Kafr Saba

‏كفر سابا‎

Grobowiec Nabi Jamin w Kafr Saba

Państwo

Mandat Palestyny

Dystrykt

Dystrykt Tulkarm

Wysokość

50 m n.p.m.

Populacja (1945)
• liczba ludności

1 270

Data zniszczenia

15 maja 1948

Powód zniszczenia

atak Hagany

Obecnie

Kefar Sawa, Newe Jamin

Położenie na mapie Mandatu Palestyny

32°10′52″N 34°56′14″E/32,181111 34,937222

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Kafr Saba (arab. كفر سابا) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Tulkarm w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana w dniu 15 maja 1948.

Położenie

Kafr Saba leżała we wschodniej części nadmorskiej równiny Szaron, w odległości 2 kilometrów na zachód od miasta Kalkilji, leżącej już w Samarii. Była położona na wysokości 50 metrów n.p.m. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 9 688 ha. We wsi mieszkało wówczas 1 270 osób^[1].

własność gruntów	powierzchnia gruntów (hektary)
Arabowie	6 019
Żydzi	3 144
publiczne	525
Razem	9 688

Rodzaj użytkowanych gruntów	Arabowie (hektary)	Żydzi (hektary)
uprawy cytrusów	1 026	1 199
uprawy oliwek	30	0
uprawy nawadniane	355	224
uprawy zbóż	4 662	1 675
nieużytki	475	46
zabudowane	26	0

Historia

W Starożytności znajdowało się tutaj miasto Capharsaba należąca do izraelskiego plemienia Efraima^[2]. Wspomina o nim żydowski historyk Józef Flawiusz, gdy opisuje wysiłki Aleksandra Jannaja zatrzymania wojsk syryjskich^[a]. Również Talmud wspomina Kafr Sabę, wymieniając wysokość dziesięciny płaconej przez mieszkańców w zbożu^[2]. W okresie panowania Bizancjum istniało tutaj miasto, po którym odnaleziono pozostałości rzymskiej łaźni^[3].

Około roku 985 al-Muqaddasi opisał osadę Kafr Saba jako dużą wieś z meczetem. W 1047 Nasir-i-Khusraw opisał ją jako miasteczko położone przy drodze do Ramli. Jej mieszkańcy utrzymywali się z uprawy oliwek^[4]. W 1596 Kafr Saba była częścią Imperium Osmańskiego. We wsi mieszkało wówczas 231 mieszkańców, którzy płacili podatki z uprawy pszenicy i jęczmienia, oraz hodowli kóz i pszczół^[5].

Pod koniec XIX wieku Kafr Saba była opisana jako niewielka wieś położona na niskim wzgórzu. We wsi znajdował się meczet i grobowiec Nabi Jamina (arabskie imię Beniamina). Populacja wynosiła około 800 osób^[6]. W 1892 grupa żydowskich aktywistów syjonistycznych zakupiła tutejsze ziemie od arabskich rolników. W następnych latach powstał tutaj moszaw, któremu nadano nazwę Kefar Sawa. Utrzymywali się oni z uprawy migdałów, winorośli i oliwek.

W okresie panowania Brytyjczyków Kafr Saba była niewielką wsią o charakterze rolniczym. We wsi znajdowała się szkoła dla chłopców^[1].

Przyjęta 29 listopada 1947 Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 przyznała te tereny państwu żydowskiemu. Arabowie odmówili uznania rezolucji ONZ i doprowadzili 30 listopada do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. W trakcie jej trwania siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej wielokrotnie atakowały pobliski moszaw Kafr Saba. Zmusiło to żydowską organizację paramilitarną Hagana do wzmocnienia swojej obecności w tym rejonie i chronienia konwojów jadących z zaopatrzeniem do żydowskich osiedli. W dniu 12 maja 1948 Brygada Aleksandroni rozpoczęła operację przymusowych wysiedleń ludności arabskiej na tym obszarze. Opanowano wówczas kolejne wioski At-Tira, Kakun, Kalansuwa i inne. W dniu 15 maja zajęto i wysiedlono mieszkańców ze wsi Kafr Saba.

Miejsce obecnie

W miejscu wioski istnieje miasto Kefar Sawa i powstały w 1950 moszaw Newe Jamin.

Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Kafr Saba: „Obszar wsi został wykorzystany do budowy nowych dzielnic mieszkaniowych i strefy przemysłowej, które są częścią miasta Kafr Saba. Niektóre stare domy wiejskie przetrwały i zostały zmodernizowane; wiele z nich jest wykorzystywanych jako obiekty handlowe. Nadal istnieją dwa grobowce, szkoła oraz ruiny wiejskiego cmentarza”^[1].

