Michel de Certeau

Michel de Certeau (ur. 17 maja 1925, zm. 9 stycznia 1986 w Paryżu) – francuski jezuita, historyk związany ze Szkołą Annales.

Życiorys

Studiował filozofię, literaturę klasyczną, historię i teologię. W 1950 roku wstąpił do Towarzystwa Jezusowego, w którym w 1956 roku przyjął święcenia kapłańskie. Jako historyk badał teksty mistyczne od renesansu do klasycyzmu. Zajmował się metodami badawczymi antropologii, językoznawstwa i psychoanalizy. W 1984 roku powrócił z sześcioletniego pobytu na Uniwersytecie Kalifornijskim, aby objąć Katedrę Historycznej Antropologii Wierzeń w Wyższej Szkole Nauk Społecznych (École des hautes études en sciences sociales).

De Certeau a sztuka mediów

Michel de Certeau stworzył trzy poziomy rzeczywistości dla sztuk tworzenia:

podstępy - podstawowe kompetencje, przypominają obecność natury, odsyłają do pierwszego poziomu
przystosowanie, opór - zwyczaje społeczne, wahanie pomiędzy władzą a kulturą
inność - zmiana społeczna

Idea, jakoby nowość wchodziła do świata poprzez naukę i obcowanie z innymi, podtrzymuje ideę rzeczywistości mocniej łączącej opór i przystosowanie. Świat społeczny byłby rzeczywistym systemem, gdyby nie kontakt z innymi^[1]

Wybrane publikacje

Guide spirituel pour la perfection de Jean-Joseph Surin, texte établi et présenté par M. de Certeau, Paris, Desclée de Brouwer, 1963.
Mémorial du Bienheureux Pierre Favre, trad. et commenté par M. de Certeau, Paris, Desclée de Brouwer, 1960.
La Correspondance de Jean-Joseph Surin, texte établi et présenté par Michel de Certeau, préface de Julien Green, Paris, Desclée de Brouwer, 1966, 1827 p.
L'Étranger ou l'union dans la différence, Paris, Desclée de Brouwer, 1969, coll. « Foi vivante » (116) ; nouvelle éd. établie et présentée par Luce Giard, 1991.
L'Absent de l'histoire, Paris, Mame, 1973.
Le Christianisme éclaté, Paris, Le Seuil, 1974.
Une Politique de la langue : la Révolution française et les patois : l'enquête de Grégoire, en collab. avec Dominique Julia, Jacques Revel, Paris, Gallimard, 1975 ; rééd. 1986.
L'Écriture de l'histoire, Paris, Gallimard, 1975.
La Possession de Loudun : textes choisis et présentés par M. de Certeau, Paris, Julliard, 1978.
La Fable mystique : XVIe et XVIIe, Paris, Gallimard, 1982 ; rééd. 1995.
L'Ordinaire de la communication, en collab. avec Luce Giard, Paris, Dalloz, 1983.
Le Parler angélique : figures pour une poétique de la langue, in Id. et al., La Linguistique fantastique, Paris, Clims et Denoël, 1985.
La Faiblesse de croire texte établi et présenté par Luce Giard, Paris, Le Seuil, 1987.
Histoire et psychanalyse entre science et fiction, Présentation de Luce Giard, Paris, Gallimard, 1987.
Le Voyage mystique : Michel de Certeau, sous la dir. de Luce Giard, Paris, Recherches de sciences religieuses, 1988.
L'Invention du quotidien, 1. : Arts de faire et 2. : Habiter, cuisiner, éd. établie et présentée par Luce Giard, Paris, Gallimard, 1990 1re éd. 1980).
La Culture au pluriel, recueil d'articles réunis sous la dir. de M. de Certeau en 1974 ; 3è éd. corrigée et présentée par Luce Giard, Paris, Le Seuil, 1993.
La Prise de parole et autres écrits politiques, éd. établie et présentée par Luce Giard, Paris, Le Seuil, 1994.
Le Lieu de l'autre : histoire religieuse et mystique, Paris, Le Seuil, 2005.
La Fable mystique : XVIe et s-XVIIe, tome 2, Paris, Gallimard, 2013

Publikacje w języku polskim

Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, przeł. Katarzyna Thiel-Jańczuk, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008.
(współautorzy: Luce Giard, Pierre Mayol), Wynaleźć codzienność. 2, Mieszkać, gotować, przeł. Katarzyna Thiel-Jańczuk, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2011.
Opętanie w Loudun, przeł. Katarzyna Przyłuska-Urbanowicz, posłowie: Krzysztof Rutkowski, Warszawa 2014, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego (seria Dromena)