Ryszard Ordyński

Ryszard Ordyński

Ryszard Ordyński w 1946 r.
Data i miejsce urodzenia	5 października 1878 Maków Podhalański
Data i miejsce śmierci	13 sierpnia 1953 Warszawa
Zawód	reżyser, scenarzysta
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Ryszard Stanisław Kazimierz Ordyński, pierwotnie Dawid Blumenfeld (ur. 5 października 1878 w Makowie Podhalańskim^[1], zm. 13 sierpnia 1953 w Warszawie) – polski scenarzysta oraz reżyser teatralny i filmowy żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Urodził się w rodzinie żydowskiej, jako syn Ignacego Blumenfelda i Emilii z domu Herlinger. Ukończył studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1901 roku. Początkowo pracował w zawodzie nauczyciela. Jako miłośnik teatru pisywał recenzje na jego temat w różnych gazetach. Podczas swoich częstych wyjazdów zagranicznych zapoznawał się z teatrem niemieckim, angielskim, rosyjskim, francuskim. Zaowocowało to liczną korespondencją, którą publikował na łamach polskiej prasy.

W Monachium poznał reżysera Maxa Reinhardta, z którym rozpoczął współpracę. Początkowo był asystentem, a z czasem samodzielnym reżyserem w Deutsches Theater w Berlinie. W latach 1915–1920 przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie pracował jako reżyser w wielu teatrach. W tym też okresie rozpoczął pierwsze próby jako reżyser i scenarzysta filmowy.

W 1920 roku, po zakończeniu kontraktu z Metropolitan Opera, powrócił do Polski^[1]. Osiedlił się w Warszawie. Od 1922 r. nie był związany kontraktem z żadnym teatrem. Reżyserował w teatrach Warszawy i Krakowa. Często wyjeżdżał za granicę, głównie do Ameryki^[1]. Współpracował nadal z wytwórniami filmowymi. W 1934 r. został przewodniczącym Naczelnej Rady Przemysłu Filmowego w Polsce, współpracował także z Międzynarodowym Instytutem Filmu Naukowego. Za zasługi na polu rozwoju polskiego przemysłu filmowego 11 lutego 1937 Prezydent Ignacy Mościcki nadał mu Złoty Krzyż Zasługi^[2].

Od 1937 r. mieszkał w Paryżu, gdzie był korespondentem prasy polskiej. Po klęsce Francji w II wojnie światowej, wyemigrował w 1940 r. do Stanów Zjednoczonych i tam podjął ponownie pracę w wytwórniach filmowych.

W 1947 r. wrócił do Polski i reżyserował w Warszawie, najpierw w Teatrze Polskim, a od 1951 r. do końca życia w Teatrze Nowym. Został pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 48G-IV-29).

Filmografia

• 1927 – Mogiła nieznanego żołnierza (reżyseria, scenariusz)
• 1927 – Uśmiech losu (reżyseria)
• 1928 – Pan Tadeusz (reżyseria)
• 1930 – Janko Muzykant (reżyseria)
• 1930 – Tajemnica lekarza (reżyseria)
• 1931 – Dziesięciu z Pawiaka (reżyseria)
• 1931 – Głos serca (reżyseria)
• 1931 – Kobieta, która się śmieje (reżyseria)
• 1931 – Niebezpieczny raj (reżyseria)
• 1931 – Świat bez granic (reżyseria)
• 1932 – Pałac na kółkach (reżyseria, scenariusz),
• 1935 – Sztandar wolności (reżyseria, kierownictwo artystyczne i literackie)
• 1936 – Amerykańska awantura (reżyseria)

Przypisy

Bibliografia

• Magdalena Prokopowicz (red.): Żydzi Polscy Historie niezwykłe. Warszawa: Wydawnictwo DEMART, 2010. ISBN 978-83-7427-392-3.brak strony w książce
• Ryszard Ordyński w bazie IMDb (ang.)
• Ryszard Ordyński w bazie filmpolski.pl
• Ryszard Ordyński na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Ryszard Ordyński w bazie Filmoteki Narodowej „Nitrofilm”