Caspar Bartholin starszy

Caspar Bartholin
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 lutego 1585
Malmö

Data i miejsce śmierci

13 lipca 1629
Sorø

Zawód, zajęcie

polihistor

Dzieci

Thomas Bartholin
Rasmus Bartholin

Multimedia w Wikimedia Commons

Caspar Bartholin starszy (ur. 12 lutego 1585, zm. 13 lipca 1629 w Sorø) — polihistor pochodzenia duńskiego, najbardziej znany ze swych osiągnięć w medycynie i teologii.

Urodził się w Malmö, mieście należącym wtedy do Danii (obecnie leży w granicach Szwecji). Ojcem był Bartel Jespersen, luterański pastor; matką Ana Rasmusdotter Tinckel. Jako dziecko był rozwinięty ponad wiek: mając trzy lata potrafił czytać, a w wieku trzynastu lat publikował przemówienia swojego autorstwa pisane greką i łaciną. Mając osiemnaście lat rozpoczął studia na uniwersytecie kopenhaskim. Później w Rostocku, a następnie w Wittenberdze studiował filozofię i teologię. W 1606 odbył podróż po Europie, a w Lejdzie zaczął studiować medycynę. Napisał dwie książki o tematyce astrologicznej. Następnie kontynuował studia w Padwie, tym razem anatomię. Dyplom doktora medycyny otrzymał w Bazylei w 1610. Rok później wrócił do Danii i ogłosił dzieło „Anatomicae institutionas corporis humani”, które uczyniło go sławnym i długo służyło jako podręcznik w całej Europie. Na uniwersytecie w Kopenhadze, został najpierw profesorem wymowy łacińskiej, a następnie profesorem medycyny w 1613. Pełnił ten urząd 11 lat, aż do czasu zapadnięcia w ciężką chorobę, kiedy to złożył śluby, że jeśli wyzdrowieje, to zajmie się teologią. Tak też się stało. W 1624 roku zmarł profesor tego przedmiotu Conrad Aslach i Bartholin objął zwolnioną katedrę i został równocześnie kanonikiem miasta Roskilde. Był płodnym autorem, ogłaszał dzieła z fizyki, filozofii, logiki, medycyny i teologii. Jako pierwszy opisał pracę nerwu węchowego.

Caspar miał sześciu bardzo uzdolnionych synów. Dwaj jego synowie: Tomasz i Erazm byli także znanymi naukowcami, podobnie jak wnuk, również o imieniu Caspar.

Astrologia, seu De stellarum natura, 1612

Pozostali synowie to:

  • Caspar II (1618–1670) – doktor praw
  • Albert (1620–1663) – historyk literatury, ze względu na słabe zdrowie mieszkał u brata Berthela: napisał De scriptis Danorum, które Berthel wydał w Kopenhadze w 1666.
  • Jacob (1623–1653) – fizyk
  • Barthel[1].

Przypisy

  1. Andrzej Wróblewski. Ale rodzina!. „Wiedza i Życie”. 6 (954), s. 73, 2014. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o.. ISSN 0137-8929. 
  • ISNI: 0000000120996552
  • VIAF: 20555797
  • LCCN: n85368565
  • GND: 122144880
  • LIBRIS: xv8bd8hg2wvgbzb
  • BnF: 106491234
  • SUDOC: 059877456
  • SBN: UFIV071582
  • NLA: 35990989
  • NKC: nlk20040157215
  • BNE: XX4613527
  • NTA: 069901465
  • BIBSYS: 97034541
  • CiNii: DA08868106
  • Open Library: OL4813245A
  • PLWABN: 9810541714905606
  • NUKAT: n2008085019
  • J9U: 987007278649505171
  • PTBNP: 1384949
  • CANTIC: a11219567
  • NSK: 000709631
  • LIH: LNB:CAlB;=BI
  • Britannica: biography/Caspar-Berthelsen-Bartholin
  • БРЭ: 1863442
  • NE.se: caspar-bartholin
  • SNL: Caspar_Bartholin_-_den_eldre
  • VLE: caspar-berthelsen-bartholin
  • DSDE: Caspar_Bartholin_d.æ.