John Williams (kompozytor)

John Williams

John Williams (2007)

Prawdziwe imię i nazwisko

John Towner Williams

Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1932
Nowy Jork

Zawód

kompozytor, dyrygent

Lata aktywności

od 1952

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Williams rozdający autografy po koncercie

John Towner Williams (ur. 8 lutego 1932 w Nowym Jorku^[1]) – amerykański kompozytor, głównie muzyki filmowej, dyrygent i pianista. Stworzył muzykę do ponad stu filmów.

W początkach swojej działalności tworzył głównie muzykę do filmów telewizyjnych. Później pojawiło się wiele produkcji, do których Williams skomponował muzykę m.in. Szczęki, a następnie Gwiezdne wojny^[2]. Napisał też muzykę do pierwszych dwóch filmów z serii Jurassic Park oraz do trzech pierwszych części ekranizacji książek o Harrym Potterze.

Otrzymał 53 nominacje do Oscara, a laureatem tej nagrody został pięciokrotnie (za muzykę do filmów: Lista Schindlera, Szczęki, E.T., Gwiezdne wojny, część IV: Nowa nadzieja oraz adaptację musicalu Skrzypek na dachu). Otrzymał także wiele innych prestiżowych nagród, m.in. Saturna oraz dwadzieścia cztery statuetki Grammy, cztery Złote Globy czy siedem nagród BAFTA^[3]. W 2009 został odznaczony przez ówczesnego prezydenta Baracka Obamę Narodowym Medalem Sztuki.

Podczas swojej kariery wielokrotnie współpracował z Londyńską Orkiestrą Symfoniczną^[4].

Jego syn Joseph jest wokalistą zespołu rockowego Toto.

Filmografia

1953-1962

General Electric Theater

1957-1962

Tales of Wells Fargo

1957-1960

M Squad

1957-1962

Bachelor Father

1957-1965

Wagon Tarin

1959

Daddy-O

1960

I Passed for White
Because They’re Young

1961

Stark Fear
Bachelor Flat
The Secret Ways

1962

Diamond Head
Flashing Spikes

1963

Gidget Goes to Rome

1964

Zabójcy
Nightmare in Chicago

1965

John Goldfarb, Please Come Home
The Katherine Reed Story
Najodważniejsi z wrogów

1966

Niezwyciężony Bill
Penelope
Nie z moją żoną!
The Rare Breed
Jak ukraść milion dolarów

1967

Dolina lalek
Fitzwilly
Przewodnik żonatego mężczyzny

1968

Sierżant Ryker
Storia di una donna

1969

Koniokrady
Daddy’s Gone a Hunting
Do widzenia, panie Chips

1970

Jane Eyre

1971

Kowboje
Skrzypek na dachu
The Screaming Woman

1972

Pete i Tillie
Obrazy
Tragedia „Posejdona”

1973

Przygody Tomka Sawyera
Papierowe łowy
Przepustka dla marynarza
Długie pożegnanie
Człowiek, który kochał Tańczącą Kotkę

1974

Sugarland Express
Conrack
Trzęsienie ziemi
Płonący wieżowiec

1975

Szczęki
Akcja na Eigerze

1976

Bitwa o Midway
Intryga rodzinna
Przełomy Missouri
Czarna niedziela

1977

Bliskie spotkania trzeciego stopnia
Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja

1978

Star Wars Holiday Special
Szczęki 2
Superman
Furia

1979

Dracula
1941

1980

Gwiezdne wojny: część V – Imperium kontratakuje
Serce robota
Poszukiwacze zaginionej Arki

1982

Tak, Giorgio
Monsignor
E.T.

1983

Gwiezdne wojny: część VI – Powrót Jedi

1984

Indiana Jones i Świątynia Zagłady
Rzeka

1985

Niesamowite historie

1986

Kosmiczny obóz

1987

Imperium Słońca
Czarownice z Eastwick

1988

Przypadkowy turysta

1989

1990

Stanley i Iris
Kevin sam w domu

1991

JFK
Hook

1992

1993

Park Jurajski
Lista Schindlera

1995

Sabrina
Nixon

1996

Uśpieni

1997

Siedem lat w Tybecie
Amistad
Rosewood (film)
Zaginiony świat: Jurassic Park

1998

Mamuśka
Szeregowiec Ryan

1999

Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo
Prochy Angeli
Unfinished Journey

