Głowacz pręgopłetwy

Cottus poecilopus^[1]

Heckel, 1837

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

skorpenokształtne

Rodzina

głowaczowate

Rodzaj

Cottus

Gatunek

głowacz pręgopłetwy

Synonimy

Cottus gobio microcephalus Kessler, 1868
Cottus poecilopterus Heckel, 1837
Cottus poecilopus altaicus Kaschenko, 1899
Cottus poecilopus macrostomus Jeitteles, 1862
Cottus poecilopus microstomus Jeitteles, 1862
Cottus poecilopus poecilopus Heckel, 1837

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[2]

najmniejszej troski

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Głowacz pręgopłetwy^[3] (Cottus poecilopus) – gatunek drapieżnej, słodkowodnej ryby skorpenokształtnej z rodziny głowaczowatych (Cottidae).

Występowanie

Zlewiska mórz Czarnego, Bałtyckiego, Północnego i Arktycznego. W Polsce występuje w górnym biegu Wisły i Odry oraz w ich górskich dopływach.

Zamieszkuje szybko płynące potoki z czystą, dobrze natlenioną wodą, czyste rzeki i jeziora z dnem piaszczystym lub żwirowym. Preferuje potoki górskie. Występuje np. w potoku płynącym Doliną Kościeliską w Tatrach i to niemal do samych źródeł. Jeziorowa forma w Polsce występuje w jeziorach Hańcza i Święcajty. W ostatnich latach odkryto liczne populacje tego gatunku w niektórych rzekach i strumieniach dorzecza Łeby. Toleruje wody słonawe.

Cechy morfologiczne

Osiąga do 15 cm długości. Ciało krępe, lekko grzbietobrzusznie spłaszczone, zwężające się ku tyłowi, nagie (bez łusek). Szeroka głowa z dużym otworem gębowym w położeniu końcowym oraz wysoko osadzonymi oczami. Dwie płetwy grzbietowa, druga większa i dłuższa, szerokie płetwy piersiowe. Płetwy brzuszne wydłużone, sięgające poza otwór odbytowy, ich pierwszy promień jest silnie skrócony.

Na bokach występują ciemne, poprzeczne smugi. Od innych gatunków z rodzaju Cottus występujących w Europie różni się posiadaniem kolców o łopatkowatym kształcie oraz pręg na płetwach brzusznych (stąd jego nazwa).

Odżywianie

Żywi się glonami, wieloszczetami, skorupiakami, ikrą i larwami innych ryb.

Ochrona

Na terenie Polski gatunek był objęty ścisłą ochroną gatunkową^[4]^[5]. Od 2014 r. podlega ochronie częściowej^[6]^[7].

Zobacz też

Przypisy

↑ Cottus poecilopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Cottus poecilopus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2004 nr 220 poz. 2237). [dostęp 2017-01-19].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1419). [dostęp 2015-02-02].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..

Bibliografia

Cottus poecilopus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 7 lutego 2010]
Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.