Katedra Aleksandra w Narwie

Katedra Aleksandra
Narva Aleksandri Suurkirik
katedra
Ilustracja
Katedra Aleksandra
Państwo

 Estonia

Miejscowość

Narwa

Wyznanie

protestanckie

Kościół

luterański

Historia
Data rozpoczęcia budowy

1881

Data zakończenia budowy

1884

Aktualne przeznaczenie

katedra Luterańskiego Kościoła Estonii

Fundator

Manufaktura Kreenholmska

Dane świątyni
Styl

neoromanizm

Architekt

Otto von Gippius

Wieża kościelna
• liczba wież


1

Liczba naw

1

Położenie na mapie Estonii
Mapa konturowa Estonii, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Katedra Aleksandra”
59°22′14″N 28°12′05″E/59,370556 28,201389
Multimedia w Wikimedia Commons

Katedra Aleksandra – katedra Estońskiego Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Narwie, wzniesiona w latach 1881–1884.

Historia

Kościół był jedną z dwóch świątyń wzniesionych na potrzeby robotników zatrudnionych w Manufakturze Kreenholmskiej (obok prawosławnej cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego). Powstał w latach 1881–1884[1]. Jego nazwa odnosi się do cara Aleksandra II, który w roku rozpoczęcia budowy obiektu sakralnego zginął w zamachu Narodnej Woli[2]. Konsekracja kościoła miała miejsce 28 maja?/9 czerwca 1884 r.[2] Autorem projektu budynku był petersburski architekt Otto von Gippius[3].

W 1918 r. estońscy bolszewicy proklamowali w kościele Estońską Komunę Ludu Pracującego; według innej wersji, obowiązującej ze względów propagandowych w historiografii radzieckiej, stało się to na stopniach narewskiego ratusza[4].

W 1944 r. podczas bitwy o miasto zniszczona została kościelna dzwonnica oraz znajdujący się we wnętrzu budynku prospekt organowy[5]. Po wojnie i powtórnej aneksji Estonii do ZSRR budynek został zamknięty dla celów kultu religijnego i zaadaptowany na magazyn, co doprowadziło do poważnych zniszczeń[1]. Po 1991 r. został zwrócony parafii ewangelickiej, natomiast w 2000 r. otrzymał status katedry[2] (dawna katedra luterańska w Narwie nie przetrwała walk w 1944 r.). W 2014 r. administrująca nim parafia zbankrutowała, nie będąc w stanie pokryć wydatków związanych z renowacją obiektu[6], a jej wierzyciele wystawili budynek sakralny na licytację. Katedra Aleksandra została wykupiona przez rząd estoński[7]. Budynek został zaadaptowany na cele kulturalne – odbywają się w nim pokazy światło-dźwięk Niebo nad Narwą[5].

Przypisy

  1. a b A. Dylewski i inni, Litwa, Łotwa, Estonia.., s. 467.
  2. a b c ERR, Archbishop of Estonian Lutheran church announces fundraising campaign for Narva cathedral [online], ERR, 25 kwietnia 2016 [dostęp 2019-04-14]  (ang.).
  3. ERR, Нарвская Александровская церковь готовится к музыкальному открытию [online], ERR, 6 listopada 2018 [dostęp 2019-04-14]  (ros.).
  4. К столетию Эстонии будет обновлена самая восточная ратуша Европы [online], EV100, 23 października 2015 [dostęp 2019-04-13]  (ros.).
  5. a b Narva Alexander’s Cathedral, Estonia [online], Visitestonia.com [dostęp 2019-04-14]  (ang.).
  6. Narva Alexander’s Cathedral now exempt from auction [online], baltictimes.com [dostęp 2019-04-14] .
  7. Александровская церковь Нарвы готовится к новой жизни, RUS Delfi, 1541 [dostęp 2019-04-14] .

Bibliografia

  • A. Dylewski, M. Masłowski, B. Piotrowski, J. Swajdo, P. Wójcik, Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki, Pascal, Bielsko-Biała 2006, ISBN 978-83-7304-599-6.