Język minangkabau

Bahaso Minangkabau
Obszar

Sumatra Zachodnia (Indonezja)

Liczba mówiących

5,5 mln (2007)[1]

Pismo/alfabet

łacińskie (dawniej arabskie – jawi)

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-2 min
ISO 639-3 min
IETF min
Glottolog mina1268
Ethnologue min
GOST 7.75–97 мин 453
BPS 0028 4
WALS min
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku minangkabau
Słownik języka minangkabau
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język minangkabau (Bahaso Minangkabau), także: minang, padang[1] – język z rodziny austronezyjskiej, używany przez grupę etniczną Minangkabau w okolicach miasta Padang w zachodniej części Sumatry.

Według danych z 2007 roku posługuje się nim 5,5 mln osób. Dzieli się na szereg dialektów: agam, pajokumbuh, tanah, si junjung, batu sangkar-pariangan, singkarak, pancuang soal (muko-muko), orang mamak, ulu, kerinci-minangkabau, aneuk jamee (jamee), penghulu[1].

Przez część Indonezyjczyków jest określany jako bahasa Padang, od nazwy miasta Padang, gdzie używa się głównego dialektu minangkabau[2]. Dialekt ten służy jako lingua franca[3] i stał się podstawą języka standardowego[4]. Osoby z ludu Minangkabau – poza zachodnią Sumatrą – zamieszkują również inne regiony tej wyspy, a także Jawę i Półwysep Malajski[3].

Należy do grupy języków malajskich, według klasyfikacji Ethnologue stanowi część tzw. makrojęzyka malajskiego[1]. Bywa także opisywany jako dialekt języka malajskiego[5][6]. Język minangkabau nie daje się wyraźnie odróżnić od dialektów malajskich, niemniej jego użytkownicy mają odrębną tożsamość etniczną[7]. Nie jest wzajemnie zrozumiały z językiem indonezyjskim[1][2].

Pozostaje w powszechnym użyciu (ma dużą społeczność użytkowników) i jest przyswajany przez dzieci. Odnotowano jednak, że w wielu domenach (m.in. w sferze formalnej i wypowiedziach pisanych) dominuje indonezyjski; również w sferze rodzinnej wzrasta znaczenie języka narodowego. Zanika znajomość tradycyjnych poziomów mowy[8]. Standardowy minangkabau (spotykany w sytuacjach formalnych i piśmiennictwie) jest składniowo bliski indonezyjskiemu i częściowo czerpie z jego wzorców[9].

Wywarł wpływ na leksykę języka indonezyjskiego, użyczając mu takich słów jak kalian (zaimek 2. os. lmn. – „wy”), gadis („dziewczyna”), pidato („przemowa”)[10]. Zasoby języka minangkabau zostały wykorzystane przy tworzeniu terminologii języka narodowego[11].

Badacze związani z Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa sporządzili szereg publikacji poświęconych temu językowi (są wśród nich opisy morfologii i składni, dialektologii, leksyki)[12]. Jest nauczany w szkołach. Zapisywany alfabetem łacińskim[1]. Historycznie wykorzystywano pismo jawi[13].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f M. PaulM.P. Lewis M. PaulM.P., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Minangkabau, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 19, Dallas: SIL International, 2016 [dostęp 2017-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-26]  (ang.).
  2. ↑ a b RebeccaR. Fanany RebeccaR., Z MawardiZ.M. Effendi Z MawardiZ.M., Minangkabau Children to Indonesian Adults: Promoting Public Policy through Indonesian Language Teaching in West Sumatra, Indonesia, „Crossroads: An Interdisciplinary Journal of Southeast Asian Studies”, 13 (1), Northern Illinois University, Center for Southeast Asian Studies, 1999, s. 105–113, ISSN 0741-2037, OCLC 6015329737, JSTOR: 40860708  (ang.), patrz s. 108.
  3. ↑ a b Adelaar i in. 1996 ↓, s. 681.
  4. ↑ Crouch 2020 ↓, s. 216.
  5. ↑ KhaidirK. Anwar KhaidirK., Minangkabau, Background of the main pioneers of modern standard Malay in Indonesia, „Archipel”, 12 (1), 1976, s. 77–93, DOI: 10.3406/arch.1976.1296  (ang.).
  6. ↑ Uli Kozok: Indonesian Native Speakers – Myth and Reality. 2016. s. 8. [dostęp 2020-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-19)]. (ang.).
  7. ↑ Adelaar i in. 1996 ↓, s. 673, 681.
  8. ↑ DavidD. Bradley DavidD., MayaM. Bradley MayaM., Language Endangerment, Cambridge: Cambridge University Press, 2019, s. 82–83, DOI: 10.1017/9781139644570, ISBN 978-1-107-04113-4, OCLC 1130060519 [dostęp 2023-04-12]  (ang.).
  9. ↑ Crouch 2020 ↓, s. 216–217.
  10. ↑ Tadmor 2009 ↓, s. 692.
  11. ↑ Zein 2020 ↓, s. 102.
  12. ↑ Zein 2020 ↓, s. 111, 144.
  13. ↑ Oman Fathurahman: Filologi Indonesia: Teori dan Metode. Jakarta: Prenada Media, 2015, s. 128. ISBN 978-623-218-153-3. OCLC 1001307264. [dostęp 2022-09-07]. (indonez.).

Bibliografia

  • K. AlexanderK.A. Adelaar K. AlexanderK.A. i inni, Malay: its history, role and spread, [w:] Stephen A.S.A. Wurm, PeterP. Mühlhäusler, Darrell T.D.T. Tryon (red.), Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas: Vol I: Maps. Vol II: Texts, Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1996 (Trends in Linguistics. Documentation 13), s. 673–693, DOI: 10.1515/9783110819724.2.673, ISBN 978-3-11-081972-4 [dostęp 2022-08-30]  (ang.).
  • SophieS. Crouch SophieS., Voice and bare verbs in Colloquial Minangkabau, [w:] DavidD. Gil, AntoinetteA. Schapper (red.), Austronesian Undressed: How and why languages become isolating, Amsterdam–Philadelphia: John Benjamins Publishing, 2020 (Typological Studies in Language 129), s. 213–252, DOI: 10.1075/tsl.129.04cro, ISBN 978-90-272-6053-6, LCCN 2020032619, OCLC 1195817942  (ang.).
  • Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655  (pol.).
  • UriU. Tadmor UriU., Loanwords in Indonesian, [w:] MartinM. Haspelmath, UriU. Tadmor (red.), Loanwords in the World’s Languages: A Comparative Handbook, Berlin–New York: Walter de Gruyter, 2009, s. 686–716, DOI: 10.1515/9783110218442.686, ISBN 978-3-11-021844-2, ISBN 978-3-11-021843-5, OCLC 642692803  (ang.).
  • SubhanS. Zein SubhanS., Language Policy in Superdiverse Indonesia, Abingdon–New York: Routledge, 2020 (Routledge Studies in Sociolinguistics), s. 111, DOI: 10.4324/9780429019739, ISBN 978-0-367-02954-8, ISBN 978-0-429-01973-9, LCCN 2019031403, OCLC 1139891689  (ang.).
Kontrola autorytatywna (język naturalny):
  • GND: 4281547-2
  • NDL: 00567665
  • J9U: 987007536133205171
Encyklopedia internetowa: