Kościół św. Jakuba w Gdańsku

Ten artykuł dotyczy kościoła św. Jakuba w Gdańsku na Starym Mieście. Zobacz też: kościół św. Jakuba w Gdańsku-Oliwie.

Kościół św. Jakuba w Gdańsku

658 z dnia 15.10.1973 r.[1]
kościół rektorski
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdańsk
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	św. Jakuba
Historia Data zakończenia budowy 1415
Dane świątyni Styl gotyk Świątynia • materiał bud. • cegła Organy • liczba głosów • liczba manuałów 17 2
Położenie na mapie Gdańska Kościół św. Jakuba w Gdańsku
Położenie na mapie Polski Kościół św. Jakuba w Gdańsku
Położenie na mapie województwa pomorskiego Kościół św. Jakuba w Gdańsku
54°21′29,01″N 18°39′02,52″E/54,358058 18,650700
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Jakuba w Gdańsku – kościół rektorski w Gdańsku, należący do parafii św. Brygidy archidiecezji gdańskiej.

Architektura

Świątynia jest przykładem późnogotyckiego przyszpitalnego budownictwa sakralnego. Wczesnobarokowy hełm na wieży został przeniesiony z Bramy św. Jakuba. W latach 1815 - 1948 kościół nie pełnił funkcji sakralnych. Przetrwał pożogę II wojny światowej w dobrym stanie — był uszkodzony w niewielkim stopniu. Dzięki temu zachował się unikalny, późnorenesansowy strop belkowy z drewna modrzewiowego. Elementami obecnego wystroju są witraże, w tym wielki witraż w oknie w prezbiterium zaprojektowany przez Zofię Boduoin de Courtenay (w 2008 zamalowano polichromie tej autorki w nawie głównej, ale zachowały się dwa obrazy wkomponowane w ołtarze boczne^[2]) oraz kamienny portal.

Kalendarium

• 1415 – marynarze (szyprowie) gdańscy budują w tym miejscu kaplicę i szpital ku czci swego patrona, św. Jakuba^[3] (poświęcenie 18 marca 1415).
• 1432-1437 – w miejsce kaplicy marynarze budują obecny kościół św. Jakuba.
• 1433 1 sierpnia – poświęcenie nowej świątyni, która już 4 września zostaje spalona przez husytów; po odbudowie w formie jednonawowego korpusu z sygnaturką i z dzwonem ponowne poświęcenie w 1437
• 1551 – rada miasta Gdańska przeznaczyła kościół dla Polaków.
• 1556 – kościół przejmują protestanci – kazania nadal głoszone w języku polskim; komunia udzielana pod dwiema postaciami.
• 1636 (lipiec) – pożar wywołany uderzeniem pioruna niszczy świątynię. Odbudowa trwa 3 lata. Z tego czasu pochodzi obecna wieża.
• 1807 – wojska francuskie zmieniają kościół na obóz dla jeńców pruskich i rosyjskich.
• 1808 – przywrócenie funkcji sakralnych
• 1815 – wybuch w pobliskiej baszcie prochowej powoduje znaczne zniszczenia (gł. hełmu i dachów), kościół przestaje pełnić funkcje sakralną.
• 1817 – kościół przebudowano na bibliotekę miejską i szkołę nawigacyjną. Od 1860 biblioteka zajmuje całość obiektu.
• 1881 – osadzenie na wieży hełmu z rozbieranej bramy św. Jakuba
• 1904 – biblioteka jest przeniesiona do nowego gmachu, w kościele do końca II wojny światowej mieści się Gdańska Izba Rzemieślnicza (z wystawą maszyn i biblioteką techniczną), z wyjątkiem I wojny światowej, kiedy pełni funkcję lazaretu.
• 1946 – zniszczony w niewielkim stopniu zabytek (uszkodzone szczyty, dachy i brak oszklenia) przejmują oo. kapucyni.
• 1948 – zakon kapucynów odbudował kościół marynarzy gdańskich. Kościół zostaje ponownie poświęcony.
• 1952-1960 – powstają freski w nawie głównej, witraż św Jakuba, ambona, ołtarze boczne.
• 2008 – zamalowane zostają freski w nawie głównej.
• 21 maja 2011 – uruchomiona została iluminacja kościoła^[4].

Zobacz też

• Brama św. Jakuba w Gdańsku
• Biblioteka Gdańska PAN

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Rys historii kościoła św. Jakuba w Gdańsku
• Kościół św. Jakuba na stronie parafii
• Ten kościół ma równo 600 lat. Był już szpitalem, więzieniem, biblioteką i szkołą nawigacji