2000

Patriota

2001

Harry Potter i Kamień Filozoficzny
A.I. Sztuczna inteligencja
Park Jurajski III

2002

Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów
Raport mniejszości
Złap mnie, jeśli potrafisz
Harry Potter i Komnata Tajemnic

2004

Terminal
Harry Potter i więzień Azkabanu

2005

Gwiezdne wojny: część III – Zemsta Sithów
Wojna światów
Monachium
Wyznania gejszy

2008

Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki

2011

Przygody Tintina
Czas wojny

2012

Lincoln

2013

Złodziejka książek

2015

Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy

2016

BFG: Bardzo Fajny Gigant

2017

Droga koszykówko
Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi
Czwarta władza

2018

Han Solo: Gwiezdne wojny – historie (tylko główny motyw)^[5]

2019

Gwiezdne wojny: Skywalker. Odrodzenie^[6]

2022

Obi-Wan Kenobi (tylko główny motyw)^[7]
Fabelmanowie

2023

Indiana Jones i artefakt przeznaczenia

Piosenki

1973

Nice to Be Around z filmu Przepustka dla marynarza, reż. Mark Rydell (muz. i sł. Paul Williams)

1982

If We Were in Love z filmu Tak, Giorgio, reż. Franklin J. Schaffner (muz. i sł. Alan Bergman oraz Marilyn Bergman)

1990

Somewhere in My Memory z filmu Kevin sam w domu, reż. Chris Columbus (muz. i sł. Leslie Bricusse)

1991

When You’re Alone z filmu Hook, reż. Steven Spielberg (muz. i sł. Leslie Bricusse)

1995

Moonlight z filmu Sabrina, reż. Sydney Pollack (muz. i sł. Alan Bergman oraz Marilyn Bergman)

Wybrane nagrody i nominacje

Do 2023 był nominowany do Oscara 53 razy, zdobywając w sumie 5 statuetek. W tymże roku stał się też najstarszą osobą, która kiedykolwiek była nominowana do tej nagrody^[8].

Nagroda Akademii Filmowej
- Najlepsza muzyka: 1976: Szczęki
- Najlepsza muzyka: 1977: Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja
- Najlepsza muzyka: 1983: E.T.
- Najlepsza muzyka: 1994: Lista Schindlera
- Najlepsza adaptacja muzyki: 1972: Skrzypek na dachu
Złoty Glob
- Najlepsza muzyka: 1976: Szczęki
- Najlepsza muzyka: 1978: Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja
- Najlepsza muzyka: 1983: E.T.
- Najlepsza muzyka: 2006: Wyznania gejszy
Nagroda BAFTA
- Najlepsza muzyka: 1976: Szczęki, Płonący wieżowiec
- Najlepsza muzyka: 1979: Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja
- Najlepsza muzyka: 1981: Gwiezdne wojny: część V – Imperium kontratakuje
- Najlepsza muzyka: 1983: E.T.
- Najlepsza muzyka: 1989: Imperium Słońca
- Najlepsza muzyka: 1994: Lista Schindlera
- Najlepsza muzyka: 2006: Wyznania gejszy
Nagroda Emmy
- Najlepsze osiągnięcie w dziedzinie kompozycji muzycznej: 1969: Heidi
- Najlepsze osiągnięcie w dziedzinie kompozycji muzycznej – program specjalny: 1972: Jane Eyre
- Najlepsza muzyka do czołówki: 2009: Great Performances
Nagroda Grammy
- Najlepszy album z oryginalną muzyką napisaną do filmu lub specjalnego programu TV: 1976: Szczęki
- Najlepszy album z oryginalną muzyką napisaną do filmu lub specjalnego programu TV: 1978: Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja
- Najlepszy album z oryginalną muzyką napisaną do filmu lub specjalnego programu TV: 1979: Bliskie spotkania trzeciego stopnia
- Najlepszy album z oryginalną muzyką napisaną do filmu lub specjalnego programu TV: 1980: Superman
- Najlepszy album z oryginalną muzyką napisaną do filmu lub specjalnego programu TV: 1981: Gwiezdne wojny: część V – Imperium kontratakuje
- Najlepszy album z oryginalną muzyką napisaną do filmu lub specjalnego programu TV: 1982: Poszukiwacze zaginionej Arki
- Najlepszy album z oryginalną muzyką napisaną do filmu lub specjalnego programu TV: 1983: E.T.
- Najlepsza instrumentalna kompozycja do filmu kinowego lub telewizyjnego: 1995: Lista Schindlera
- Najlepsza instrumentalna kompozycja do filmu kinowego lub telewizyjnego: 1999: Szeregowiec Ryan
- Najlepszy album ze ścieżką dźwiękową: 2007: Wyznania gejszy

