Despina Chatun

Despina Chatun (Teodora Komnena^[1], grec. Θεοδώρα Μεγάλη Κομνηνή; perskie: دسپینا خاتون; ur. po 1438, zm. po 1474) – córka Jana IV Komnena i Nieznanej z imienia córki Aleksandra I Wielkiego, żona Uzun Hasana, sułtana federacji Ak Kojunlu.

Życiorys

Jej ślub odbył się w 1458 roku. Miał przypieczętować sojusz Cesarstwa Trapezuntu i Ak Kojunlu. Nie uchroniło to jednak Wielkich Komnenów od Upadku Trapezuntu. Uzun Hasan zawarł bowiem układ z Osmanami. W 1461 rodzina Despiny Charun znalazła się w Konstantynopolu. Żona Uzun Hasana proponowała, aby jej brat Aleksy (1455–1463) bądź jeden z synów Dawida II Komenan przybył, aby ją odwiedzić. List dostał się w ręce Mehmeda II. Sułtan turecki uznał to za zdradę. 1 listopada 1463 Dawid II razem z bratem, siedmioma synami i bratem Despiny Chatun Aleksym zostali ścięci w więzieniu Siedmiu Wież w Konstantynopolu. Z jej małżeństwa z Uzun Hasanem urodzili się:

• syn Jakub
• Marta od 1471/1472 żona Shaykha Haydara, matka pierwszego szacha Iranu Isma'ila I.
• dwie inne córki

Bibliografia

• Michał Kozłowski, Trapezunt – ostatni bizantyński bastion [1]
• Franz Babinger, Z dziejów imperium Osmanów. Sułtan Mehmed Zdobywca i jego czasy, przeł. Tadeusz Zabłudowski, Warszawa 1977.
• William Miller, Trebizond: the last Greek empire of the Byzantine Era, Chicago 1926 [reprint 1968].
• Siergiej Karpow, The empire of Trebizond and the nations of Western Europe, 1204–1461, Moscow 1981.
• Speros Vryonis, The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century, Berkeley 1971.
• Anthony Bryer, Greeks and Türkmens: The Pontic Exception, „Dumbarton Oaks Papers”, 29 (1975), s. 113–148 [2].
• Charles Diehl, Catherine on Theodora?, "Byzantinische Zeitschrift 22 (1913), s. 437–447.

Przypisy