CWJ
Dane podstawowe | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Producent | Warsztaty Szybowcowe ZASPL | ||
Konstruktor | Wacław Czerwiński, Władysław Jaworski | ||
Typ | szybowiec | ||
Konstrukcja | górnopłat o konstrukcji drewnianej | ||
Załoga | 1 | ||
Historia | |||
Data oblotu | 1931 | ||
Lata produkcji | 1931–1933 | ||
Wycofanie ze służby | 1938 | ||
Liczba egz. | 65 | ||
Dane techniczne | |||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 8,75 m | ||
Długość | 5,59 m | ||
Wysokość | 2,21 m | ||
Powierzchnia nośna | 13,00 m² | ||
Masa | |||
Własna | 80 kg | ||
Użyteczna | 75 kg | ||
Startowa | 155 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość minimalna | 42 km/h | ||
Prędkość min. opadania | 1,3 m/s | ||
Doskonałość maks. | 12 | ||
Współczynnik obciążenia konstrukcji | 11,9 kg/m2 | ||
Dane operacyjne | |||
Użytkownicy | |||
Polska | |||
Rzuty | |||
|
CWJ – polski szybowiec szkolny z okresu międzywojennego.
Historia
W 1931 roku inż Wacław Czerwiński i Władysław Jaworski na podstawie poprzedniej konstrukcji CW-III, opracowali konstrukcję szybowca szkolnego do podstawowego szkolenia wymaganego (tzw. lotów ślizgowych) do uzyskania kategorii A. W projekcie nowego szybowca postawiono na prostą budowę, łatwy pilotaż wybaczający błędy pilota, odporność na uszkodzenia podczas twardych lądowań, łatwość napraw i nadzoru.
Prototyp CWJ-1 zbudowano w Warsztatach Szybowcowych Związku Awiatycznego Studentów Politechniki Lwowskiej. W październiku 1931 roku na lotnisku w Skniłowie wykonano oblot szybowca, a po próbach egzemplarz ten przekazano do Aeroklubu Lwowskiego i przetransportowany do Bezmiechowej. CWJ wziął udział w lotach szkoleniowych VI Wyprawy Szybowcowej w Bezmiechowej, na której konstruktor Wacław Czerwiński odbył siedem lotów ślizgowych szkoleniowych, a Władysław Jaworski jeden[1].
Udane próby i testy prototypu potwierdziły przydatność szybowca do szkolenia szybowników w Polsce. W 1933 opracowano nową wersją rozwojową CWJ bis Skaut. Od 1934 były stopniowo wycofywane, zastąpione je szybowcami Wrona. Ostatnie egzemplarze CWJ zostały skasowane w 1938 roku.
Użycie w lotnictwie
CWJ był produkowany do roku 1933, m.in. na zamówienie Departamentu Lotnictwa Cywilnego dla szkół szybowcowych w kraju.
W latach 1932 - 1933 wybudowano 65 egzemplarzy tego szybowca. Na podstawie dokumentacji szybowca CWJ Koła Lotnicze LOPP zbudowały kilkanaście egzemplarzy, gdyż konstrukcja i budowa szybowca była prosta, a części metalowe można było zamówić w Warsztatach ZASPL. Przykładowo: Sekcja Lotnicza LOPP w Nowym Sączu zbudowała w warsztatach kolejowych 4 egzemplarze[2]. Łącznie powstało ich ok. 80. CWJ był jednym z najmniejszych szybowców szkolnych w Europie.
Szybowce CWJ były używane na wielu szybowiskach w Polsce, np:
- Szkoła Szybowcowa w Białej Krakowskiej,
- Szkoła Szybowcowa w Tęgoborzu (4 szt),
- Szkoła Szybowcowa Chełm (1 szt)[3].
- Fordońska Szkoła Szybowcowa im Czesława Tańskiego (2 szt),
- Aeroklub Poznański (4 szt)[4].
- CWJ “Tucholanin” zbudowany przez uczniów Seminarium Nauczycielskiego w Tucholi[5].
- Aeroklub Lwowski we Lwowie (1 szt)
Konstrukcja
Jednomiejscowy szybowiec szkolny, w układzie górnopłata.
Kadłub zbudowany z dwóch podłużnic sosnowych, składał się ze skrzynki i kratownicy. W przedniej części kadłuba zbudowano tzw. skrzynkę na podłużnicach, do której zamocowano płozy podwozia i hak startowy. W skrzynce osadzono siodełko pilota z drążkiem sterowym i orczykiem.
Podwozie to dwie płozy pod kadłubem zbudowane z resora stalowego z amortyzacją na gumowych krążkach.
Płat dwudźwigarowy, prostokątny, dwudzielny, usztywniony drutami umocowanymi od góry skrzydła do wieżyczki oraz z dołu do skrzynki kadłuba. Kryty sklejką od noska do pierwszego dźwigara, dalej płótnem. Wyposażony w lotki o napędzie linkowym.
W konstrukcji szybowca zastosowano stalowe okucia: do połączenia poszczególnych elementów szybowca (tzw. węzły sklejkowe nierozbieralne), mocowania skrzydeł i statecznika poziomego, steru kierunku, mocowania cięgien usztywniające płatów skrzydła oraz rolek linek sterowych.
Przypisy
- ↑ VI Wyprawa Szybowcowa Skrzydlata Polska, nr 11/1931 s 271
- ↑ Leopold Kwiatkowski, „Rozwój szkoły w Tęgoborzu” Skrzydlata Polska, 2/1938 s 43-45
- ↑ Krystian Maślanka „Szybownictwo na Podbeskidziu s 21-24”
- ↑ Aeroklub Poznański [online], www.aeroklub.poznan.pl [dostęp 2017-12-02] .
- ↑ NAC zdjęcie: Sygnatura: 1-N-2468-1
Bibliografia
- Wacław Czerwiński, Władysław Jaworski „Opis budowy Szybowca Szkolnego typu CWJ” wyd Ministerswo Komunikacji – Departament Lotnictwa Cywilnego, Warszawa 1932
Linki zewnętrzne
- CWJ, samolotypolskie.pl
- Narodowe Archiwum Cyfrowe, zdjęcie CWJ
- p
- d
- e
Warsztaty Szybowcowe ZASPL – Lwów | |
---|---|
Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa – Dęblin | |
Wojskowe Warsztaty Szybowcowe – Kraków | |
Lwowskie Warsztaty Lotnicze |
|
Warsztaty Szybowcowe w Warszawie |
|
Harcerskie Warsztaty Szybowcowe | |
Konstrukcje amatorskie |
|