidoarjo Mud Flow Disaster

Bibliografia

  • A błoto płynie i płynie. Wiedza i Życie, 7, 2008.
  • Walka z błotnym wulkanem, GW 24.03.2007

Linki zewnętrzne

  • Portal of Lapindo's Victims. korbanlumpur.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-10)].
  • Sidoarjo's Man-made Mud Volcano - The Big Picture - Boston.com - fotoreportaż