Cokół

Ten artykuł dotyczy części budowli. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Cokół – określenie kilku różnych elementów budowlanych.

1. Najniższa nadziemna część budowli lub jej części (np. kolumny, filaru). Pełni on dwie funkcje:
   1. konstrukcyjną (jest wzmocnioną częścią budowli, na której opiera się jej ciężar)
   2. ozdobną (najczęściej wysuwa się go wtedy nieco przed płaszczyznę murów, oddzielając gzymsem cokołowym lub też buduje z innego materiału, np. ciosów kamiennych). Cokół jest stosowany w architekturze od czasów rzymskich, tracąc stopniowo znaczenie konstrukcyjne i stając się elementem wyłącznie dekoracyjnym, szczególnie ważnym od renesansu, zwłaszcza w odniesieniu do pałaców.
2. Podstawa, postument (baza), na którym umieszczane są rzeźby lub inne dzieła sztuki. Cokołem określa się również podmurówkę ogrodzenia.
3. Zwyczajowe określenie listwy przypodłogowej.

Zobacz też

• plinta

Bibliografia

• Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 36. ISBN 83-85001-89-1.