Christian Wiyghan Tumi

Christian Wiyghan Tumi
Kardynał prezbiter
ilustracja
Herb duchownego Me voici je viens faire ta volonté
Przychodzę, Boże, pełnić Twoją wolę
Kraj działania

Kamerun

Data i miejsce urodzenia

15 października 1930
Kikaikelaki

Data i miejsce śmierci

3 kwietnia 2021
Duala

Arcybiskup Duali
Okres sprawowania

1991–2009

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

17 kwietnia 1966

Nominacja biskupia

6 grudnia 1979

Sakra biskupia

6 stycznia 1980

Kreacja kardynalska

28 czerwca 1988
Jan Paweł II

Kościół tytularny

Ss. Martiri dell’Uganda a Poggio Ameno

Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

6 stycznia 1980

Konsekrator

Jan Paweł II

Współkonsekratorzy

Eduardo Martínez Somalo
Ferdinando Maggioni

Konsekrowani biskupi
Gabriel (Régis) Balet 12 maja 1985
Jan Ozga 20 kwietnia 1997
Jean-Bosco Ntep 4 lipca 1993
Dieudonné Bogmis 10 kwietnia 1999
Francis Teke Lysinge 21 kwietnia 1999
Samuel Kleda 18 lutego 2001
George Nkuo 8 września 2006
Denis Komivi Amuzu-Dzakpah 15 sierpnia 2007
Współkonsekrowani biskupi
Antoine Ntalou 13 marca 1983
Agapitus Enuyehnyoh Nfon 31 maja 2011

Christian Wiyghan Tumi (ur. 15 października 1930 w Kikaikelaki, zm. 3 kwietnia 2021 w Duali[1]) – kameruński biskup katolicki, arcybiskup Duali, kardynał.

Życiorys

Studiował w seminarium w Kumbo, następnie w seminariach nigeryjskich (Ibadan, Bodija, Enugu) oraz Wydziale Teologicznym w Lyonie. Na Uniwersytecie Katolickim w szwajcarskim Fryburgu obronił doktorat z filozofii. 17 kwietnia 1966 w Soppo (diecezja Bouea) przyjął święcenia kapłańskie. Pracował jako duszpasterz w diecezji Kumbo, wykładał w seminarium w Soppo-Bouea, a po powrocie ze studiów w Europie był m.in. rektorem seminarium w Bambui i przewodniczącym rady prezbiterów archidiecezji Bamenda.

6 grudnia 1979 został mianowany biskupem Yagua, sakry biskupiej udzielił mu 6 stycznia 1980 w Watykanie Jan Paweł II. Ten sam papież wyniósł biskupa Tumi do godności arcybiskupa-koadiutora Garua (z prawem następstwa) w listopadzie 1982; objął on rządy w nowej archidiecezji w marcu 1984. Arcybiskup Tumi brał udział w sesjach Światowego Synodu Biskupów w Watykanie, w tym specjalnej sesji poświęconej Kościołowi afrykańskiemu wiosną 1994 (jako prezydent-delegat); wchodził w skład sekretariatu generalnego Synodu. Stał na czele Konferencji Episkopatu Kamerunu, był jednocześnie wizytatorem apostolskim seminariów duchownych w Malawi i Zambii.

28 czerwca 1988 został wyniesiony przez Jana Pawła II do godności kardynalskiej i otrzymał tytuł prezbitera Ss. Martiri dell'Uganda a Poggio Ameno. W sierpniu 1991 przeszedł na stanowisko arcybiskupa Duali. W styczniu 1998 reprezentował Jana Pawła II na Narodowym Kongresie Eucharystycznym Ghany w Tamale w charakterze specjalnego wysłannika.

Brał udział w konklawe 2005, które wybrało papieża Benedykta XVI.

Benedykt XVI przyjął rezygnację z obowiązków arcybiskupa metropolity Duali 17 listopada 2009, jego następcą został arcybiskup Samuel Kleda. 15 października 2010 w związku z osiągnięciem osiemdziesiątego roku życia utracił czynne prawo wyboru papieża w przyszłych konklawe.

Przypisy

  1. Décès de Christian Tumi, premier cardinal camerounais [online], jeuneafrique.com, 3 kwietnia 2021  (fr.).

Bibliografia

  • sylwetka w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy
  • Christian Wiyghan Tumi [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-05-22]  (ang.).