Szpieg

 Ten artykuł od 2016-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Ten artykuł dotyczy zawodu. Zobacz też: inne znaczenia tego hasła.
Szpiegowski aparat fotograficzny Minox C używany do fotografowania dokumentów

Szpieg – potoczne określenie osoby zajmującej się szpiegostwem.

Zadaniem szpiegów jest odkryć tajemnice innych - zwykle innych krajów, ale współcześnie także innych firm (szpiegostwo przemysłowe) - i to najlepiej tak, aby owi inni nie zorientowali się, że tajemnice zostały im wykradzione. Pracując nad tym szpiedzy sami starają się utrzymać w tajemnicy charakter swojej misji - podają się za inne osoby, komunikują z mocodawcą w ukryty sposób itd. Zwalczaniem szpiegostwa i rozpoznawaniem go zajmuje się kontrwywiad np. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Słowo szpieg używane jest obecnie jako określenie potoczne, ponieważ w drodze specjalizacji zajmujących się tym ludzi podzielić można na:

  • funkcjonariuszy, żołnierzy organizacji wywiadowczej - są to etatowi oficerowie wywiadu cywilnego lub wywiadu wojskowego wykonujący tajne misje na terenie innych krajów
    • A wśród tych wyszczególnić można ze względu na posiadany immunitet dyplomatyczny lub jego brak na:
      • wykonujących zadania służbowe pod przykryciem dyplomaty
      • wykonujących zadania służbowe bez immunitetu dyplomatycznego tzw. nielegalny, nielegał itp., np. mający przykrycie jako przedsiębiorca
  • tajnych współpracowników - są to zwykle obywatele państwa, którego tajemnice wykradają, zwerbowani przez obcy wywiad

Zarówno „nielegalny” funkcjonariusz/żołnierz jak i zwerbowany oraz przeszkolony tajny współpracownik, mogą otrzymać rolę szpiega uśpionego (śpiocha, matrioszki, nielegała itp.), który nie prowadzi aktywnej działalności, czekając w uśpieniu (latencji) nawet kilka-kilkanaście lat na polecenie służbowe lub rozkaz bojowy instytucji, która go zwerbowała lub w której pełni służbę[1] Jedne z pierwszych wzmianek w piśmiennictwie na temat szpiegów są zawarte w opracowaniu „Sztuki wojennej” Sun Zi. Znajdują się tam opisane sposoby planowania strategii i charakterystyki specjalizacji szpiegów.

Ze względu na tajemnicę otaczającą szpiegów ich działalność stała się kanwą dla całej gałęzi kultury popularnej - powieści i filmów szpiegowskich, np.:

Zobacz też

Zobacz kolekcję cytatów na temat szpiega w Wikicytatach

Przypisy

  1. ↑ Sławomir Cenckiewicz. „Matrioszki” wywiadu wojskowego PRL. „Uważam Rze”. nr 9/2011, s. 62-65, 04-04-2011. Presspublica sp. z o.o.. ISSN 2082-8292. 

Bibliografia

  • Roderick Bailey: Tajna wojna: Historia operacji specjalnych podczas II wojny światowej. Warszawa: Świat Książki, 2009. ISBN 978-83-247-1349-3.
  • Francis Russel: Wojna wywiadów. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 1997. ISBN 83-7169-748-1.
Kontrola autorytatywna (zawód):
  • LCCN: sh85126634
  • GND: 4182341-2
  • BnF: 12651478s
  • BNCF: 17432
  • NKC: ph202206, ph118297
  • BNE: XX530234
  • J9U: 987007565835205171