Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy w Bielsku Podlaskim

Cerkiew Świętej Trójcy
Troicka Cerkow
A-125 z dnia 03.10.1966.
cerkiew cmentarna
Ilustracja
Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy – stan przed ostatnim remontem
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Miejscowość

Bielsk Podlaski

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

warszawsko-bielska

Wezwanie

Świętej Trójcy

Wspomnienie liturgiczne

Święto Trójcy Świętej
(niedziela Pięćdziesiątnicy)

Historia
Data zakończenia budowy

po 1533

Data poświęcenia

17 lipca 2016 (ostatnia)

Data zamknięcia

1774

Aktualne przeznaczenie

czynna świątynia prawosławna

Data zniszczenia

1774

Data odbudowy

przełom XVIII i XIX w.

Data reaktywacji

początek XIX w.

Poprzednie wyznanie

prawosławne (do 1596)
greckokatolickie
(1596–1839)

Fundator

królowa Bona

Dane świątyni
Świątynia
• materiał bud.


• drewno

Kopuła
• liczba kopuł


2

Dzwonnica
• typ dzwonnicy


wbudowana

Położenie na mapie Bielska Podlaskiego
Mapa konturowa Bielska Podlaskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy”
Ziemia52°45′28,3″N 23°10′45,7″E/52,757861 23,179361
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew cmentarna pod wezwaniem Świętej Trójcy (Troicka)prawosławna cerkiew cmentarna w Bielsku Podlaskim. Należy do parafii Opieki Matki Bożej w Bielsku Podlaskim, w dekanacie Bielsk Podlaski diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Historia

Pierwsza cerkiew pod wezwaniem Świętej Trójcy w Bielsku Podlaskim, zwana Troicką, została ufundowana po 1533 przez królową Bonę. Znajdowała się w dzielnicy Nowe Miasto. Początkowo prawosławna, od 1596 była świątynią unicką. Wskutek braku remontów, cerkiew w 1774 uległa zawaleniu. Odbudowana została na przełomie XVIII i XIX wieku. W 1839, po kasacji unii na Białostocczyźnie, świątynię przejął Kościół prawosławny. W związku z likwidacją parafii Świętej Trójcy i przyłączeniem wiernych do parafii św. Michała Archanioła (Michajłowskiej), cerkiew przeniesiono w 1851[1] na cmentarz. Początkowo świątynia podlegała parafii św. Michała Archanioła; od 1998 należy do parafii Opieki Matki Bożej. W 2008 rozpoczęto przygotowania do remontu cerkwi; prace renowacyjne (dzięki m.in. pozyskaniu środków z lubelskiej Fundacji „Dialog Narodów”, a także dotacjom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego) ukończono w 2015. Konsekracji odremontowanej świątyni dokonał 17 lipca 2016 metropolita warszawski i całej Polski Sawa[2].

Architektura

Cerkiew Świętej Trójcy jest budowlą drewnianą, oszalowaną, o konstrukcji zrębowej, wzniesioną na planie ośmioboku. Dachy cerkwi blaszane. Nad nawą kopuła zwieńczona wieżyczką z baniastym hełmem. Od strony zachodniej kruchta na planie prostokąta. Nad kruchtą 3-kondygnacyjna wieża-dzwonnica na planie kwadratu, z dachem namiotowym zwieńczonym baniastym hełmem.

Lokalizacja

Świątynia znajduje się w prawosławnej części cmentarza miejskiego. Jest jedną z czterech istniejących zabytkowych cerkwi w Bielsku Podlaskim. Wpisana do rejestru zabytków 3 października 1966 pod nr A-125[3].

Uwagi

W Bielsku Podlaskim znajduje się jeszcze jedna świątynia prawosławna pod wezwaniem Świętej Trójcy – jest to kaplica na terenie Policealnego Studium Ikonograficznego, przy ulicy Żwirki i Wigury.

Zobacz też

Przypisy

  1. Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, nr 9/2016, ISSN 0239-4499, s. 8
  2. Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Poświęcenie cerkwi p.w. Św. Trójcy w Bielsku Podlaskim [dostęp: 25.07.2016.]
  3. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .

Linki zewnętrzne

  • Kościoły drewniane, Bielsk Podlaski (cerkiew cmentarna Świętej Trójcy)
  • Polska Niezwykła. Bielsk Podlaski. Drewniana cerkiew Trójcy Świętej (XVIII / XIX w.).
  • Kurier Poranny – Parafia prawosławna pw. Opieki Matki Bożej dostała 400 tys. złotych [dostęp: 9 lutego 2012]
  • p
  • d
  • e
Cerkwie w powiecie bielskim
Bielsk Podlaski
powiat bielski