Władimir Toporow

Władimir Toporow
Влади́мир Никола́евич Топоро́в
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 lipca 1928
Moskwa

Data i miejsce śmierci

5 grudnia 2005
Moskwa

Narodowość

rosyjska

Język

rosyjski

Dziedzina sztuki

literatura

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa) Order Trzech Gwiazd III klasy (Łotwa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Władimir Nikołajewicz Toporow (ros. Влади́мир Никола́евич Топоро́в, ur. 5 lipca 1928 w Moskwie, zm. 5 grudnia 2005 tamże) – rosyjski filolog, indoeuropeista, semiotyk kultury.

W 1951 roku ukończył studia na wydziale filologicznym MGU, zaczął publikować w 1958 roku[1].

Jeden z założycieli i czołowych przedstawicieli Tartusko-moskiewskiej szkoły semiotyki[2]. Pracował w Instytucie Słowianoznawstwa Rosyjskiej Akademii Nauk i w Rosyjskim Państwowym Uniwersytecie Humanistycznym.

Był redaktorem pism „Etimologija” (1963–2005) i „Bałto-sławianskije issledowanija” (1980–2005), „Linguistica Baltica”, „Kodikas”, „International Journal of Poetics”, „Proverbium”, „Elementa. The Journal of Slavic Studies and Comparative Cultural Semiotics” i „Russian Literature”[3].

Jeden z najbardziej uniwersalnych humanistów współczesności, autor ok. 1500 prac (w tym kilkunastu obszernych monografii), odnoszących się do wielu dyscyplin naukowych: językoznawstwa, literaturoznawstwa, folklorystyki, religioznawstwa, mitologii[4].

Od 1990 roku członek Rosyjskiej Akademii Nauk[5]. Pierwszy laureat nagrody fundacji Aleksandra Sołżenicyna (1999)[6]. W roku 1990 otrzymał nagrodę państwową ZSRR. Odmówił jednak jej przyjęcia, by w ten sposób zaprotestować przeciwko represyjnej polityce administracji ZSRR prowadzonej na terenie Litwy[3]. W 2003 roku został laureatem nagrody im. Andrieja Biełego[7].

W 1993 roku został doktorem honoris causa Uniwersytetu Wileńskiego[3]. W 1999 roku odznaczony orderem Wielkiego Księcia Giedymina[3], a w 2002 roku orderem Trzech Gwiazd[8]. Był członkiem honorowym Łotewskiej Akademii Nauk, a także członkiem Academia Europaea, International Semiotic Society, International Language Origin Society i Peirce Philosophical Society[3]. Laureat Nagrody Literackiej ustanowionej przez Aleksandra Sołżenicyna - 1998 r.[9]

Pochowany na Cmentarzu Piatnickim w Moskwie[10].

Tłumaczenia publikacji na język polski

  • Miasto i mit, Gdańsk 2000, Wyd. Słowo/obraz terytoria, ISBN 83-88560-21-2
  • Przestrzeń i rzecz, Kraków 2003, Wyd. Universitas, ISBN 83-242-0369-9

Linki zewnętrzne

  • Zdjęcie Władimira Toporowa (1)
  • Zdjęcie Władimira Toporowa (2). ffr.nm.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-29)].
  • Zdjęcie Władimira Toporowa (3) - po prawej
  • Nekrolog rosyjskiego Ministerstwa Kultury (jęz. ros.)

Przypisy

  1. Т. В. Вентцель: Топоров Владимир Николаевич. W: Краткая литературная энциклопедия. T. 9: Аббасзадэ — Яхутль. Moskwa: Советская энциклопедия, 1978, s. 731. (ros.).
  2. В. В. Бурсевич. Методология Тартуско-Московской семиотической школы и проблема идеологического анализа текста. „Философия и социальные науки”. 2, s. 32-38, 2010. ISSN 2218-1385. (ros.). 
  3. a b c d e ТОПОРОВ ВЛАДИМИР НИКОЛАЕВИЧ. inion.ru. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  4. Топоров Владимир Николаевич (1928-2005). rsuh.ru. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  5. Скончался известный литературовед Владимир Топоров, академик Российской Академии наук. ras.ru, 2005-12-05. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  6. Лауреат 1999 года Топоров Владимир Николаевич, филолог. solzhenitsyn.ru. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  7. Премия Андрея Белого 2003. belyprize.ru. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  8. Pasniegs Triju Zvaigžņu ordeni Krievijas zinātniekam Toporovam. delfi.lv, 2002-11-11. [dostęp 2021-06-06]. (łot.).
  9. Bogusław Żyłko, Władimir Toporow, Odra, XI 2021, str. 61
  10. Московский некрополь. ТОПОРОВ Владимир Николаевич (1928 – 2005)
  • ISNI: 0000000121364805
  • VIAF: 64055635
  • LCCN: n83232187
  • GND: 119049317
  • NDL: 00458941
  • LIBRIS: 53hlpkfp5v45z0b
  • BnF: 12213691h
  • SUDOC: 030792959
  • NLA: 36558531
  • NKC: js20020812805
  • NTA: 068516665
  • BIBSYS: 90238699
  • CiNii: DA00549603
  • Open Library: OL6245617A, OL5903329A
  • PLWABN: 9810585452905606
  • NUKAT: n97001654
  • J9U: 987007301096005171
  • LNB: 000028647
  • NSK: 000164651
  • CONOR: 6441571
  • LIH: LNB:V*36034;=BC
  • WorldCat: lccn-n83232187
  • PWN: 3988123
  • БРЭ: 4197644
  • VLE: vladimir-toporov
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 61815