Porchowa

Porchowa
Порохова
ilustracja
Państwo

 Ukraina

Obwód

 tarnopolski

Rejon

czortkowski

Powierzchnia

3.610 km²

Populacja 
• liczba ludności
• gęstość


1167
323.27 os./km²

Nr kierunkowy

+380 3544

Kod pocztowy

48462

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Porchowa”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Porchowa”
Ziemia48°57′47″N 25°15′37″E/48,963056 25,260278

Porchowa (ukr. Порохова) – wieś na Ukrainie w rejonie czortkowskim[1] obwodu tarnopolskiego.

Historia

Pierwsze wzmianki o miejscowości z 1452 i 1456 r[2]. Lokowanie miasta Porchowej przez Buczackich herbu Abdank w ziemi halickiej zalicza się do nieudanych[3]. Przez pewien czas właścicielami dóbr ziemskich we wsi byli hrabia Baworowscy[4].

W II Rzeczypospolitej miejscowość stanowiła początkowo samodzielną gminę jednostkową. 1 sierpnia 1934 roku w ramach reformy na podstawie ustawy scaleniowej została włączona do zbiorowej gminy wiejskiej Zubrzec w powiecie buczackim, w województwie tarnopolskim.

W 1931 r. wieś liczyła 3536 mieszkańców, wśród których przeważali Polacy. Pozostali to Ukraińcy i Żydzi. W 1945 r. nacjonaliści ukraińscy z OUN – UPA zamordowali tu 6 Polaków[5].

Od 1990 wieś jest siedzibą rady wiejskiej[6].

Zabytki

  • kościół parafialny pw. Najświętszej Panny Marii Królowej Korony Polskiej – pierwsza świątynia, wzniesiona przez właściciela ziemskiego Artura Zarembę-Cieleckiego w 1893 r., była drewniana. Powstała tu ekspozytura parafialna w 1907 r., a następnie samodzielna parafia w 1925 r. Według projektu architekta lwowskiego Bronisława Wiktora wzniesiono w latach 1925–1929 kościół murowany, a drewniany rozebrano. Kościół zamknięto i zamieniono ma magazyn w 1945 r., zwrócono katolikom w 1993 r., odnowiono i na nowo konsekrowano w 1995 r[2].
  • pałacyk murowany, wybudowany w połowie XIX w. przez Alfreda Cieleckiego[7]. Dziedzicem majątku Porchowa był Artur Cielecki-Zaremba.

Przypisy

  1. Про утворення та ліквідацію районів [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2023-03-14]  (ukr.).
  2. a b PORCHOWA. Kościół pw. Matki Bożej Królowej (1925 – 1929). Tarnopolski obw., Czortkowski r-n (Buczacki r-n) | Kościoły i kaplice Ukrainy [online], rkc.in.ua [dostęp 2023-04-19] .
  3. A. Janeczek. Miasta prywatne na Rusi Koronnej do końca XV wieku. „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, T. LXXVII, specjalny, s. 160, 2016.
  4. Grzegorz Rąkowski: Przewodnik krajoznawczo – historyczny po Ukrainie zachodniej. Cz. II: Podole. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, s. 60–61. ISBN 83-89188-46-5. [dostęp 2017-08-22].
  5. HenrykH. Komański HenrykH., SzczepanS. Siekierka SzczepanS., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 168, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487 .
  6. Облікова картка, Порохівська сільська рада, Тернопільська область, Бучацький район (ukr.).
  7. RomanR. Aftanazy RomanR., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 154, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość) .

Bibliografia

  • Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Porchowa. [W:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. VIII. Warszawa, 1880–1902, s. 815.
  • Rafał Quirini-Popławski: Kościół parafialny pw. Najświętszej Panny Marii Królowej Korony Polskiej w Porchowej. [W:] Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Cz. I: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. T. 18. Kraków: «Antykwa», drukarnia «Skleniarz» 2010, 368 s., 508 il, s. 175–184. ISBN 978-83-89273-79-6.
  • Parchowa villa. [W:] Akta grodzkie i ziemskie. T. XII. Lwów, 1888, s. 243, 498 etc. (łac.)

Linki zewnętrzne

  • Porchowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 815 .
  • Porchowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 496 .
  • Porchowa na stronie Rady Najwyższej Ukrainy (ukr.)
  • p
  • d
  • e
Dwory, pałace i zamki na Ukrainie
Obwód chmielnicki
dwory
pałace
zamki
Obwód czerkaski
dwory
pałace
zamki
Obwód czerniowiecki
pałace
zamki
Obwód dniepropetrowski
zamki
Obwód iwanofrankiwski
dwory
pałace
zamki
Obwód kijowski
dwory
  • Tomaszówka
pałace
zamki
Obwód lwowski
dwory
pałace
zamki
Obwód odeski
pałace
zamki
Obwód rówieński
dwory
pałace
zamki
Obwód sumski
zamki
Obwód tarnopolski
dwory
pałace
twierdze
zamki
Obwód winnicki
dwory
pałace
zamki
Obwód wołyński
dwory
pałace
zamki
Obwód zakarpacki
pałace
zamki
Obwód zaporoski
dwory
pałace
zamki
Obwód żytomierski
dwory
pałace
zamki
Autonomiczna Republika Krymu
pałace
zamki