Andrzej Dziedziul

Andrzej Dziedziul (ur. 31 sierpnia 1939 w Wilnie, zm. 4 maja 1988 w Sztokholmie) – polski aktor-lalkarz i reżyser^[1].

Życiorys

Od 1958 pracował z Teatrem Polskim we Wrocławiu. W 1957 związał się z Teatrem Aktora i Lalki „Marcinek” z Poznania^[2], gdzie uzyskał kwalifikacje aktora-lalkarza^[3]. Jego związek z tym teatrem zaczął się 26 grudnia 1957. Wystąpił tam trzy razy z rzędu w Pastorałce Leona Schillera. Raz jako Chłop, drugi jako Melchior, a trzeci jako Turoń^[4]. W 1958 wybrał się w podróż po Polsce (jako aktor-lalkarz) z Objazdowym Teatrem Lalki „Tęcza”^[5] ze Słupska^[4]. W tym czasie występował również w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki^[3].

Na przełomie lat 60. i 70. XX w. prowadził zajęcia ze studentami na Wydziale Lalkarskim we Wrocławiu (Wydział Teatru Lalek we Wrocławiu)^[3]. Od 1965 pracował jako reżyser^[3]. Swoje spektakle prezentował na założonej przez siebie Małej Scenie wrocławskiego teatru^[3]. Odtworzył wielkie dzieła literatury światowej, którym nadał wymiar zrozumiały dla współczesnego widza, przedstawionych jednak tak jak w oryginale: połączył grę aktora ludzkiego z grą lalki, wykorzystał wiele niespotykanych lalek i przedmiotów oraz zadbał o scenografię^[3].

W 1976 przy Jeleniogórskim Towarzystwie Społeczno-Kulturalnym założył Scenę Lalkową, (późniejszy Teatr Animacji), której był dyrektorem i głównym reżyserem^[6]. Wyreżyserował 10 ze wszystkich 14 spektakli Sceny Lalkowej^[1]. Siedzibą było dwupokojowe mieszkanie przy ul. Drzymały^[1]. Spektakle wystawiano w cieplickiej Gencjanie^[7].

Po Andrzeju Dziedziulu dyrektorem został Janusz Ryl-Krystianowski^[1].

Andrzej Dziedziul przed wybuchem stanu wojennego wyjechał do Szwecji, gdzie założył scenę lalkową^[1]. Swoją działalność teatralną kontynuował aż do śmierci. W Szwecji pracował między innymi z Vojo Stankovskim i teatrem Tottem w Uppsali (do 1984) oraz teatrem Retablo, który założył w Sztokholmie w 1984^[3]. Nie wrócił już do Polski^[1]. Zmarł 4 maja 1988.

Przykłady twórczości

Wrocław:

• „Skarby króla Dropsa” (1966)
• „Wielki Książę” (1967)
• „Stan losów Fausta” (1968)
• „Kto zabił Don Kichota” (1969)
• „Dramat układasz”^[1] (1971)

Poznań:

„Pan Andersen przedstawia Królową Śniegu”^[8]

Jelenia Góra:

• „Kto się boi królowej śniegu”^[9] (1976, pierwszy spektakl wystawiony przez Scenę Lalkową)

• „Ach losie okrutny”^[10] (1977)

Nagrody^[2]

Upamiętnienie

W parku zdrojowym w Cieplicach Śląskich-Zdroju (część Jeleniej Góry) znajduje się Alejka Andrzeja Dziedziula^[11]. Położona jest na północ od lewej strony Zdrojowego Teatru Animacji.

Przypisy