Uwagi

↑ Antiquities, tom 13, rozdz. 15.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Welcome To Kafr Saba. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-06-11]. (ang.).
↑ ^a ^b The Origin of the Name Capharsaba. [w:] Kfar Saba Municipal Council [on-line]. [dostęp 2011-06-11]. (hebr.).
↑ E. Ajjalon: Kefar Sava -Nabi Yamin (Tomb of Benjamin). Israel: Excavations and Surveys in Israel, 1982, s. 63.
↑ Walid Chalidi: All That Remains. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 555. ISBN 0-88728-224-5.
↑ Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten. Wyd. 5. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 555.
↑ Claude Reignier Conder, H.H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: memoirs of the topography, orography, hydrography, and archaeology. T. 2. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881, s. 134. [dostęp 2011-06-11]. (ang.).

Wsie arabskie w Palestynie wyludnione w 1948 roku

Dystrykt Akki	Al-Amka Al-Bassa Al-Birwa Arab as-Samnija Chirbat Dżiddin Chirbat Iribbin Dajr al-Kasi Ad-Damun Al-Ghabisijja Ikrit Al-Kabri Kafar Inan Kuwajkat Al-Manszijja Al-Mansura Mi’ar An-Nabi Rubin An-Nahr Ar-Ruwajs As-Sumajrijja Suhmata Suruh At-Tall Tarbicha Tarszicha Umm al-Faradż Az-Zib
Dystrykt Bajsanu	Arab al-Arida Arab al-Bawati Arab as-Safa Al-Aszrafija Bajsan Al-Bira Al-Chunajzir Danna Dżabbul Farwana Al-Fatur Al-Ghazzawija Al-Hamidija Al-Hamra Jubla Kafra Kaukab al-Hawa Kumja Masil al-Dżizl Al-Mazar Al-Murassas As-Sachina As-Samirija Sirin At-Taka Tall asz-Szauk At-Tira Umm Adżra Umm Sabuna Zaba Az-Zawija
Dystrykt Beer Szewy	Audża al-Hafir Al-Chalasa Al-Dżammama Al-Imara
Dystrykt Dżaninu	Ajn al-Mansi Al-Dżaufa Ladżdżun Al-Mazar Nuris Zirin
Dystrykt Gazy	Arab Sukrir Bajt Affa Bajt Daras Bajt Dżirdża Bajt Tima Barbara Barka Al-Batani al-Gharbi Al-Batani asz-Szarki Bil’in Burajr Al-Chisas Dajr Sunajd Dimra Al-Dżaladija Al-Dżija Dżulis Al-Dżura Dżusajr Al-Faludża Hamama Hatta Hiribja Hudż Hulajkat Ibdis Irak al-Manszija Irak Suwajdan Isdud Jasur Karatija Kastina Kaufacha Kaukaba Al-Masmija al-Kabira Al-Masmija as-Sagira Al-Muharraka Nadżd Ni’ilja As-Sawafir al-Gharbija As-Sawafir asz-Szamalija As-Sawafir asz-Szarkija Simsim Summil Tall at-Turmus
Dystrykt Hajfy	Abu Szusza Abu Zurajk Ajn Ghazal Ajn Haud Arab al-Fukara Arab an-Nufajat Arab Zahrat ad-Dumajri Atlit Balad asz-Szajch Barrat Kisarja Burajka Al-Burdż Al-Butajmat Chirbat Kumbaza Chirbat Lid Chirbat as-Sarkas Chirbat Sasa Chirbat as-Sawamir Chirbat asz-Szuna Chubbajza Dalijat ar-Rauha Ad-Dumun Dżaba Al-Dżalama Al-Ghubaja al-Fauka Al-Ghubaja at-Tahta Hausza Idżzim Jadżur Kabara Al-Kafrajn Kafr Lam Kamun Kannir Al-Kasajir Kira Kisarja Al-Manara Al-Mansi Al-Mansura Al-Mazar An-Naghnaghijja Ar-Rihanija Sabbarin As-Sarafand As-Sindijana Tantura At-Tira Umm asz-Szauf Umm az-Zinat Wa’arat as-Sarris Wadi Ara
