Tramwaj linowy
 | Zobacz multimedia związane z tematem: Tramwaj linowy |
Tramwaj linowy (ang. cable car) – system tramwajowy, który w odróżnieniu od tradycyjnych systemów, nie jest zasilany prądem z sieci trakcyjnej, lecz do napędu stosuje się linę ukrytą pod górną płaszczyzną jezdni.
Unikatowy w skali światowej tego rodzaju system jest używany w kalifornijskim mieście San Francisco.
Osobny artykuł: Tramwaje linowe w San Francisco.
Historia
Za rok powstania tramwajów liniowych przyjmuje się 1873. W tym roku powstała pierwsza linia tramwaju linowego w San Francisco[1]. Na przełomie XIX i XX wieku w kilku dużych metropoliach powstały systemy tramwajów linowych, jednak zaprzestano ich stosowania z biegiem czasu. Spośród krajów europejskich można wymienić:
- Wielka Brytania (8 linii, w tym 2 w Londynie),
- Portugalia (2 linie w Lizbonie),
- Francja (jedna linia w Paryżu).
W Australii i Nowej Zelandii pasażerów obsługiwało 7 linii tramwajów linowych, ale ten środek transportu najbardziej rozpowszechniony był jednak na terenie Stanów Zjednoczonych:
- San Francisco (8 linii, z czego 3 działają do dziś),
- Nowy Jork (7 linii),
- Kansas City (6 linii),
- Saint Louis (6 linii),
- Seattle (5 linii),
- Los Angeles (3 linie),
- Denver (2 linie),
- oraz kilka innych mniejszych miast amerykańskich.
Budowa i działanie
Tramwaj linowy jest pojazdem poruszającym się po stalowych szynach. Nie posiada własnego silnika, a napędzany jest za pomocą stalowej liny, która biegnie pod górną płaszczyzną jezdni, pomiędzy szynami. Pojazd wyposażony jest w specjalne kleszcze służące do chwytania przez wąską szczelinę liny biegnącej pod torowiskiem. Uchwycona lina ciągnie tramwaj po szynach. System lin wprawiany jest w ruch za pomocą centralnej siłowni (ang. powerhouse).
Do 1920 w siłowni używane były silniki parowe, a obecnie system napędzany jest przez silnik elektryczny. Ponieważ budowa systemu uniemożliwia zawracanie tramwajów w tradycyjny sposób, na każdym końcu trasy tramwaju znajduje się obrotnica, na której pojazd jest obracany ręcznie przez obsługę o 180°, po czym jest gotowy do jazdy w przeciwnym kierunku.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Tomasz Magiera, Kaja Wójcik, Paweł Kułaga. Naziemne systemy transportu linowego wspomagające miejskie środki transportu – rozwiązania historyczne. „Transport Miejski i Regionalny”. 01/2017, s. 19, styczeń 2017. redaktor naczelny Wiesław Starowicz. Kraków: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej. ISSN 1732-5153. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Strona domowa systemu tramwajów linowych w San Francisco (ang.)
- Strona domowa miejskiego przedsiębiorstwa transportu zbiorowego w San Francisco (ang.)
- Strona muzeum tramwajów linowych (ang.)
- Cable Car Guy – obszerna strona poświęcona tramwajom linowym (ang.)
- Film z przejażdżki tramwajem linowym w San Francisco (ang.)
- Britannica: technology/cable-car