Przypisy

↑ Jason Ankeny: John Williams Biography. www.allmusic.com. [dostęp 2016-10-16]. (ang.).
↑ Russell Dean Vines: Composing Digital Music For Dummies. For Dummies, 2008, s. 308. ISBN 978-0-470-17095-3.
↑ John Williams – nagrody. [dostęp 2011-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-27)].
↑ John Williams – ciekawostki. [dostęp 2011-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)].
↑ ‘Solo’ Locks in Key ‘Star Wars’ Veteran (EXCLUSIVE). variety.com, 2017-12-30. [dostęp 2018-04-08]. (ang.).
↑ John Williams says he’s scoring Star Wars: Episode IX for J.J. Abrams. Syfy.com, 2018-01-10. [dostęp 2018-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-11)]. (ang.).
↑ JonJ. Burlingame JonJ., John Williams Returns to ‘Star Wars’ Universe with ‘Obi-Wan Kenobi’ Theme (EXCLUSIVE) [online], Variety, 17 lutego 2022 [dostęp 2022-06-22] (ang.).
↑ John Williams makes Oscars history as the oldest person to ever be nominated with Fabelmans nod [online], ew.com, 24 stycznia 2023 [dostęp 2023-10-02] (ang.).

Linki zewnętrzne

John Williams w bazie IMDb (ang.)
JohnWilliams.org
MuzykaFilmowa.pl – John Williams
Score Aficionado – John Williams. filmscore.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-11)].

AFI Life Achievement Award

John Ford (1973)
James Cagney (1974)
Orson Welles (1975)
William Wyler (1976)
Bette Davis (1977)
Henry Fonda (1978)
Alfred Hitchcock (1979)
James Stewart (1980)
Fred Astaire (1981)
Frank Capra (1982)
John Huston (1983)
Lillian Gish (1984)
Gene Kelly (1985)
Billy Wilder (1986)
Barbara Stanwyck (1987)
Jack Lemmon (1988)
Gregory Peck (1989)
David Lean (1990)
Kirk Douglas (1991)
Sidney Poitier (1992)
Elizabeth Taylor (1993)
Jack Nicholson (1994)
Steven Spielberg (1995)
Clint Eastwood (1996)
Martin Scorsese (1997)
Robert Wise (1998)
Dustin Hoffman (1999)
Harrison Ford (2000)
Barbra Streisand (2001)
Tom Hanks (2002)
Robert De Niro (2003)
Meryl Streep (2004)
George Lucas (2005)
Sean Connery (2006)
Al Pacino (2007)
Warren Beatty (2008)
Michael Douglas (2009)
Mike Nichols (2010)
Morgan Freeman (2011)
Shirley MacLaine (2012)
Mel Brooks (2013)
Jane Fonda (2014)
Steve Martin (2015)
John Williams (2016)
Diane Keaton (2017)
George Clooney (2018)
Denzel Washington (2019)
nie przyznano (2020)
nie przyznano (2021)
Julie Andrews (2022)
nie przyznano (2023)
Nicole Kidman (2024)

Wikiprojekt:Filmy

Kennedy Center Honors

Lata 70.

1978	Marian Anderson Fred Astaire George Balanchine Richard Rodgers Artur Rubinstein
1979	Aaron Copland Ella Fitzgerald Henry Fonda Martha Graham Tennessee Williams

Lata 80.

1980	Leonard Bernstein James Cagney Agnes de Mille Lynn Fontanne Leontyne Price
1981	Count Basie Cary Grant Helen Hayes Jerome Robbins Rudolf Serkin
1982	George Francis Abbott Lillian Gish Benny Goodman Gene Kelly Eugene Ormandy
1983	Katherine Dunham Elia Kazan Frank Sinatra James Stewart Virgil Thomson
1984	Lena Horne Danny Kaye Gian Carlo Menotti Arthur Miller Isaac Stern
1985	Merce Cunningham Irene Dunne Bob Hope Alan Jay Lerner i Frederick Loewe Beverly Sills
1986	Lucille Ball Hume Cronyn i Jessica Tandy Yehudi Menuhin Antony Tudor Ray Charles
1987	Perry Como Bette Davis Sammy Davis Jr. Nathan Milstein Alwin Nikolais
1988	Alvin Ailey George Burns Myrna Loy Aleksander Schneider Roger L. Stevens
1989	Harry Belafonte Claudette Colbert Alexandra Danilova Mary Martin William Schuman

Lata 90.