Dystrykt Hebronu	Adżdżur Bajt Dżibrin Bajt Nattif Barkusja Dajr ad-Dubban Dajr an-Nachchas Al-Dawajima Al-Kubajba Kudna Mughallis Ra’na Tall as-Safi Umm Burdż Zajta Az-Zakarija Zikrin
Dystrykt Jafy	Al-Abbasijja Abu Kabir Abu Kiszk Bajt Dadżan Bijar Adas Al-Chajrija Al-Dżammasin al-Gharbi Al-Dżammasin asz-Szarki Dżarisza Fadżdża Idżlil al-Kiblija Idżlil asz-Szamalija Jazur Kafar Ana Al-Masdżid al-Haram Al-Masudija Al-Mirr Al-Muwajlih Rantija As-Safirija Sakija Salama As-Sawalima Asz-Szajch Muwannis Wilhelma
Dystrykt Jerozolimy	En Kerem Akkur Allar Artuf Bajt Itab Bajt Mahsir Bajt Nakkuba Bajt Sul Bajt Umm al-Majs Al-Burajdż Dajr Aban Dajr Amr Dajr al-Hawa Dajr Jasin Dajr Rafat Dajr asz-Szajch Dżarasz Al-Dżura Islin Ism Allah Iszwa Al-Kabu Kalunja Kasla Al-Kastal Al-Lauz Lifta Al-Malha Nitaf Ras Abu Ammar Sara Saris Sataf Suba Sufla Szajch Badr At-Tannur Al-Umur Al-Waladża
Dystrykt Nazaretu	Indur Malul Al-Mudżajdil Saffurija
Dystrykt Ramli	Abu al-Fadul Abu Szusza Adżandżul Akir Bajt Dżiz Bajt Far Bajt Nabala Bajt Susin Bajt Szanna Al-Barrija Barfilija Baszszit Bir Ma’in Bir Salim Al-Burdż Al-Buwajra Al-Chajma Charruba Chulda Dajr Abu Salama Dajr Ajjub Dajr Muhajsin Dajr Tarif Danijal Ad-Duhajrijja Dżilja Dżimzu Al-Hadisa Idnibba Innaba Jibna Katra Kazaza Al-Kubab Al-Kubajba Kula Al-Kunajisa Al-Latrun Lidda Al-Madżar Madżdal Jaba Al-Muchajzin Al-Mansura Al-Muzajri’a An-Na’ani An-Nabi Rubin Ramla Sadżad Sajdun Salbit Sarafand al-Amar Sarafand al-Charab Szahma Szilta At-Tina At-Tira Umm Kalcha Wadi Hunajn Zakarijja Zarnuka
Dystrykt Safedu	Abil al-Kamah Al-Abisijja Akbara Ajn az-Zajtun Alma Ammuka Arab asz-Szamalina Arab az-Zubajd Bajsamun Birijja Al-Butajha Al-Buwajzijja Al-Chalisa Chan ad-Duwajr Chijam al-Walid Al-Chisas Dajszum Dallata Ad-Dawwara Ad-Dirbaszijja Ad-Dirdara Dżahula Al-Dżauna Dżubb Jusuf Fara Farradijja Fir’im Ghabbatijja Ghuraba Al-Hamra Harrawi Hunin Al-Husajnijja Jarda Kabba’a Kadas Kaddita Al-Kudajrijja Kafar Birim Kajtijja Karraza Kirad al-Bakkara Kirad al-Ghannama Lazzaza Madahil Al-Malkijja Mallaha Al-Manara Al-Mansura Mansurat al-Chajt Al-Manszijja Marus Mirun Mughar al-Chajt Al-Muftachira Al-Muntar An-Nabi Jusza An-Naima Ar-Ras al-Ahmar Sabalan Safsaf Saliha As-Salihijja As-Sammui As-Sanbarija Sa’sa Asz-Szauka at-Tahta Asz-Szuna Tajtaba Tulajl Al-Ulmanija Al-Urajfija Al-Wajzija Az-Zahirijja at-Tahta Az-Zangharija Az-Zawija Az-Zuk al-Faukani Az-Zuk at-Tahtani
Dystrykt Tyberiady	Aulam Ad-Dalhamija Chirbat al-Wara as-Sauda Ghuwajr Abu Szusza Hadasa Al-Hamma Hittin Jakuk Kafar Sabat Lubja Madhar Al-Madżdal Al-Manara Al-Mansura Al-Manszija Nasir ad-Din Nimrin An-Nukajb As-Samakija Samach As-Samra Asz-Szadżara At-Tabigha Al-Ubajdijja
Dystrykt Tulkarm	Bajjarat Hannun Al-Dżalama Chirbat al-Manszija Chirbat az-Zababida Chirbat Bajt Lid Chirbat Zalafa Fardisja Ghabat Kafar Sur Kafr Saba Kakun Al-Manszija Miska Ramal Zajta Tabsur Umm Chalid Wadi al-Hawaris Wadi Kabbani