Songhaj (państwo)

Ten artykuł od 2022-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Songhaj – średniowieczne państwo istniejące w VII–XVI w. na terenie zachodniej Afryki. Od XII w. wpływy islamskie, następnie przejściowo uzależnione od Mali (XIV w.). Rozkwit i szczyt potęgi w drugiej połowie wieku XV oraz pierwszym ćwierćwieczu XVI, gdy Songhaj opanował ośrodki handlowe – Timbuktu i Dżenne, przejmując kontrolę nad szlakami handlowymi. W okresie tym państwem rządził Muhammad Ture. Po jego detronizacji kraj znalazł się w stanie kryzysu politycznego. Porządek w kraju przywrócił dopiero Daud (1549–1582), za którego rządów nastąpiło odrodzenie gospodarcze kraju. W roku 1590 sułtan Maroka Ahmad I al-Mansur rozpoczął wojnę z państwem Songhaj. Pretekstem stało się niedotrzymanie postanowień układów handlowych. Na czele armii sułtańskiej stanął Hiszpan Dżaudar (Judar Pasza)^[1]. 4-tysięczna armia uzbrojona w broń palną i artylerię, rozbiła doszczętnie Songhajczyków w bitwie pod Tondibi.

Władcy Songhaju

Dynastia Za

• Alayaman ok. 690
• Zakoi ok. 700
• Takoi ok. 710
• Akoi ok. 720
• Ku ok. 730
• Ali-Fay ok. 740
• Biyu-Kumoy ok. 750
• Biyu ok. 760
• Za-Kuroy ok. 770
• Yama-Karaway ok. 770
• Yama ok. 780
• Yama-Danka-Kiba'u 780-785
• Kukuray 786-789
• Kinkin 791-800
• Kusoy Muslim Dam ok. 1000
• Han-Kuz-Wanku-Dam
• Biyu-Ki-Kima
• Nintasanay
• Biyu-Kayna-Kinba
• Kayna-Shanyunbu
• Tib
• Yama-Dad
• Fadazu
• Ali-Kuru
• Bir-Fuluku
• Yasiboy
• Duru
• Zenku-Baru
• Bisi-Baru
• Bada
• Bisi Baro Ber ok. 1150

Dynastia Sonni

• Sunni Ali Kolon ok. 1275
• Sunni Salman Nari
• Sunni Ibrahim Kabyao
• Sunni Uthman Gifo Kanafa ok. 1320
• Sunni Bar-Kayna-Ankabi
• Sunni Musa
• Sunni Bakr Zanku
• Sunni Bakr Dala-Buyunbu
• Sunni Mar-Kiray
• Sunni Muhammad Da'u
• Sunni Muhammad Kukiya ok. 1275
• Sunni Muhammad Fari
• Sunni Karbifu
• Sunni Mar-Fay-Kuli-Jimu
• Sunni Mar-Arkana
• Sunni Mar Arandan
• Sunni Sulayman Dama Dandi ok. 1410 – ok. 1440
• Sunni Silman Dandi ok. 1440 – 1464
• Sunni Ali 1464-1492
• Sunni Abu-Bakry Baro 1492-1493

Dynastia Askiya

• Askia Muhammad Ture Wielki 1493-1528
• Askia Musa 1528-1531
• Askia Muhammad Benkan 1531-1537
• Askia Ismail 1537-1539
• Askia Ishak I 1539-1549
• Askia Daud 1549-1582
• Askia Mohammed II 1582-1586
• Askia Muhammad Bana 1586-1588
• Askia Ishak II 1588-1591
• Askia Mohammed Gao 1591

Przypisy