1990	Dizzy Gillespie Katharine Hepburn Risë Stevens Jule Styne Billy Wilder
1991	Roy Acuff Betty Comden i Adolph Green Fayard Nicholas i Harold Nicholas Gregory Peck Robert Shaw
1992	Lionel Hampton Paul Newman i Joanne Woodward Ginger Rogers Mstisław Rostropowicz Paul Taylor
1993	Johnny Carson Arthur Mitchell Georg Solti Stephen Sondheim Marion Williams
1994	Kirk Douglas Aretha Franklin Morton Gould Harold Prince Pete Seeger
1995	Jacques d’Amboise Marilyn Horne B.B. King Sidney Poitier Neil Simon
1996	Edward Albee Benny Carter Johnny Cash Jack Lemmon Maria Tallchief
1997	Lauren Bacall Bob Dylan Charlton Heston Jessye Norman Edward Villella
1998	~~Bill Cosby~~ (anulowane) Fred Ebb i John Kander Willie Nelson André Previn Shirley Temple
1999	Victor Borge Sean Connery Judith Jamison Jason Robards Stevie Wonder

Lata 2000–2009

2000	Michaił Barysznikow Chuck Berry Plácido Domingo Clint Eastwood Angela Lansbury
2001	Julie Andrews Van Cliburn Quincy Jones Jack Nicholson Luciano Pavarotti
2002	James Earl Jones James Levine Chita Rivera Paul Simon Elizabeth Taylor
2003	James Brown Carol Burnett Loretta Lynn Mike Nichols Itzhak Perlman
2004	Warren Beatty Ossie Davis i Ruby Dee Elton John Joan Sutherland John Williams
2005	Tony Bennett Suzanne Farrell Julie Harris Robert Redford Tina Turner
2006	Zubin Mehta Dolly Parton Smokey Robinson Steven Spielberg Andrew Lloyd Webber
2007	Leon Fleisher Steve Martin Diana Ross Martin Scorsese Brian Wilson
2008	Morgan Freeman George Jones Barbra Streisand Twyla Tharp Pete Townshend i Roger Daltrey
2009	Mel Brooks Dave Brubeck Grace Bumbry Robert De Niro Bruce Springsteen

Lata 2010–2019

2010	Merle Haggard Jerry Herman Bill T. Jones Paul McCartney Oprah Winfrey
2011	Barbara Cook Neil Diamond Yo-Yo Ma Sonny Rollins Meryl Streep
2012	Buddy Guy Dustin Hoffman David Letterman Led Zeppelin Natalia Makarowa
2013	Martina Arroyo Herbie Hancock Billy Joel Shirley MacLaine Carlos Santana
2014	Al Green Tom Hanks Patricia McBride Sting Lily Tomlin
2015	Carole King George Lucas Rita Moreno Seiji Ozawa Cicely Tyson
2016	Martha Argerich Eagles Al Pacino Mavis Staples James Taylor
2017	Carmen de Lavallade Gloria Estefan LL Cool J Norman Lear Lionel Richie
2018	Cher Philip Glass Reba McEntire Wayne Shorter Hamilton (Lin-Manuel Miranda, Thomas Kail, Alex Lacamoire i Andy Blankenbuehler)
2019	Earth, Wind & Fire Sally Field Linda Ronstadt Ulica Sezamkowa Michael Tilson Thomas

Lata 2020–2029

2020	Debbie Allen Joan Baez Garth Brooks Midori Dick Van Dyke
2021	Justino Díaz Berry Gordy Lorne Michaels Bette Midler Joni Mitchell
2022	George Clooney Amy Grant Gladys Knight Tania León U2
2023	Billy Crystal Renée Fleming Barry Gibb Queen Latifah Dionne Warwick

