Maria Klementyna Sobieska
 | |||
 Janina | |||
| Żona Jakobickiego pretendenta do tronu Anglii, Szkocji, Francji i Irlandii | |||
| Rodzina | Sobiescy | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 17 lipca 1701 | ||
| Data i miejsce śmierci | 17 stycznia 1735 | ||
| Ojciec | Jakub Ludwik Sobieski | ||
| Matka | |||
| Mąż | |||
| Dzieci | Karol Edward Stuart; Henryk Benedykt Stuart | ||
| |||
Maria Klementyna Sobieska herbu Janina (ur. 17 lipca 1701 w Oławie, zm. 17 stycznia 1735 w Rzymie) – (1719–1735) jako żona Jakobickiego pretendenta do tronu Anglii, Szkocji, Francji i Irlandii Jakuba III, córka Jakuba Sobieskiego i Jadwigi Elżbiety Neuburskiej, wnuczka Jana III Sobieskiego[1][2].
Życiorys
Była jedną z najbogatszych dziedziczek w Europie. Została zaręczona z księciem Jakubem Stuartem, synem obalonego króla Jakuba II Stuarta, i jego drugiej żony – Marii z Modeny, córki Alfonsa IV d’Este. Zaręczynom tym przeciwny był ówczesny król Anglii – Jerzy I, który obawiał się, że Jakub Stuart doczeka się z Marią Klementyną potomstwa. Cesarz Karol VI Habsburg, aby zapobiec zawarciu małżeństwa zaaresztował Marię Klementynę podczas jej podróży przez Włochy. Umieszczono ją w zamku w Innsbrucku, ale udało jej się oszukać strażników i uciec do Bolonii dzięki udanej akcji oficerów irlandzkich w służbie Jakuba Stuarta; ich dwódca Karol Wogan(inne języki) opublikował później popularną relację[3]. Tam, już bezpieczna, poślubiła per procura swojego narzeczonego, który wtedy znajdował się w Hiszpanii.
Ceremonię ślubną powtórzono 3 września 1719, we włoskim Montefiascone, w katedrze Świętej Małgorzaty. Maria Klementyna i jej małżonek zostali zaproszeni do Rzymu przez samego papieża Klemensa XI, który tytułował ich (katolickimi) władcami Anglii, Szkocji i Irlandii[4]. Małżeństwo Marii Klementyny okazało się nieszczęśliwe, źródłem konfliktu były różnice poglądów na wychowanie synów, a być może także na temat roli i pozycji małżonki króla[5]. Po urodzeniu drugiego dziecka, pogrążona w depresji, opuściła męża i synów. Zamieszkała w klasztorze św. Cecylii w Rzymie, gdzie poświęciła się modlitwie i ascezie. Wkrótce zmarła i została pochowana w podziemiach bazyliki św. Piotra na Watykanie. W samej bazylice znajduje się monument poświęcony Marii Klementynie, który papież zamówił u Canovy, a inskrypcja brzmi: Maria Klementyna, królowa Wielkiej Brytanii, Francji i Irlandii[6].
Maria Klementyna i Jakub Stuart mieli dwóch synów:
- Karola Edwarda Filipa Kazimierza Stuarta (31 grudnia 1720 – 31 stycznia 1788),
- Henryka Benedykta Marię Klemensa Tomasza Franciszka Ksawerego Stuarta (11 marca 1725 – 13 lipca 1807), kardynała.
Mąż i obaj synowie byli jakobickimi pretendentami do tronu Anglii i Szkocji. Karol Edward Stuart próbował odzyskać tron wywołując ostatnie z powstań jakobickich, które zakończyło się klęską.
W 2019 odbyło się w Dublinie seminarium poświęcone Marii Klementynie, The Irish the Rescue: The Tercentenary of the Polish Princess Clementina’s Escape, którego referaty zostały później opublikowane[7].
Galeria
-
Maria Klementyna Sobieska w młodości -
Maria Klementyna Sobieska -
Uroczysta ceremonia ślubna Marii Klementyny Sobieskiej z Jakubem Franciszkiem Edwardem Stuartem 2.09.1719 -
Pogrzeb Marii Klementyny Sobieskiej w bazylice św. Piotra w Rzymie 1735 -
Monument w Bazylice Watykańskiej
Zobacz też
Wykaz literatury uzupełniającej: Maria Klementyna Sobieska.
Przypisy
- ↑ WandaW. Roszkowska WandaW., Oława królewiczów Sobieskich, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, ISBN 978-8304017207 .
- ↑ KarolK. Szajnocha KarolK., Wnuka króla Jana III, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1925 .
- ↑ CharlesCh. Wogan CharlesCh., Female Fortitude: Exemplify'd In An Impartial Narrative Of The Seizure, Escape And Marriage Of The Princess Clementina Sobiesky...now Published For The Entertainment Of The Curious Female Fortitude: Exemplify'd In An Impartial Narrative Of The Seizure, Escape And Marriage Of The Princess Clementina Sobiesky..., London 1722 .
- ↑ EdwardE. Corp EdwardE., The Stuarts in Italy, 1719–1766: A Royal Court in Permanent Exile, 2011, ISBN 978-0521513272 .
- ↑ AnetaA. Markuszewska AnetaA., And all this because of "the weakness of your sex" : the marital vicissitudes of Maria Klementyna Sobieska Stuart, wife of the Old Pretender to the English throne., [w:] Frictions and failures : cultural encounters in crisis, 2017, s. 163-177, ISBN 978-3447107365 .
- ↑ AleksandraA. Skrzypietz AleksandraA., Rzymskie uroczystości pogrzebowe Marii Klementyny Sobieskiej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020, s. 230-245, ISBN 978-83-235-4366-4 .
- ↑ RichardR. Maher RichardR. (red.), The Irish to the Rescue. The Tercentenary of the Polish Princess Clementina’s Escape, Oxford: Peter Lang, 2021, ISBN 978-1-78997-932-9 .
Linki zewnętrzne
- Klementyna Maria Sobieska i Jakub Edward Stuart – małżeństwo z przypadku
- Wnuczka króla Polski, dziedziczka nieistniejących bogactw. O Marii Klementynie Sobieskiej, podcast w Tok FM [2021]
Kontrola autorytatywna (osoba):
Encyklopedia internetowa:
- PWN: 3976980
