Juliusz Gromczakiewicz

Juliusz Cezar Gromczakiewicz
Ilustracja
podpułkownik artylerii podpułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

27 listopada 1891
Kraków

Data śmierci

11 lutego 1944

Przebieg służby
Lata służby

1913–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Wojsko Polskie we Francji

Jednostki

6 pułk artylerii polowej
4 pułk artylerii ciężkiej
8 pułk artylerii ciężkiej
1 Pomorski pac

Stanowiska

dowódca dywizjonu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
kampania francuska

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Walecznych (od 1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola

Juliusz Cezar Gromczakiewicz[a] (ur. 27 listopada 1891 w Krakowie, zm. 11 lutego 1944) – oficer artylerii cesarskiej i królewskiej armii, Wojska Polskiego i Wojska Polskiego we Francji, kawaler Orderu Virtuti Militari, uczestnik I i II wojny światowej oraz wojny z bolszewikami.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Laurentego i Heleny ze Świbów[3]. Absolwent c. k. gimnazjum w Dębicy[3], w którym w 1912 złożył maturę[4]. W 1913 został powołany do c. i k. armii i wcielony do pułku haubic polowych nr 10 w Przemyślu. W szeregach tego pułku (przemianowanego później na pułk haubic polowych nr 24 i pułk artylerii polowej nr 124) walczył na froncie włoskim[3]. W czasie służby w c. i k. armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów rezerwy artylerii: chorążego (1 lipca 1916) i podporucznika (1 stycznia 1917)[1][2].

W 1918 wstąpił ochotniczo do odrodzonego Wojska Polskiego i otrzymał przydział do Stacji Zbornej i Uzupełnień Formacji Artylerii w Krakowie. Na początku grudnia zdemobilizowany. Ponownie przyjęty do wojska w czerwcu 1919 i skierowany do 3. baterii 6 pułku artylerii polowej. Później wyznaczony został na stanowisko adiutanta. Na stanowisku dowódcy baterii walczył w obronie Śląska Cieszyńskiego, a następnie na frontach wojny polsko-bolszewickiej. Za wybitne zasługi w czasie odpierania ataków nieprzyjaciela w walkach pod Białkami i Firlejówką odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[3][5]. 14 listopada 1920, jako przedstawiciel macierzystego pułku, wziął udział w ceremonii wręczenia Józefowi Piłsudskiemu buławy marszałkowskiej[6].

Po wojnie pozostał w zawodowej służbie wojskowej w 6 pułku artylerii polowej w Krakowie[7][8][9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 291. lokatą w korpusie oficerów artylerii[10]. W styczniu 1927 został przeniesiony z 6 pap do 4 pułku artylerii ciężkiej w Łodzi na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy II dywizjonu w Częstochowie[11]. 12 kwietnia 1927 został mianowany na stopień major ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 40. lokatą w korpusie oficerów artylerii[12]. Po awansie został zatwierdzony na stanowisku dowódcy II dywizjonu[13]. 26 kwietnia 1930 został przeniesiony do 8 pułku artylerii ciężkiej w Toruniu na stanowisko kwatermistrza[3][14]. W maju 1933 został przesunięty na stanowisko dowódcy dywizjonu[3][15]. W sierpniu 1935 został przeniesiony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Stryju[3][16]. Na tym stanowisku pozostał do 1939[17].

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji i został dowódcą I dywizjonu w 1 pułku artylerii ciężkiej. Walczył na Linii Maginota, w bitwie w rejonie Dieuze, o utrzymanie kanału Marna–Ren, w bitwach pod Baccarat i Saint-Die. 22 czerwca 1940 dostał się do niewoli niemieckiej. Początkowo przebywał w Oflagu XVII A Edelbach[3][18]. 25 września 1940 został przeniesiony do Oflagu XXI, a 27 maja 1942 do Oflagu II D Gross-Born[19]. Zmarł 11 lutego 1944. Akt zgonu wystawił urząd miasta Berlina[18][b]. Został mianowany na stopień podpułkownika[3][20].

Juliusz Gromczakiewicz był żonaty z Olgą z Wieczorkowskich, z którą miał córkę Ewę (ur. 1916)[3].

Ordery i odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ W ewidencji c. i k. Armii figurował jako Julian Gromczakiewicz[1][2].
  2. ↑ Według Eligiusza Tomkowiaka zmarł w 1943 w Krems an der Donau, w północno-wschodniej Austrii[3]. Marian Zgórniak podał, że Juliusz Gromczakiewicz został przeniesiony z Oflagu XVII A do obozu „wrześniowców” polskich. W czasie jednego z nalotów alianckich został ranny i niedługo potem zmarł, przypuszczalnie na raka gardła w 1943[20].

Przypisy

  1. ↑ a b Ranglisten 1917 ↓, s. 894, 990.
  2. ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 1104, 1217.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m Tomkowiak 1991 ↓, s. 48.
  4. ↑ Sprawozdanie 1912 ↓, s. 58-59.
  5. ↑ Kuś 1929 ↓, s. 26.
  6. ↑ a b Kuś 1929 ↓, s. 28.
  7. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 287, 640.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 725, 819.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 648, 742.
  10. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 197.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 31 grudnia 1926 roku, s. 455.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 120.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 412, 456.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 109.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 128.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 99, tu ogłoszono przeniesienie mjr. Gromczakiewicza na stanowisko rejonowego inspektora koni w Toruniu i mjr. Wacława Brzozowskiego na stanowisko rejonowego inspektora koni w Stryju.
  17. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 161, 863.
  18. ↑ a b Straty ↓.
  19. ↑ Straty ↓, numer jeńca „11444”.
  20. ↑ a b c d Zgórniak 1960 ↓, s. 633.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 412.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 14.
  23. ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 1217.

Bibliografia

  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
  • V. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Dębicy za rok szkolny 1911/12. Tarnów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1912.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Kazimierz Kuś: Zarys historji wojennej 6-go pułku artylerii polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Eligiusz Tomkowiak: Gromczakiewicz Juliusz (27 XI 1891–1943) podpułkownik. W: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Bogusław Polak (red.). T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
  • Marian Zgórniak: Juliusz Gromczakiewicz (1895–1943). W: Polski Słownik Biograficzny. T. VIII. Polska Akademia Nauk, 1960.
  • Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2020-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].