Lahar

Ten artykuł od 2010-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Lahar, spływ popiołowy – rodzaj katastrofy naturalnej podobnej do powodzi, wywołanej przez aktywność wulkaniczną, polegający na gwałtownym spływie lawin błotnych.

Przyczyny

Zjawisko spływu popiołowego zachodzi gdy materiał piroklastyczny – gorące popioły wulkaniczne mieszają się z wodą pochodzącą ze skraplania pary wydobywającej się podczas wybuchu. Innym źródłem wody może być stopiony śnieg, lodowiec albo woda z istniejącego wcześniej jeziora kalderowego^[1]. Powstała w ten sposób błotnista rzeka spływa po stoku stożka wulkanicznego z dużą prędkością – czasem do 100 km/h – i zabiera ze sobą skały, głazy i drobniejsze kamienie, często także lodowe bryły, które niesie niekiedy na duże odległości. Prócz niszczących skutków szybko spływających mas wód i błota lahar niesie również ze sobą chemiczne zanieczyszczenia wulkaniczne, zwłaszcza jeśli woda pochodzi z jeziora kalderowego w kraterze wulkanu.

Lahary w przeszłości

Powstały po wybuchu wulkanu Nevado del Ruiz (Kolumbia) lahar zalał w 1985 oddalone o 47 km od wulkanu miasto Armero, zabijając 23 tys. ludzi.

Inne tego rodzaju zdarzenie, na mniejszą znacznie skalę, miało miejsce w Nowej Zelandii w grudniu 1953, kiedy w pobliżu miejscowości Tangiwai spływający z jeziora w kraterze wulkanu Ruapehu kwaśny lahar zerwał most kolejowy tuż przed przejeżdżającym ekspresem z Wellington do Auckland. Maszyniści nie zdołali zatrzymać pociągu i lokomotywa wraz z sześcioma wagonami spadła w przepaść. Zginęło 151 osób, a szczątki pociągu zniesione zostały na odległość kilku, a ciała i bagaż zabitych – kilkunastu kilometrów.

Po wybuchu Pinatubo w czerwcu 1991 lahar wytworzył się z popiołów wulkanicznych zmieszanych z wodami tropikalnych ulew przechodzącego akurat przez Filipiny tajfunu i zalał setki hektarów ziemi zabijając 143 osoby (ogółem liczba ofiar Pinatubo była większa i wyniosła 364 zabitych, w tym 221 bezpośrednio w wyniku opadów piroklastycznych oraz ok. 700 zmarłych na skutek wybuchłej w miejscu katastrofy epidemii).

Lahary spływające z jawajskiego wulkanu Kelud pochłonęły 10 tysięcy ofiar w 1586 i później jeszcze raz, ok. 5 tys. w 1919.