Michał Pieszko

Michał Pieszko
Ilustracja
Michał Pieszko (przed 1938)
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1890
Lwów

Data i miejsce śmierci

29 grudnia 1969
Zamość

Miejsce spoczynku

Cmentarz Parafialny w Zamościu

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Edukacja

C. K. Gimnazjum Męskie w Sanoku

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Pracodawca

Gimnazjum Państwowe → Liceum Ogólnokształcące im. Hetmana Jana Zamojskiego w Zamościu

Rodzice

Michał, Wiktoria

Małżeństwo

Aurelia

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Wawrzyn Akademicki
Złota Honorowa Odznaka PTTK
Multimedia w Wikimedia Commons

Michał Marian Pieszko (ur. 29 czerwca 1890 we Lwowie, zm. 29 grudnia 1969 w Zamościu) – polski nauczyciel, historyk.

Życiorys

Urodził się 29 czerwca 1890 we Lwowie[1][2] w rodzinie robotniczej jako syn Michała (szewc, woźny w C. K. Dyrekcji Skarbu w Sanoku[3][1]) i Wiktorii (1863–1931[4]) z domu Witek[5][6][7][8]. Rodzina zamieszkiwała przy ul. Rylskich (obecna ulica Juliusza Słowackiego w Sanoku)[8]. Kształcił się w Sanoku, gdzie ukończył szkołę powszechną, a w 1910 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim (w jego klasie byli m.in. Wacław Brzozowski, Zdzisław Lewicki)[9][10][5][11][6]. Od 1910 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego[5]. Uzyskał tytuł magistra historii oraz geografii na przełomie 1916/1917[7][8]. Od 1915 do 1917 był asystentem w Katedrze Historii Powszechnej na macierzystej uczelni[5][7]. W 1917 uzyskał prawo do nauczania historii i geografii[6].

Od 1 września 1917 był nauczycielem Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Hetmana Jana Zamojskiego w Zamościu, gdzie uczył historii, geografii, przyrody, języka niemieckiego i był zawiadowcą biblioteki[12][13][5] oraz w tamtejszym Państwowym Gimnazjum Nauczycielskim Żeńskim, gdzie uczył historii i geografii[14][15]. W zamojskim gimnazjum w 1917 został komendantem założonej wówczas drużyny harcerskiej[16], od 1917 do 1919 był w Straży Kresowej. Latem 1920 kierował zamojskimi harcerzami w trakcie wojny polsko-bolszewickiej[8]. Od 1927 do 1928 był komendantem drużyny gimnazjalnej Obrony Przeciwlotniczej[5]. Był członkiem i działaczem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych, Macierzy Szkolnej, współzałożycielem koła Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, później Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Zamościu[17][7], członkiem zarządu Ligi Morskiej i Kolonialnej[5]. Był członkiem tamtejszej komisji konserwatorskiej, inicjatorem badań historycznych w mieście, autorem publikacji dotyczących historii Zamościa[5][17]. Publikował prace własne drukowane oraz współpracował z czasopismami „Kronika Powiatu Zamojskiego”, „Ziemia Zamojska”, „Słowo Zamojskie”, „Teka Zamojska”[8].

Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej został przesiedlony w rejon Warszawy, gdzie prowadził tajne nauczanie[8]. Po wojnie do 1966 pozostawał nauczycielem w przemianowanym Liceum Ogólnokształcącym im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Zamościu, w tym od 1954 do 1958 był zastępcą dyrektora szkoły[7][6]. Był bibliofilem, zebrał ok. 3000 woluminów[7][8]. Z racji swojego wykszałcenia zajmował się też badaniami geograficznymi i geologicznymi[8].

Jego żoną od 1939 była Aurelia z domu Piętka (1899–1961), także nauczycielka[7][18][4].

Zmarł 29 grudnia 1969[7][19][6]. Pochowany wraz z matką i żoną na Cmentarzu Parafialnym przy ul. Peowiaków w Zamościu[4][6].

Publikacje

  • Jan Kochanowski i Jan Zamojski[5]
  • Zamość w znaku rycerskim (1927)[5][8]
  • Zjazd naukowy im. Szymonowicza w Zamościu[5]
  • Z historii architektonicznych wędrówek po Zamościu (1930)[5][7]
  • Zamość w dobie wojny narodowej 1830–1831 (1930)
  • Zamość w roku 1809. Rys historyczny (1931)[5][8]
  • Przewodnik po Zamościu i okolicy (1934)[5][17]

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

W 1992 imieniem Michała Pieszki została nazwana ulica w Zamościu[6].

Przypisy

  1. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 584.
  2. ↑ Według Edwarda Zająca urodził się w Sanoku. Edward Zając. Z sanockiej ziemi. Michał Marian Pieszko (1890-1969). „Tygodnik Sanocki”. Nr 25 (345), s. 9, 19 czerwca 1998. 
  3. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 120.
  4. ↑ a b c Pieszko. cmentarze24.pl. [dostęp 2016-11-25].
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 569-570.
  6. ↑ a b c d e f g h i Teresa Madej: Michał Pieszko – pedagog i piewca Zamościa. zamosconline.pl, 2009-12-06. [dostęp 2016-11-25].
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m Andrzej Kędziora: Michał Pieszko. zamosciopedia.pl, 2013-02-10. [dostęp 2016-11-25].
  8. ↑ a b c d e f g h i j k Edward Zając. Z sanockiej ziemi. Michał Marian Pieszko (1890-1969). „Tygodnik Sanocki”. Nr 25 (345), s. 9, 19 czerwca 1998. 
  9. ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 11 z 10 lipca 1910. 
  10. ↑ XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 68.
  11. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-21].
  12. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Król.-Polskiego Gimnazjum i Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego w Zamościu za Rok Szkolny 1917/1918. Zamość: 1918, s. 16, 31, 32.
  13. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 129.
  14. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Król.-Polskiego Gimnazjum i Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego w Zamościu za Rok Szkolny 1917/1918. Zamość: 1918, s. 40.
  15. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 365.
  16. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Król.-Polskiego Gimnazjum i Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego w Zamościu za Rok Szkolny 1917/1918. Zamość: 1918, s. 33.
  17. ↑ a b c Michał Karchut: Legenda i prekursor. roztocze.net, 2014-07-10. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-26)].
  18. ↑ Andrzej Kędziora: Aurelia Pieszko. zamosciopedia.pl, 2013-02-10. [dostęp 2016-11-25].
  19. ↑ Michał Pieszko (1890-1969) – nauczyciel, badacz, popularyzator dziejów Zamościa – wystawa rocznicowa. biblioteka.zamosc.pl. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-26)].
  20. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 347 „za zasługi na polu pracy kulturalno-oświatowej”.
  21. ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za krzewienie czytelnictwa”.

Bibliografia

  • Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 569–570.
  • Edward Zając. Z sanockiej ziemi. Michał Marian Pieszko (1890–1969). „Tygodnik Sanocki”. Nr 25 (345), s. 9, 19 czerwca 1998. 
  • Teresa Madej: Michał Pieszko – pedagog i piewca Zamościa. zamosconline.pl, 2009-12-06. [dostęp 2016-11-25].
  • Andrzej Kędziora: Michał Pieszko. zamosciopedia.pl, 2013-02-10. [dostęp 2016-11-25].
  • ISNI: 0000000111043119
  • VIAF: 161261446
  • NKC: js2014852140
  • PLWABN: 9810639651805606
  • NUKAT: n99050966
  • WorldCat: viaf-161261446