Maurycy Wettyn

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2022-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Maurycy Wettyn
Ilustracja
Wizerunek herbu
książę elektor Saksonii
Okres

od 1547
do 11 lipca 1553

Poprzednik

Jan Fryderyk Wspaniałomyślny

Następca

August Wettyn

Dane biograficzne
Dynastia

Wettynowie

Data i miejsce urodzenia

21 marca 1521
Freiberg

Data i miejsce śmierci

11 lipca 1553
pod Sievershausen

Ojciec

Henryk Pobożny

Matka

Katarzyna Meklemburg

Żona

Agnieszka Heska

Dzieci

Anna
Albrecht

Multimedia w Wikimedia Commons

Maurycy Wettyn, Maurycy saski (ur. 21 marca 1521 we Freibergu, zm. 11 lipca 1553 pod Sievershausen) – elektor Saksonii w latach 1547–1553.

Pochodził z linii albertyńskiej Wettynów. Był synem księcia Saksonii Henryka Pobożnego i Katarzyny Meklemburskiej. W dzieciństwie wychowany w katolicyzmie, po konwersji rodziny przyjął wraz z nią luteranizm. Po śmierci ojca w 1541 roku został jego następcą. Kontynuował politykę sekularyzacji dóbr kościelnych i wspierania rozwoju reformacji w Rzeszy. Przyczynił się do rozwoju szkolnictwa w swoim państwie, przystąpił też do Związku szmalkaldzkiego.

Początkowo był stronnikiem swojego kuzyna przywódcy protestantów niemieckich, Jana Fryderyka Wspaniałomyślnego, wkrótce po wyprawie na Brunszwik w 1542 roku popadł jednak z nim w konflikt i przeszedł do obozu cesarskiego. Wspierał Habsburgów w wojnie z Turcją. Podczas wojny szmalkaldzkiej został stronnikiem Karola V Habsburga. Za obietnicę uzyskania od cesarza tytułu elektorskiego najechał księstwo Saksonię-Wittenberg, który zbrojnie odebrał Janowi Fryderykowi z linii ernestyńskiej Wettinów. Następnie w 1547 roku wsparł wojska cesarskie w bitwie pod Mühlbergiem, w której została rozbita koalicja książąt protestanckich w Rzeszy.

Po uwięzieniu Jana Fryderyka Wspaniałomyślnego otrzymał od cesarza Karola V tytuł elektorski oraz część dóbr należących do linii ernestyńskiej Wettinów.

Po 1549 roku zajął się reformą administracyjną swojego państwa. Aby nie popaść w konflikt z cesarzem zagwarantował na posiadanych terenach swobody religijne dla katolików jednocześnie umacniając pozycję kościoła luterańskiego w Saksonii. Po umocnieniu swojej pozycji odszedł od sprzyjania polityce Habsburgów i w 1551 roku zorganizował w Torgau zjazd książąt niemieckich, który przekształcił się w bunt. Dzięki pomocy króla Francji, Henryka II zorganizował armię, która zmusiła wojska Karola V do opuszczenia Niemiec. W 1552 roku zawarł z Ferdynandem I Habsburgiem rozejm w Pasawie, a następnie wsparł go w działaniach wojennych przeciw Turcji. Od 1553 roku prowadził wojnę z margrabią Kulmbach, Albrechtem Alcybiadesem.

Maurycy Wettyn zmarł 11 lipca 1553 na skutek ran odniesionych w zwycięskiej bitwie pod Sievershausen. Pochowany został w mauzoleum w kościele św. Marii we Freibergu. Następcą Maurycego w Saksonii został jego brat August Wettyn.

Małżeństwo

9 stycznia 1541 w Marburgu ożenił się z Agnieszką Heską (1527–1555), najstarszą córką landgrafa Hesji Filipa Wielkodusznego i Krystyny Saksońskiej. Miał z nią dwoje dzieci, ale żadne z nich nie przeżyło ojca:

  • Annę (ur. 23 grudnia 1544, zm. 18 grudnia 1577), w latach 1561–1571 żonę Wilhelma I Milczka, księcia Oranii,
  • Albrechta (ur. 28 listopada 1545, zm. 12 kwietnia 1546).

Przodkowie

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Fryderyk II Łagodny
 
 
 
 
 
 
 
Albrecht Odważny
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Małgorzata Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
Henryk Pobożny
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jerzy z Podiebradów
 
 
 
 
 
 
 
Sydonia
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kunegunda ze Šternberka
 
 
 
 
 
 
 
Maurycy Wettyn
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Henryk IV Gruby
 
 
 
 
 
 
 
Magnus II
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dorota brandenburska
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Eryk II
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Erykówna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia
 
 
 
 
 
 
  • p
  • d
  • e
Książęta
Saksonii
Pierwsi władcy
  • Hadugato (531)
  • Berthoald (627)
  • Teoderyk (743–744)
  • Widukind (777–785 lub 810)
  • Ekbert I (785 lub 810 – po 811)
  • Wilipert (810–850)
Ludolfingowie
Billungowie
Supplinburgowie
Welfowie
Askańczycy
Welfowie
Askańczycy
Elektorzy
Saksonii
Askańczycy
Wettynowie
Linia
ernestyńska
Linia
albertyńska
Królowie
Saksonii
Wettynowie

  • ISNI: 0000000108713812
  • VIAF: 13099688
  • LCCN: n84155492
  • GND: 118584138
  • LIBRIS: xv8bf0dg45zfnjc
  • BnF: 119303489
  • SUDOC: 027212181
  • NKC: jx20110112015
  • BNE: XX5183939
  • NTA: 074143778
  • Open Library: OL2523761A
  • PLWABN: 9810686052805606
  • NUKAT: n01024051
  • J9U: 987007278393405171
  • RISM: people/486458
  • PWN: 3938810
  • Britannica: biography/Maurice-elector-of-Saxony
  • Universalis: maurice-1521-1553-duc-puis-electeur-de-saxe-1547-1553
  • NE.se: moritz-(av-sachsen-1521-53-kurfurste)
  • SNL: Moritz_-_kurfyrste
  • Catalana: 0041489
  • DSDE: Moritz_af_Sachsen
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 41967