Kościół św. Ludgera w Billerbeck

Kościół św. Ludgera w Billerbeck

Propstei- und Wallfahrtskirche St. Ludgerus,
Ludgerus-Dom

kościół parafialny, sanktuarium
Dwuwieżowa fasada kościoła w nocnej iluminacji
Państwo	Niemcy
Miejscowość	Billerbeck
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
parafia	Pfarr- und Propsteigemeinde St. Johann/St. Ludger Billerbeck
katedra[a] • nadający tytuł	od 1898 biskup Hermann Jakob Dingelstad
Wezwanie	Święty Ludger
Wspomnienie liturgiczne	26 marca
Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie	św. Ludgera
Historia Data rozpoczęcia budowy 1892 Data zakończenia budowy 1898 Aktualne przeznaczenie czynny kościół parafialny oraz sanktuarium św. Ludgera
Dane świątyni Styl neogotyk Architekt Wilhelm Rincklake Świątynia • materiał bud. • wysokość • długość • szerokość • liczba wiernych • piaskowiec wapienny 34 m 56 m 26 m 4000 osób Wieża kościelna • liczba wież • wysokość wież 2 100 m Liczba naw 3 Nawa główna • szerokość • wysokość 13.5 m 22.5 m Nawa boczna • wysokość 10 m
Położenie na mapie Nadrenii Północnej-Westfalii Kościół św. Ludgera w Billerbeck
Położenie na mapie Niemiec Kościół św. Ludgera w Billerbeck
51°58′40″N 7°17′30″E/51,977778 7,291667
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kościół św. Ludgera w Billerbeck (niem. Propsteikirche St. Ludgerus lub Ludgerus-Dom) – kościół rzymskokatolicki położony w Billerbeck na terenie diecezji münsterskiej. Pełni funkcję kościoła parafialnego, siedziby prepozyta i sanktuarium św. Ludgera, który zmarł w Billerbeck 26 marca 809 roku. Zbudowany pod koniec XIX wieku w stylu neogotyckim na miejscu wcześniejszego kościoła romańskiego z XI wieku oraz kaplicy grobowej św. Ludgera (Sterbekapelle des Heiligen Liudger) wzniesionej w 1732 roku.

Jest zaliczany do najwybitniejszych budowli neogotyckich na terenie Westfalii^[1].

Ludger

Ludger urodził się w tym samym roku (742), co król Franków Karol Wielki, a wychowywał się w bogatej rodzinie chrześcijańskiej. Był uczniem św. Grzegorza z Utrechtu i bł. Alkuina z Yorku. Po wyświęceniu na diakona został wysłany na misję do Deventer, a wkrótce potem do Fryzji. W 777 roku został w Kolonii wyświęcony na kapłana. Kontynuował działalność misyjną na terenie Fryzji. Zorganizował ośrodek misyjny w Münster, w centrum Westfalii. W dniu 30 marca 805 roku otrzymał sakrę biskupią stając się tym samym pierwszym biskupem Münster; patronem katedry nowej diecezji został św. Paweł. Już jako biskup Ludger kontynuował działalność misyjną. W Niedzielę Palmową 25 marca 809 roku nauczał w Coesfeld, po czym udał się do pobliskiego Billerbeck, gdzie miał odprawić nabożeństwo i gdzie następnej nocy zmarł^[2].

Historia kościoła

W XI wieku ku czci Ludgera zbudowano romański kościół. Obok niego na zlecenie biskupa Klemensa Augusta Wittelsbacha architekt Peter Pictorius młodszy zbudował w 1732 roku barokową kaplicę grobową św. Ludgera. Zarówno kościół jak i kaplica zostały rozebrane pod koniec XIX wieku, aby zrobić miejsce pod nowy kościół parafialny. Zbudowany on został w latach 1892–1898 w stylu neogotyckim według projektu architekta z Münster Wilhelma Rincklake. Kamień węgielny położył 7 maja 1893 roku biskup Münster, Hermann Jakob Dingelstad. Ten sam biskup nadał kościołowi honorowy tytuł katedry^[3].

Architektura

Wygląd zewnętrzny

Kościół św. Ludgera to trzynawowa bazylika zbudowana na planie krzyża z transeptem i para wież od strony zachodniej. Zarówno architekt jak i artyści pracujący nad wystrojem wnętrza wzorowali się na architekturze średniowiecznego gotyku. Kościół ma 56 m długości i 26 m szerokości. Zbudowane na planie kwadratu wieże wznoszą się na wysokość 100 m. Ich spiczaste hełmy zwieńczone są pozłacanymi kulami ziemskimi, krzyżami i kogutami. Główny portal wejściowy jest flankowany posągami św. Grzegorza z Utrechtu i św. Mikołaja i zwieńczony tympanonem, na szczycie którego umieszczono figurę św. Ludgera. Fasada południowa kościoła została poświęcona Najświętszej Maryi Pannie. Motywem znajdującego się nad portalem reliefu jest Zwiastowanie. Dwie flankujące go dwie rzeźby z piaskowca przedstawiają czcicieli Maryi: św. Bernarda z Clairvaux i św. Hermana Józefa. W 1998 roku, w 100. rocznicę zbudowania kościoła po południowej jego stronie umieszczono kamień pamiątkowy, zaprojektowany przez miejscową malarkę i rzeźbiarkę Mechthild Ammann. Wbudowane w kamień dwie płyty ze stali nierdzewnej przedstawiają historię kościoła^[3].

Wnętrze

Nawy oraz transept nakryte zostały sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Wystrój prezbiterium wykonano w 1975 roku według planów Rolfa Crummenauera z Düsseldorfu. Kształt nowego ołtarza z białego marmuru karraryjskiego został opracowany na podstawie wzoru z marmurowej posadzki prezbiterium. Po prawej stronie fotela kapłana znajduje się ambona, natomiast po lewej stela z relikwiami św. Ludgera, przechowywanymi pierwotnie w barokowej kaplicy. Wysokie na 15 m trzyczęściowe okno w prezbiterium przedstawia sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Ambonę zdobią postacie świętych i ewangelistów. Prezbiteria naw bocznych dedykowane są odpowiednio: Matce Bożej (nawa północna) i św. Józefowi (nawa południowa).

W wieży południowej znajduje się kaplica grobowa św. Ludgera (Sterbekapelle des heiligen Ludgerus), natomiast w północnej – miejsce pamięci 300 poległych w czasie II wojny światowej. W wieży północnej wisi 5 dzwonów: Salvator, Joseph, Maria, Ludgerus i Crux, natomiast w południowej – 7-tonowy dzwon Liudger-Europa-Glocke, zawieszony 21 listopada 1992 roku z okazji 1250 rocznicy urodzin św. Ludgera. W sygnaturce znajduje się niewielki dzwon Katharina^[3].

Obecnie (2013) w kościele trwa montaż nowych organów, których inauguracja przewidziana jest na 26 marca 2014 roku, w 1205 rocznicę śmierci św. Ludgera^[4].

Uwagi

Przypisy