Giennadij Janajew

Геннадий Янаев

Pełne imię i nazwisko

Giennadij Iwanowicz Janajew

Data i miejsce urodzenia

26 sierpnia 1937
Pieriewoz

Data i miejsce śmierci

24 września 2010
Moskwa

Pełniący obowiązki prezydenta Związku Radzieckiego^[1]

Okres

od 19 sierpnia 1991
do 21 sierpnia 1991

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

Poprzednik

Michaił Gorbaczow

Następca

Michaił Gorbaczow

Wiceprezydent Związku Radzieckiego

Okres

od 27 grudnia 1990
do 21 sierpnia 1991

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Giennadij Iwanowicz Janajew (ros. Геннадий Иванович Янаев, ur. 26 sierpnia 1937 w Pieriewozie, zm. 24 września 2010 w Moskwie) – radziecki polityk.

Życiorys

Członek Komitetu Centralnego i Biura Politycznego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. W latach 1990–1991 był wiceprezydentem ZSRR. W czasie puczu moskiewskiego w sierpniu 1991 stanął po stronie buntowników; puczyści ogłosili przejęcie przez niego obowiązków rzekomo chorego prezydenta ZSRR Michaiła Gorbaczowa^[2]. Po upadku puczu został aresztowany i pod zarzutem zdrady skazany na karę więzienia.

23 stycznia 1993 wyszedł na wolność. W lutym 1994 objęła go amnestia i jego sprawę umorzono^[3]. Został zatrudniony jako kierownik Wydziału Historii i Stosunków Międzynarodowych Rosyjskiej Międzynarodowej Akademii Turystyki. 20 września 2010 zachorował i trafił do Centralnego Szpitala Klinicznego w Moskwie, gdzie zdiagnozowano u niego raka płuca. Zmarł kilka dni później^[4]. Komitet Centralny Komunistycznej Partii Federacji Rosyjskiej złożył rodzinie Janajewa kondolencje^[5].

Został pochowany na cmentarzu Trojekurowskim w Moskwie^[6].

Przypisy

↑ De facto, lecz nielegalnie. Janajew został przez puczystów z Państwowego Komitetu Stanu Wyjątkowego ogłoszony p.o. prezydenta ZSRR w miejsce Gorbaczowa, który został osadzony w areszcie domowym na Krymie. Aktu tego nie uznało żadne państwo świata, a władza puczystów była słaba i krótkotrwała.
↑ Jan Palmowski: Słownik najnowszej historii świata 1900–2007, 2008, tom 3, s. 28.
↑ Пресс-конференция по делу ГКЧП [online], www.kommersant.ru, 27 stycznia 1993 [dostęp 2020-10-21] (ros.).
↑ Умер Геннадий Янаев [online], Interfax.ru [dostęp 2020-10-21] (ros.).
↑ 24 сентября на 74 году жизни после продолжительной и тяжелой болезни скончался Геннадий Иванович Янаев [online], kprf.ru [dostęp 2020-10-21] (ros.).
↑ Лидера ГКЧП Янаева похоронили в Москве [online], web.archive.org, 23 maja 2013 [dostęp 2020-10-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-23] .

Przywódcy ZSRR

Przywódcy partii komunistycznej

Włodzimierz Lenin (1922–1924)
Józef Stalin (1922–1953)
Gieorgij Malenkow (1953)
Nikita Chruszczow (1953–1964)
Leonid Breżniew (1960–1982)^[A]
Jurij Andropow (1982–1984)
Konstantin Czernienko (1984–1985)
Michaił Gorbaczow (1985–1991)

Formalni przywódcy ZSRR

Michaił Kalinin (1922–1946)^[B]
Nikołaj Szwernik (1946–1954)^[C]
Klimient Woroszyłow (1953–1960)^[C]
Anastas Mikojan (1964–1965)^[C]
Nikołaj Podgorny (1965–1977)^[C]
Wasilij Kuzniecow^[D] (1982–1983)
Jurij Andropow (1983–1984)^[C]
Wasilij Kuzniecow^[D] (1984)
Konstantin Czernienko (1984–1985)^[C]
Wasilij Kuzniecow^[D] (1985)
Andriej Gromyko (1985–1988)^[C]
Michaił Gorbaczow (1988–1990)^[E]

Prezydent ZSRR

Michaił Gorbaczow (1990–1991)
Giennadij Janajew^[D]^[F]

↑ W latach 1960–1964 i 1977–1982 jako Przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR, a w latach 1964–1982 jako Sekretarz Generalny KPZR.
↑ Jako Przewodniczący Centralnego Komitetu Wykonawczego ZSRR później jako Przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Jako Przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.
↑ ^a ^b ^c ^d pełniący obowiązki
↑ Wcześniej do 1989 jako Przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR oraz w latach 1989–1990 jako Przewodniczący Rady Najwyższej ZSRR.
↑ Jako wiceprezydent nielegalnie w trakcie puczu moskiewskiego pełniący obowiązki prezydenta Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.