Bazylika św. Jana Chrzciciela Florentyńczyków w Rzymie
| Kościół tytularny | |||||||||
 | |||||||||
| Państwo |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Rzym | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | św. Jana Chrzciciela Florentyńczyków w Rzymie[1] | ||||||||
| Bazylika mniejsza • nadający tytuł | od 19 sierpnia 1918 | ||||||||
| Wezwanie | św. Jana Chrzciciela | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Rzymu  | |||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||
Położenie na mapie Lacjum  | |||||||||
| 41,89950°N 12,46487°E/41,899500 12,464870 | |||||||||
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Bazylika św. Jana Chrzciciela Florentyńczyków w Rzymie (wł. Basilica di San Giovanni Battista dei Fiorentini) – rzymskokatolicki kościół tytularny w Rzymie.
Świątynia ta jest kościołem parafialnym oraz kościołem tytularnym, mającym również rangę bazyliki mniejszej[1]. Kościół został zbudowany dla społeczności florentyńczyków mieszkających w Rzymie, z czym wiąże się jego nazwa (dei Fiorentini)[2].
Lokalizacja
Bazylika znajduje się w V Rione Rzymu – Ponte przy Via Acciaioli 2[1], przy czym wejście do niej jest na Piazza dell'Oro[3].
Patron
Kościół jest pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela, patrona Florencji[2].
Historia
Wcześniej w miejscu obecnej bazyliki stał kościół św. Pantaleona, który po raz pierwszy został wzmiankowany w bulli papieża Urbana III w 1186 roku[3].
W XV wieku w Rzymie mieszkała duża społeczność florentyńczyków. W 1448 roku grupa florenckich emigrantów założyła Compagnia della Pietà dei Fiorentini, bractwo to powstało w związku z epidemią i miało za zadanie opiekować się chorymi oraz grzebać zmarłych[3]. Członkowie bractwa spotykali się w różnych kościołach, a przed 1508 rokiem trafili do kościoła św. Pantaleona[3]. Postanowili oni wybudować wspanialszy kościół[3]. Budowę rozpoczęto w 1519 roku według wyłonionego w wyniku konkursu projektu Jacopo Sansovino, przy czym było to możliwe dzięki uzyskaniu zgody od papieża Leona X na rozbiórkę kościoła św. Pantaleona[2]. Budowa trwała (z przerwami) przez wiele lat, kontynuowali ją tacy architekci jak Antonio da Sangallo Młodszy, Giacomo della Porta oraz Carlo Maderno (który wybudował m.in. kopułę ukończoną w 1612 roku)[3]. Kościół, z wyjątkiem fasady, ukończono w 1620 roku[3]. Fasada świątyni została wykonana w latach 1733–1738 według projektu florenckiego architekta Alessandro Galilei[3].
Renowację kościoła przeprowadzono w 1851 roku pod kierunkiem Gaspare Salvi[3].
Kościół przez długi czas pełnił rolę eksterytorialnego kościoła parafialnego dla florentyńczyków, tzn. był on kościołem parafialnym dla wszystkich ekspatriantów z Wielkiego Księstwa Toskanii, niezależnie od miejsca ich zamieszkania w Rzymie[3]. Dopiero papież Pius X 24 października 1906 roku powołał przy tej świątyni parafię terytorialną[2]. W dniu 19 sierpnia 1918 papież Benedykt XV nadał kościołowi godność bazyliki mniejszej.
Architektura i sztuka
Fasada z trawertynu ma dwie kondygnacje[3]. Pierwsza kondygnacja ma cztery pary półokrągłych kolumn korynckich, dwie wewnętrzne pary otaczają główne wejście i podtrzymują belkowanie, którego fryz ma pamiątkowy napis[3]. Pomiędzy każdą parą kolumn znajduje się okrągła nisza z rzeźbionym fleur-de-lis w wieńcu poniżej i figuratywną sceną płaskorzeźby w kwadratowym panelu powyżej[3]. Druga kondygnacja ma cztery półokrągłe kolumny korynckie o wysokich cokołach, podtrzymujące belkowanie z wieńczącym trójkątnym naczółkiem[3]. Pośrodku znajduje się duże okno łukowe, a poniżej znajduje się balkon z balustradą[3]. Pomiędzy każdą parą kolumn znajduje się okrągła nisza z motywem krzyża greckiego powyżej i maską lwa poniżej[3]. Górną balustradę zdobi sześć posągów świętych[3].
Wnętrze jest trójnawowe[2]. Po bokach naw bocznych znajduje się po pięć kaplic, kaplice znajdują się również na obu końcach transeptu oraz przy prezbiterium[3] Na skrzyżowaniu nawy i transeptu zbudowano kopułę ustawioną na wysokim ośmiobocznym bębnie z 4 prostokątnymi oknami[2]. W okulusie umieszczono gołębicę Ducha Świętego[3].
Wnętrze bazyliki
Ołtarz główny jest dziełem Francesco Borromini z 1640 roku, natomiast Chrzest Jezusa w ołtarzu jest autorstwa Antonio Raggi i powstał w 1669 roku. Pod ołtarzem znajdują się relikwie świętych Prota i Hiacynta[3].
Marmurowa podłoga o geometrycznym wzorze została wykonana w 1851 roku[3].
Organy bazyliki pochodzą z 1673 roku[2].
W bazylice przechowywany jest relikwiarz z brązu w kształcie stopy zawierający relikwię stopy św. Marii Magdaleny[2].
Wnętrze kopuły
Ołtarz główny
Relikwiarz stopy św. Marii Magdaleny
Obchody
Dwa razy w roku wolno wiernym do kościoła przyprowadzić swoje zwierzęta domowe, w celu ich pobłogosławienia. Ma to miejsce 17 stycznia, we wspomnienie św. Antoniego Wielkiego oraz w najbliższą niedzielę po tym dniu[3]. Z kolei w Wielkanoc odbywa się ceremonia, podczas której błogosławione są jagnięta[3].
Muzeum
Przy kościele istnieje niewielkie muzeum, w którym przechowywana jest rzeźba przedstawiająca św. Jana Chrzciciela, a przypisywana Michałowi Aniołowi, jak również dzieła m.in. Giovanniego Lorenzo Berniniego oraz Pierino da Vinci[3].
Kardynałowie prezbiterzy
Bazylika św. Jana Chrzciciela Florentyńczyków jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sancti Ioannis Baptistae Florentinorum)[4]. Tytuł ten został ustanowiony przez papieża Jana XXIII 12 marca 1960 roku[4].
- Joseph-Charles Lefèbvre (1960-1973)
- Juan Carlos Aramburu (1976-2004)
- Carlo Caffarra (2006-2017)
- Giuseppe Petrocchi (od 2018)
Przypisy
- ↑ a b c Parrocchia San Giovanni Battista dei Fiorentini. Diocesi di Roma. [dostęp 2019-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-02)]. (wł.).
- ↑ a b c d e f g h Spacer po via Giulia. Zagubieni w Rzymie. [dostęp 2019-03-13].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x San Giovanni dei Fiorentini. Churches of Rome. [dostęp 2019-03-13]. (ang.).
- ↑ a b Bazylika św. Jana Chrzciciela Florentyńczyków w Rzymie [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2019-03-13] (ang.).