Wikiprojekt:Filmy

Nagroda Akademii Filmowej za najlepszą muzykę

1934-1939	Louis Silvers (1934) Max Steiner (1935) Leo F. Forbstein (1936) Charles Previn (1937) Erich Wolfgang Korngold / Alfred Newman (1938) Herbert Stothart / Richard Hageman, W. Franke Harling, John Leipold i Leo Shuken (1939)
1940-1949	Leigh Harline, Paul J. Smith, Ned Washington / Alfred Newman (1940) Bernard Herrmann / Frank Churchill i Oliver Wallace (1941) Max Steiner / Ray Heindorf i Heinz Roemheld (1942) Alfred Newman / Ray Heindorf (1943) Max Steiner / Morris Stoloff i Carmen Dragon (1944) Miklós Rózsa / Georgie Stoll (1945) Hugo Friedhofer / Morris Stoloff (1946) Miklós Rózsa / Alfred Newman (1947) Brian Easdale / Johnny Green i Roger Edens (1948) Aaron Copland / Roger Edens i Lennie Hayton (1949)
1950-1959	Franz Waxman / Adolph Deutsch i Roger Edens (1950) Franz Waxman / Johnny Green i Saul Chaplin (1951) Dimitri Tiomkin / Alfred Newman (1952) Bronisław Kaper / Alfred Newman (1953) Dimitri Tiomkin / Adolph Deutsch i Saul Chaplin (1954) Alfred Newman / Robert Russell Bennett, Jay Blackton i Adolph Deutsch (1955) Victor Young / Alfred Newman i Ken Darby (1956) Malcolm Arnold (1957) Dimitri Tiomkin / André Previn (1958) Miklós Rózsa / André Previn i Ken Darby (1959)
1960-1969	Ernest Gold / Morris Stoloff i Harry Sukman (1960) Henry Mancini / Saul Chaplin, Johnny Green, Sid Ramin i Irwin Kostal (1961) Maurice Jarre / Ray Heindorf (1962) John Addison / André Previn (1963) Richard M. Sherman i Robert B. Sherman / André Previn (1964) Maurice Jarre / Irwin Kostal (1965) John Barry / Ken Thorne (1966) Elmer Bernstein / Alfred Newman i Ken Darby (1967) John Barry / Johnny Green (1968) Burt Bacharach / Lennie Hayton i Lionel Newman (1969)
1970-1979	Francis Lai / The Beatles (John Lennon, Paul McCartney, George Harrison i Ringo Starr) (1970) Michel Legrand / John Williams (1971) Charlie Chaplin, Raymond Rasch i Larry Russell / Ralph Burns (1972) Marvin Hamlisch / Marvin Hamlisch (1973) Nino Rota i Carmine Coppola / Nelson Riddle (1974) John Williams / Leonard Rosenman (1975) Jerry Goldsmith / Leonard Rosenman (1976) John Williams / Jonathan Tunick (1977) Giorgio Moroder / Joe Renzetti (1978) Georges Delerue / Ralph Burns (1979)
1980-1989	Michael Gore (1980) Vangelis (1981) John Williams / Henry Mancini i Leslie Bricusse (1982) Bill Conti / Michel Legrand, Alan Bergman i Marilyn Bergman (1983) Maurice Jarre / Prince (1984) John Barry (1985) Herbie Hancock (1986) Ryūichi Sakamoto, David Byrne i Su Cong (1987) Dave Grusin (1988) Alan Menken (1989)
1990-1999	John Barry (1990) Alan Menken (1991) Alan Menken (1992) John Williams (1993) Hans Zimmer (1994) Luis Bacalov / Alan Menken i Stephen Schwartz (1995) Gabriel Yared / Rachel Portman (1996) James Horner / Anne Dudley (1997) Nicola Piovani / Stephen Warbeck (1998) John Corigliano (1999)
2000-2009	Tan Dun (2000) Howard Shore (2001) Elliot Goldenthal (2002) Howard Shore (2003) Jan A.P. Kaczmarek (2004) Gustavo Santaolalla (2005) Gustavo Santaolalla (2006) Dario Marianelli (2007) A.R. Rahman (2008) Michael Giacchino (2009)
2010-2019	Trent Reznor i Atticus Ross (2010) Ludovic Bource (2011) Mychael Danna (2012) Steven Price (2013) Alexandre Desplat (2014) Ennio Morricone (2015) Justin Hurwitz (2016) Alexandre Desplat (2017) Ludwig Göransson (2018) Hildur Guðnadóttir (2019)
2020-2029	Jon Batiste, Trent Reznor i Atticus Ross (2020) Hans Zimmer (2021) Volker Bertelmann (2022) Ludwig Göransson (2023)