Pasaż (architektura)

Paris - Pasaż Jouffroy w Paryżu

Pasaż (fr. passage) – przejście na poziomie chodnika, łączące budynki lub ulice, przykryte dachem, często szklanym[1]. Mieszczą się w nim wejścia do przyległych sklepów. Konstrukcja rozpowszechniła się w XIX w., później została zaniechana. Obecnie występuje w nowych obiektach handlowych rozwiązanych w formie zamkniętego obiektu z wewnętrznym korytarzem, z którego można przejść do poszczególnych sklepików.

Historia

Pierwsze pasaże pojawiły się w XIX wieku we Francji. Ich powstanie związane było z gwałtownym wzrostem liczby ludności i związaną z tym koniecznością zwiększenia wydolności handlu. Kamienice przy wąskich ulicach zaczęto łączyć przeszklonymi zadaszeniami tworząc w ten sposób dodatkowe przestrzenie handlowe. Zaletą pasażu była ochrona przestrzeni przed warunkami atmosferycznymi, a także możliwość dogrzewania w zimie i chłodzenia w lecie, co wpływało na komfort zakupów, a jednocześnie powodowało protesty parasolników i producentów kaloszy[2]. Do najstarszych pasaży paryskich należy luksusowy Passage des Panoramas powstały w 1800 roku, na miejscu Hôtel de Montmorency-Luxembourg. W 1817 zamontowano w nim oświetlenie gazowe[3]. Inne znane paryskie pasaże to Pasaż Jouffroy powstały w 1836 roku, Passage de la Madeleine z 1815 roku, Passage Choiseul, Galerie Vivienne z 1823 roku, powstała według projektu architekta François-Jeana Delannoy[3].

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Definicje słownikowe w Wikisłowniku
  • galeria handlowa

Przypisy

  1. Pasaż, [w:] WitoldW. Szolginia WitoldW., Architektura i budownictwo. Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich., 1975, s. 282 .
  2. JacekJ. Flig JacekJ., Współczesna galeria handlowa jako rozwinięcie idei paryskich pasaży, Uniwersytet Jagielloński .
  3. a b Polska Misja Katolicka weP.M.K. Francji Polska Misja Katolicka weP.M.K., Podróż w czasie - paryskie pasaże [online], polskifr.fr [dostęp 2021-05-02]  (pol.).
Kontrola autorytatywna (budowla):
  • GND: 4140279-0
  • NKC: ph135203
Encyklopedia internetowa:
  • Universalis: passages-architecture