Język jarai

Jarai
Obszar

Wietnam, Kambodża

Liczba mówiących

263 tys.[1]

Pismo/alfabet

łacińskie, khmerskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-3 jra
IETF jra
Glottolog jara1266
Ethnologue jra
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język jarai (a. jahrai, gia rai[2]; wiet. Tiếng Gia Rai[3][4]), pol. również język dżarajski[5] – język austronezyjski używany w Wietnamie i Kambodży, przez grupę etniczną Gia Rai. Katalog Ethnologue (wyd. 22) podaje, że posługuje się nim blisko 263 tys. osób[1].

Jest zróżnicowany dialektalnie (dialekty z Kambodży są odrębne od wietnamskich)[1]. Alternatywne warianty i formy zapisu jego nazwy to: gio-rai, gia-rai, chor, chrai, cho-rai, djarai, jorai[3].

Jest blisko spokrewniony z językiem rade. Dodatkowo języki jarai i rade zapożyczyły od siebie wiele cech, ze względu na intensywny kontakt[6].

Jest językiem izolującym (nie występuje morfologia fleksyjna, a morfologia derywacyjna jest uboga). Reduplikacja ma w dużej mierze charakter nieproduktywny[7].

Materiały nt. tego języka są dość ograniczone[8]. Poświęcono mu m.in. krótkie opracowanie gramatyczne (An outline of Jarai grammar, 1975)[9] oraz opis składni (Jarai Clauses and Noun Phrases, 2014)[10]. W piśmie stosuje się przede wszystkim alfabet łaciński. W użyciu są przynajmniej dwie wersje ortografii[11]. W Kambodży używa się pisma khmerskiego[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Jarai, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06]  (ang.).
  2. ↑ Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 86, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655  (pol.).
  3. ↑ a b Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Jarai. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-28)]. (ang.).
  4. ↑ Dân tộc Ba Na ở Việt Nam, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 2006, s. 42, OCLC 181092282 [dostęp 2023-10-12]  (wiet.).
  5. ↑ Gawlikowski 2002 ↓, s. 31.
  6. ↑ Jensen 2014 ↓, s. 3.
  7. ↑ Jensen 2014 ↓, s. 14–17.
  8. ↑ Jensen 2014 ↓, s. 4.
  9. ↑ Nguyễn NangN.N. Tong Nguyễn NangN.N., An outline of Jarai grammar, Huntington Beach: Summer Institute of Linguistics, 1975 (Vietnam data microfiche VD55-01)  (ang.).
  10. ↑ Jensen 2014 ↓.
  11. ↑ Jensen 2014 ↓, s. 12.

Bibliografia

  • KrzysztofK. Gawlikowski KrzysztofK., Azja Południowo-Wschodnia jako region historyczno-kulturowy (I), „Azja-Pacyfik”, 5 (1), 2002, s. 9–32, DOI: 10.15804/ap200201, ISSN 1643-692X [dostęp 2022-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-22]  (pol.).
  • JoshuaJ. Jensen JoshuaJ., Jarai Clauses and Noun Phrases: Syntactic Structures in an Austronesian Language, Boston–Berlin: Walter de Gruyter, 2014 (Pacific Linguistics 645), DOI: 10.1515/9781614516804, ISBN 978-1-61451-680-4, ISBN 978-1-61451-771-9, OCLC 890071055  (ang.).
  • J9U: 987007531526905171