Paranthropus boisei

Paranthropus boisei
(Leakey, 1959)
Okres istnienia: 2,3–1,2 mln lat temu
PreꞒ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Q
2.3/1.2
2.3/1.2
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Rząd

naczelne

Rodzina

człowiekowate

Rodzaj

Paranthropus

Gatunek

Paranthropus boisei

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Paranthropus boisei – gatunek wymarłego hominida, przedstawiciel australopiteków masywnych, który zamieszkiwał Afrykę ok. 2,3–1,2 mln lat temu. Miał silne i duże szczęki wyposażone w szerokie zęby służące do rozcierania roślinnego pokarmu. Równie masywnie zbudowana była jego czaszka, która m.in. posiadała wydatny grzebień kostny na wierzchu (służący do przyczepu rozbudowanych mięśni żuchwy).

Pierwotnie zaliczany do rodzaju Australopithecus jako A. boisei.

Z powodu skąpości skamielin trudno ocenić jego wysokość.

Czaszka OH 5 („Zinj”) znaleziona w 1959 roku przez Mary Leakey

Mary Leakey dokonała wielu ważnych odkryć, rozpoczynając swoją pracę już w latach 30. XX w. u boku męża Louisa Leakeya. Między innymi w 1959 roku odkryła w Wąwozie Olduvai skamieniałą czaszkę, skatalogowaną jako OH 5, należącą do przedstawiciela gatunku Paranthropus boisei. Małżonkowie Leakey nazwali pierwotnie ten nowy gatunek Zinjanthropus boisei (Zinj to dawna arabska nazwa Afryki Wschodniej, a Boise to nazwisko angielskiego przemysłowca, który finansował badania małżeństwa Leakeyów), a pieszczotliwie nazywali go Zinj albo Dziadek do orzechów (Nutcracker) – z powodu wielkich szczęk jakby stworzonych do łupania orzechów. Analizy izotopowe sugerują jednak, że P. boisei żywił się głównie trawami i ciborowatymi. Budowa twarzoczaszki może być przystosowaniem do zjadania dużych ilości pokarmu o niskiej wartości odżywczej, a nie twardych pokarmów, takich jak orzechy[1].

Synonimy

  • Zinjanthropus boisei (zinjantrop)
  • Australopithecus boisei
  • Paranthropus robustus boisei


Przypisy

  1. Thure E. Cerling, Emma Mbua, Francis M. Kirera, Fredrick Kyalo Manthi, Frederick E. Grine, Meave G. Leakey, Matt Sponheimer, Kevin T. Uno. Diet of Paranthropus boisei in the early Pleistocene of East Africa. „Proceedings of the National Academy of Sciences”. 108 (23), s. 9337-41, 2011. DOI: 10.1073/pnas.1104627108. (ang.). 
  • p
  • d
  • e
Homininae
Australopithecine
Ardipitek
Parantrop
Australopitek
Człowiek
Wczesne gatunki człowieka
Człowiek wyprostowany
Pozostałe
Człowiek rozumny
Tematy powiązane

  • Kategoria:Paleoantropologia
Encyklopedia internetowa (takson kopalny):
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 32374
  • EoL: 4454137
  • GBIF: 4827634
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 83068